SS-Hütte Porombka
Podobóz Auschwitz-Birkenau
Ilustracja
Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

jesień 1940

Zakończenie działalności

styczeń 1945[1]

Miejsce

Międzybrodzie Bialskie[2]

Liczba więźniów

od 20 do 40

Narodowość więźniów

Polacy

Liczebność personelu

8 SS-manów

Komendanci

SS-Oberscharführer Franz Hössler SS-Unterscharführer Leo Rummel
SS-Oberscharführer Georg Ritzinger
SS-man (?) Niedermeier[1]

Położenie na mapie gminy Czernichów
Mapa konturowa gminy Czernichów, w centrum znajduje się punkt z opisem „SS-Hütte Porombka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „SS-Hütte Porombka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „SS-Hütte Porombka”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „SS-Hütte Porombka”
Ziemia49°46′47,2″N 19°11′21,5″E/49,779778 19,189306

SS-Hütte Porombka – ośrodek rekreacyjny dla SS-manów z personelu Auschwitz-Birkenau i ich rodzin, zlokalizowany w Międzybrodziu Bialskim, w pobliżu zapory wodnej Porąbka[2], zarazem podobóz Auschwitz-Birkenau.

Jako podobóz Auschwitz-Birkenau

Do 1945

W podobozie osadzonych było od 20 do 40 ludzi, byli głównie polscy więźniowie polityczni[1]. Ich praca polegała na budowie ośrodka, przewożeniu paliwa i surowców do Solahütte („Solska Chata”) oraz wykonywaniu prac remontowych. Około dziesięciu więźniarek podczas funkcjonowania ośrodka pracowało jako personel[1][3].

Większość budynków została zbudowana przez więźniów Auschwitz I. Więźniów zakwaterowano w istniejącym wcześniej domu, później przeniesiono ich do kasyna SS[1].

30 kwietnia 1944 jeden więzień pracujący w SS Hütte Porombka uciekł. Z oświadczenia Jana Baranioka (numer obozowy 7649) wynika, że uciekinier był z 25 bloku i pochodził z Nowego Sącza. Uciekł po wyjściu na podwórze, przylegające do lasu, by wytrzepać koce[4].

Z zeznań byłych więźniów wiadomo, że początkowo (na etapie budowy) stosunek esesmanów do osadzonych w obozie był bardzo surowy. Byli więźniowie skarżyli się na pracę przekraczającą ich siły oraz agresywny charakter strażników SS, którzy ich bili i maltretowali. Zmieniło się to po zakończeniu fazy budowy ośrodka wypoczynkowego: więźniowie przybywający później do Międzybrodzia-Porąbki nie byli nawet pilnie strzeżeni przez esesmanów[1].

Ewakuacja więźniów nastąpiła w styczniu 1945[1].

Po wojnie

Prawdopodobnie pod koniec lat sześćdziesiątych Polska Zjednoczona Partia Robotnicza przejęła obiekty po obozie i przekształciła je w elitarny kurort HPR Kozubnik Porąbka z salami tanecznymi i barami oraz restauracją, krytym basenem, małym kinem, sauną, i wielopoziomowym hotelem dla kluczowych urzędników[1]. Prawdopodobnie w tym czasie zostały zbudowane domki letniskowe wokół oryginalnego jednopiętrowego baraku pokazanego na zdjęciach z albumu Karla Höckera. Przebywali tam najwyżsi urzędnicy górnictwa i przemysłu metalowego oraz inni wysocy rangą urzędnicy. Po upadku komunizmu pierwotny parterowy barak i domki zostały kupione przez prywatnego inwestora, który je wyremontował i wynajął jako domki letniskowe[1]. Około 2010 zburzono pierwotny barak letniskowy i powojenne domki letniskowe[1].

Jako ośrodek wypoczynkowy

Ośrodek znajdował się przy zaporze na rzece Sole. Oficjalne otwarcie nastąpiło 21 kwietnia 1941[5]. Obsługę w ośrodku stanowiły więźniarki z obozu[1][2]. W ośrodku były przeprowadzane m.in. szkolenia oraz umieszczano tu na rekonwalescencji pacjentów SS-mańskiego szpitala[2]. Funkcjonował do stycznia 1945[2]. W roku 2007 anonimowy darczyńca przekazał dla USHMM album fotograficzny, dawniej należący do Karla Höckera, w którym znajdowały się zdjęcia z ośrodka, wykonane w połowie 1944[2]. Na zdjęciach można zobaczyć m.in. Rudolfa Hössa, Richarda Baera, Josefa Kramera, Josefa Mengele oraz Otto Molla[2].

Pensjonat był zbudowany w stylu alpejskim, z widokiem na góry oraz jezioro. W budynku znajdowały się pokoje sypialne oraz duża sala, w której odbywały się uczty i tańce[5]. Budynek od strony wschodniej stał na kamiennej podmurówce. Górna część budynku była wykonana z desek, była również ocieplona igliwiem, mchem oraz torfem[5]. Przed ośrodkiem znajdował się wyłożony deskami podłużny taras. Obok został wybudowany schron przeciwlotniczy[5]. W pobliskich lasach działał oddział AK „Garbnik”[5].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 SS Hütte Porombka. subcamps-auschwitz.org. [dostęp 2021-03-22]. (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 SS Hütte Porombka. auschwitz.org. [dostęp 2021-03-22]. (ang.).
  3. ↑ SS HÜTTE PORABKA (SOLAHÜTTE). tiergartenstrasse4.com. [dostęp 2021-03-23]. (ang.).
  4. ↑ „Zespół Oświadczenia”. t. 33, s. 64. APMA-B.
  5. 1 2 3 4 5 Adam Gaafar: Solahütte – ośrodek wypoczynkowy, w którym bawiła się załoga Auschwitz. opinie.wp.pl. [dostęp 2021-03-23]. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.