„Striemitielnyj” po podniesieniu z dna 1926 r. | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia |
Crichton, Petersburg |
Położenie stępki |
sierpień 1899 |
Wodowanie |
1 października 1901 |
MW Imperium Rosyjskiego | |
Nazwa |
„Fazan” → „Striemitielnyj” (od 1902) |
Wejście do służby |
wrzesień 1902 |
Flota Czerwona | |
Nazwa |
„Striemitielnyj” |
Los okrętu |
samozatopiony 18 czerwca 1918 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
normalna: 220 ton |
Długość |
57,91 metra |
Szerokość |
5,64 m |
Zanurzenie |
2,29 m |
Napęd | |
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły Yarrow moc 3800 KM 2 śruby | |
Prędkość |
26,5-27,5 węzła |
Zasięg |
450-660 Mm przy prędkości 13 węzłów |
Uzbrojenie | |
1 działo 75 mm 3 działka kal. 47 mm (3 x I) | |
Wyrzutnie torpedowe |
2 x 381 mm (2 x I) |
Załoga |
51-58 |
Striemitielnyj (Стремительный) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Okręt został zwodowany 1 października 1901 roku w stoczni Crichton w Petersburgu, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł we wrześniu 1902 roku, z przydziałem do Floty Czarnomorskiej. Opanowany przez bolszewików okręt został samozatopiony w czerwcu 1918 roku w Noworosyjsku, by uniknąć przejęcia przez Niemców.
Projekt i budowa
„Striemitielnyj” był jednym z kilkudziesięciu niszczycieli typu Sokoł, który został wykonany przez rodzimy przemysł okrętowy na wzór zbudowanego w Wielkiej Brytanii prototypu – „Sokoła”[1]. Jednostka z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadała klasie torpedowców[1].
Okręt zbudowany został w stoczni Crichton w Petersburgu[1][2]. Stępkę niszczyciela położono w sierpniu 1899 roku, został zwodowany jako „Fazan” („Фазан”) 1 października 1901 roku, a do służby w Marynarce Wojennej Rosji przyjęto go we wrześniu 1902 roku, już pod nazwą „Striemitielnyj”[1][2].
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był niewielkim, czterokominowym niszczycielem z taranowym dziobem[3]. Długość całkowita wykonanego ze stali niklowej kadłuba wynosiła 57,91 metra, szerokość 5,64 metra i zanurzenie 2,29 metra[4][5][uwaga 1]. Wyporność normalna wynosiła 220 ton, zaś pełna 240 ton[2][6][uwaga 2]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 3800 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26,5-27,5 węzła[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 58-80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący od 450 do 660 Mm przy prędkości 13 węzłów[1][uwaga 3].
Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm, umieszczone na rufie, z zapasem sześciu torped[1][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo jedenastofuntowe kal. 75 mm L/48 Canet, umieszczone na platformie nad pomostem bojowym oraz trzy pojedyncze działka Hotchkiss M1885 L/40 kal. 47 mm na śródokręciu (dwa za przednim kominem i jedno między dwoma kominami rufowymi)[1][7].
Załoga okrętu liczyła od 51 do 58 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].
Służba
Po ukończeniu budowy niszczyciel przeszedł na Morze Czarne, wchodząc w skład Floty Czarnomorskiej[8][6]. W 1909 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano obie wyrzutnie torped kal. 381 mm i wszystkie działka kal. 47 mm, instalując w zamian dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm oraz drugą armatę kal. 75 mm (usytuowaną w pobliżu rufy) i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,62 mm[1]. Prócz tego okręt przystosowano do przenoszenia 10 min[1][2]. W momencie wybuchu I wojny światowej niszczyciel był już przestarzały i osiągał maksymalnie 22-24 węzły[1]. W wyniku rewolucji październikowej okręt został przejęty przez bolszewików, po czym został 18 czerwca 1918 roku samozatopiony w Noworosyjsku, by uniknąć przejęcia przez Niemców[2][9].
Uwagi
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 206.
- ↑ Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205.
- 1 2 Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205-206.
- ↑ Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: 2012, s. 247.
- 1 2 T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: 1905, s. 330.
- ↑ Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 279.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 573.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 430.
Bibliografia
- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
- Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
- Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-10-31]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.