Ropienka
gmina wiejska
1934–39, 1941–44[1], 1945–54 i 1973–77
Ilustracja
Granica polsko-radziecka 1944–48 w Dźwiniaczu Dolnym
Państwo

 Polska

Województwo

1934–39: lwowskie
1941–44: d. krakowski
1945–54: rzeszowskie
1973–75: rzeszowskie
1975–77: krośnieńskie

Powiat

1934–39: leski (II RP)
1941–44: sanocki
1945–51: leski
1952–54: ustrzycki
1973–75: bieszczadzki

Siedziba

Ropienka

Populacja (1974)
• liczba ludności


3657[2]

Szczegółowy podział administracyjny (1948)
Liczba gromad

10

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu

Ropienka – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934–39, 1941–44, 1945–54 i 1973–77 w woj. lwowskim, rzeszowskim i krośnieńskim oraz dystrykcie krakowskim (dzisiejsze woj. podkarpackie). Siedzibą władz gminy była Ropienka.

Historia

1934–1939

Gminę zbiorową Ropienka utworzono 1 sierpnia 1934 roku w województwo lwowskim, w powiecie leskim, z dotychczasowych 9 jednostkowych gmin wiejskich: Brelików, Leszczowate, Paszowa, Romanowa Wola, Ropienka, Serednica, Stańkowa, Wańkowa i Zawadka[3].

Pod koniec 1937 tytuł honorowego obywatelstwa gminy Ropienka otrzymał Roman Gąsiorowski „za prace i zasługi, położone dla dobra gminy”[4].

Po wybuchu II wojny światowej włączona do ZSRR, gdzie 10 stycznia 1940 jej obszar włączono do nowo utworzonego rejonu leskiego w obwodzie drohobyckim, gdzie pozostał do 27 czerwca 1941[5].

1941–1944

Pod okupacją niemiecką 1941-1944 w Landkreis Sanok w Dystrykcie krakowskim (Generalne Gubernatorstwo) bez zmian terytorialnych; jedynie z gromady Leszczowate okupant wyodrębnił nową gromadę Maćkowa Wola. Liczba mieszkańców gminy w 1943 roku wynosiła 7974[6].

W sierpniu 1944 obszar gminy ponownie zajęły wojska radzieckie, po czym cały obszar gminy Ropienka włączono do reaktywowanego rejonu leskigo w obwodzie drohobyckim w ZSRR[7].

1945–1954

Po wytyczeniu granicy państwowej w marcu 1945, gminę Ropienka reaktywowano. Powróciła do powiatu leskiego, wchodząc w skład utworzonego 18 sierpnia 1945 woj. rzeszowskiego[8]. Do gminy przyłączono także gromadę Dźwiniacz Dolny z radzieckiego rejonu ustrzyckiego (należącą przed wojną oraz pod okupacją niemiecką do gminy Ustrzyki Dolne), w wyniku włączeniu prawie całego obszaru rejonu ustrzyckiego do ZSRR. Powojenny skład gminy Ropienka objął 10 gromad: Brelików, Dźwiniacz Dolny, Leszczowate, Paszowa, Ropienka, Serednica, Stańkowa, Wańkowa, Wola Romanowa i Zawadka[9].

15 maja 1948 do gminy Ropienka włączono z ZSRR chutor Wola (Maćkowa), który w latach 1944-48 należał do rady wiejskiej Łodyna (Лодинянська сільська рада) w rejonie ustrzyckim w obwodzie drohobyckim[10], w ramach korekty granic Polski z ZSRR. Chutor Wola zintegrowano początkowo z gromadą Leszczowate[9], choć później Wolę Maćkową podniesiono do statusu jedenastej gromady gmin Ropienka[11].

1 stycznia 1952 gminę Ropienka włączono do nowego powiatu ustrzyckiego, utworzono w ramach umowy o zmianie granic z 15 lutego 1951[12].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[13]:

1973–1977

Gminę Ropienka reaktywowano 1 stycznia 1973 w woj. rzeszowskim (powiat bieszczadzki)[14], objemując sołectwa: Brelików, Jureczkowa, Leszczowate, Nowosielce Kozickie, Paszowa, Ropienka, Stańkowa, Trzcianiec, Wańkowa, Wojtkowa, Wojtkówka, Wola Maćkowa i Zawadka, oraz obręby geodezyjne: Arłamów, Grąziowa, Jamna Dolna, Jamna Górna, Kwaszenina, Serednica, Trójca i Wola Romanowa[15].

1 czerwca 1975 gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. krośnieńskim[16].

1 lutego 1977 gmina została zniesiona, a jej obszar przyłączony do gmin[17]:

  • Olszanica (obszary sołectw Arłamów, Brelików, Grąziowa, Jamna Dolna, Jamna Górna, Jureczkowa, Kwaszenina, Leszczowate, Nowosielce Kozickie, Paszowa, Ropienka, Serednica, Stańkowa, Trójca, Trzcianiec, Wańkowa, Wojtkowa, Wojtkówka i Zawadka),
  • Ustrzyki Dolne (obszary sołectw Wola Maćkowa i Wola Romanowa).

1 kwietnia 1977, dwa miesiące po zniesieniu gminy Ropienka, sołectwa włączone do Ustrzyki Dolne (Wola Maćkowa i Wola Romanowa) włączono do gminy Olszanica, natomiast 11 z 19 sołectw włączonych do gminy Olszanica (Arłamów, Grąziowa, Jamna Dolna, Jamna Górna, Jureczkowa, Kwaszenina, Nowosielce Kozickie, Trójca, Trzcianiec, Wojtkowa i Wojtkówka) włączono do gminy Ustrzyki Dolne[18]. 1 stycznia 2002 do gminy Ustrzyki Dolne włączono kolejne 6 z 19 dawnych sołectw ropieneckich włączonych w 1977 roku do gminy Olszanica (Brelików, Leszczowate, Ropienka, Serednica, Stańkowa i Zawadka), a także sołectwa Wola Maćkowa i Wola Romanowa, które w 1977 roku dwa razy zmieniły przynależność gminną[19]. Tym samym w granicach gminy Olszanica pozostały już tylko dwa sołectwa dawnej gminy Ropienka (Paszowa i Wańkowa), a wszystkie inne weszły ostatecznie w skład gminy Ustrzyki Dolne.

Przynależność administracyjna miejscowości gminy Ropienka w różnych latach

Przynależność administracyjna gromad/sołectw gminy Ropienka do gmin/rejonów/gromad)
Gromada / sołectwo 1934–39 1940–41 1941–44 1944–45 1945–48 1948–52 1952–54 1954–59 1960–72 1973–77 1977 (II–III) 1977–2001 2002–
Arłamów Dobromil dobromilski Dobromil dobromilski Rybotycze Rybotycze Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Brelików Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Wańkowa Wańkowa Ropienka Olszanica Olszanica Ustrzyki D.
Dźwiniacz Dolny Ustrzyki D. ustrzycki Ustrzyki D. ustrzycki Ropienka Ropienka Ropienka Brzegi Dolne Jasień Ustrzyki D. Ustrzyki D. Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Grąziowa Wojtkowa dobromilski Wojtkowa dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Jamna Dolna Rybotycze dobromilski Rybotycze dobromilski Rybotycze Rybotycze Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Jamna Górna Rybotycze dobromilski Rybotycze dobromilski Rybotycze Rybotycze Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Jureczkowa Wojtkowa dobromilski Wojtkowa dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Krościenko Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Leszczowate Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Wańkowa Wańkowa Ropienka Olszanica Olszanica Ustrzyki D.
Kwaszenina Dobromil dobromilski Dobromil dobromilski dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Nowosielce Kozickie Wojtkowa dobromilski Wojtkowa dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Paszowa Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Wańkowa Wańkowa Ropienka Olszanica Olszanica Olszanica
Ropienka Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Olszanica Olszanica Ustrzyki D.
Serednica Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Wańkowa Wańkowa Ropienka Olszanica Olszanica Ustrzyki D.
Stańkowa Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Olszanica Olszanica Ustrzyki D.
Trójca Rybotycze dobromilski Rybotycze dobromilski Rybotycze Rybotycze Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Trzcianiec Wojtkowa dobromilski Wojtkowa dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Wańkowa Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Wańkowa Wańkowa Ropienka Olszanica Olszanica Olszanica
Wojtkowa Wojtkowa dobromilski Wojtkowa dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Wojtkówka Wojtkowa dobromilski Wojtkowa dobromilski Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Wojtkowa Ropienka Olszanica Ustrzyki D. Ustrzyki D.
Wola Maćkowa Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Brzegi Dolne Jasień Ropienka Ustrzyki D. Olszanica Ustrzyki D.
Wola Romanowa Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Brzegi Dolne Jasień Ropienka Ustrzyki D. Olszanica Ustrzyki D.
Zawadka Ropienka leski Ropienka leski Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Ropienka Olszanica Olszanica Ustrzyki D.

Przypisy

  1. ↑ W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. ↑ Liczba ludności z publikacji „Rocznik Demograficzny Polski”, GUS 1975–1995
  3. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 595
  4. ↑ Uznanie dla starosty dr Gąsiorowskiego w Lesku. „Wschód”. Nr 68, s. 2, 10 grudnia 1937.
  5. ↑ Хроніка за 17 січня 1940 року на сайті Інститут історії України НАН України
  6. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  7. ↑ History 1944
  8. ↑ Dz.U. 1945 nr 27 poz. 168
  9. 1 2 Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 9 (2 listopada 1948) = nr 28
  10. ↑ УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР (15 травня 1948 р.) ПРО ЗМІНИ В АДМІНІСТРАТИВНО-ТЕРИТОРІАЛЬНОМУ ПОДІЛІ МЕДИКІВСЬКОГО, ДОБРОМИЛЬСЬКОГО, НИЖАНКОВИЦЬКОГО І МОСТИСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ.
  11. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41
  12. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 446
  13. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  14. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  15. ↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
  16. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  17. ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 11
  18. ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 8, poz. 32
  19. ↑ Dz.U. z 2001 r. nr 116, poz. 1241
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.