Rosja

„Rieszytielnyj” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w lipcu 1902 roku^[1]. W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej jednostka wchodziła w skład 2. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego^[7][8]. W nocy z 25 lutego^?/9 marca na 26 lutego^?/10 marca 1904 roku „Rieszytielnyj” (z dowódcą zespołu kmdr. por. F. Bosse na pokładzie) i „Stierieguszczij” udały się z misją rozpoznawczą w rejon Wysp Elliota w poszukiwaniu japońskich sił desantowych^[9]. Wracając, około 6:00 rosyjskie okręty napotkały na swej drodze (na południe od Port Artur) japońskie niszczyciele z 3 dywizjonu („Shinonome”, „Usugumo”, „Sazanami”, wspartymi przez „Akebono” z 2 dywizjonu)^[10]. Wywiązała się walka, w wyniku której został zatopiony mogący rozwinąć jedynie prędkość 16 węzłów „Stierieguszczij”, a uszkodzony „Rieszytielnyj” z rannym dowódcą zespołu zdołał oderwać się od przeciwnika i powrócić do bazy^[11][12]. 13 marca^?/26 marca „Rieszytielnyj” wraz z 10 innymi niszczycielami ochraniał główne siły I Eskadry (pięć pancerników, cztery krążowniki i dwa krążowniki torpedowe), które wyszły na wody na południe od głównej bazy w celu przeprowadzenia ćwiczeń i kontroli żeglugi^[13]. Po powrocie z rejsu, w nocy okręt uczestniczył w odparciu japońskiego ataku na Port Artur, zatapiając torpedami wraz z bliźniaczym niszczycielem „Silnyj” dwa wypełnione balastem brandery („Fukui Maru” o pojemności 2944 BRT i „Yoneyama Maru” o pojemności 2693 BRT), które Japończycy chcieli zatopić u wejścia do portu w celu jego zablokowania^{[14][15][uwaga 5]}. W nocy z 30 marca^?/12 kwietnia na 31 marca^?/13 kwietnia dozorujące redę Port Artur krążownik „Diana”, niszczyciele „Rieszytielnyj” i „Sierdityj” oraz kanonierki „Gilak” i „Bobr” nie zdołały zapobiec postawieniu przez Japończyków zagrody minowej nieopodal wejścia do głównej bazy, na której w dzień zatonął z większością załogi pancernik „Pietropawłowsk” z dowódcą I Eskadry admirałem Stiepanem Makarowem na pokładzie^[17].

W nocy z 27 maja^?/9 czerwca na 28 maja^?/10 czerwca niszczyciel (wraz z bliźniaczymi okrętami „Skoryj”, „Strojnyj” i „Smiełyj”) wziął udział w nierozstrzygniętej bitwie z japońskimi niszczycielami z 2 dywizjonu pod Port Artur, zaś kolejnej nocy zderzył się ze „Smiełyj”^[18][19].

W trakcji służby jednostkę dostosowano do stawiania min, usuwając w tym celu z pokładu zapasowe torpedy (w zamian okręt mógł zabrać 10 min)^[20]. Pierwszą (i jedyną), zakończoną powodzeniem misję okręt odbył w nocy z 22 lipca^?/4 sierpnia na 23 lipca^?/5 sierpnia, stawiając zagrodę minową w odległości 10 Mm na południe od Port Artur^[20]. 28 lipca^?/10 sierpnia „Rieszytielnyj”, dowodzony przez kpt. mar. Michała Roszczakowskiego, wyszedł z oblężonego portu (wraz z większością zgromadzonych tam okrętów, które podjęły próbę przedarcia się do Władywostoku, zakończoną bitwą na Morzu Żółtym)^[21][22]. Okręt wymanewrował ścigające go japońskie niszczyciele „Asashio” oraz „Kasumi” i 29 lipca^?/11 sierpnia o godzinie 4:00 udało mu się dotrzeć do chińskiego portu Czyfu, skąd wysłał depeszę do namiestnika Rosyjskiego Dalekiego Wschodu, adm. Jewgienija Aleksiejewa, informującą o podjętej przez flotę próbie pokonania japońskiej blokady Port Artur^[21][23]. Nazajutrz „Rieszytielnyj” podczas procedury internowania został rankiem niespodziewanie zaatakowany przez marynarzy z przybyłych do chińskiego portu niszczycieli „Asashio” i „Kasumi”, którzy po walce zdobyli abordażem rosyjską jednostkę (lekko uszkodzoną podczas walki), którą następnie przeholowano do świeżo zajętego Dalnego^[21][24]. Załogę okrętu (w tym sześciu rannych wraz z postrzelonym w biodro dowódcą) uratowały stacjonujące w porcie statki^[25].

Japonia

Niszczyciel został wcielony w skład Cesarskiej Marynarki Wojennej pod nazwą „Akatsuki” (暁) i wziął udział w bitwie pod Cuszimą, zderzając się w jej trakcie z torpedowcem nr 69^[26][24]. Po remoncie w 1906 roku nazwę jednostki zmieniono na „Yamabiko” (山彦)^[26][27]. Podczas remontu wymieniono kotły na typu Miyabara oraz zainstalowano japońskie uzbrojenie w postaci trzech dział kalibru 47 mm i dwóch wyrzutni torped kalibru 450 mm^[27]. Okręt został wycofany ze służby w 1918 roku^{[2][28][uwaga 6]}.