Polski Kontyngent Wojskowy w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim, Państwie Katar oraz Państwie Kuwejt

Operacja Inherent Resolve NTCB-I (2017–2018) NMI (od 2018)
Konflikt zbrojny w Iraku, Libanie i Syrii; kolorem szarym zaznaczono tereny kontrolowane przez Państwo Islamskie
Historia
Państwa wystawiające	Polska
Państwa mandatowe	Irak  Jordania  Katar  Kuwejt
Decyzja o użyciu	17 czerwca 2016 (M.P. z 2016 r. poz. 537)
Rozpoczęcie misji	20 czerwca 2016
Liczba zmian	14
Dowódcy
Pierwszej zmiany	płk Mieczysław Bieniek
Obecnej zmiany	płk Jarosław Mosur
Konflikt zbrojny
ofensywa Państwa Islamskiego w Iraku
Organizacja
Typ	doradczy, szkoleniowy
Podporządkowanie	CJTF-OIR HQ NTCB-I/NMI
Skład	7 zespołów, 2 plutony
Liczebność	ok. 60–80 żołnierzy (2016–2017), ok. 130–150 żołnierzy (2017–2019), ok. 270 żołnierzy (od 2019)
Dyslokacja	Bagdad, At-Tadżi, Baza lotnicza Ahmad al-Dżabir, Port lotniczy Al Asad

Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku (PKW OIR Irak, PKW Irak) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP, przeznaczony do wsparcia wielonarodowej koalicji prowadzącej działania zbrojne przeciwko Państwu Islamskiemu poprzez szkolenie lokalnych sił bezpieczeństwa w Iraku od 2016 roku.

PKW OIR Irak na przestrzeni lat nosił następujące oficjalne nazwy:

• 2016–2017: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji Inherent Resolve w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim oraz Państwie Kuwejt (PKW OIR Irak),
• 2017–2018: Polski Kontyngent Wojskowy w działaniach Globalnej Koalicji w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim oraz Państwie Kuwejt (PKW OIR Irak),
• od 2018: Polski Kontyngent Wojskowy w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim, Państwie Katar oraz Państwie Kuwejt (PKW Irak).

Historia

Protesty społeczne w Syrii, prowadzone na fali tzw. Arabskiej Wiosny od stycznia 2011, w przeciągu następnych miesięcy przerodziły się w zbrojne powstanie, wymierzone przeciwko rządom Baszszara al-Asada. Rozpoczęło to wieloletnią wojnę domową, w którą w 2014 włączyło się Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie. Opanowało znaczne tereny na wschodzie Syrii i przeprowadziło ofensywę w północno-zachodnim Iraku. W reakcji w sierpniu 2014 koalicja międzynarodowa, w skład której weszły m.in. Stany Zjednoczone Ameryki oraz państwa europejskie i muzułmańskie, podjęła decyzję o interwencji zbrojnej.

W czerwcu 2016 Rada Ministrów pod kierownictwem Beaty Szydło podjęła decyzję o wsparciu wojskowym koalicji i wysłaniu na Bliski Wschód dwóch zgrupowań wojskowych (wydzielonych przez Siły Powietrzne i Wojska Specjalne):

• PKW OIR Kuwejt – zespół lotniczy, w skład którego wchodzą 4 myśliwce wielozadaniowe General Dynamics F-16 Fighting Falcon oraz do 150 żołnierzy z 32 Bazy Lotnictwa Taktycznego (oraz innych jednostek) stacjonujących w Kuwejcie^[1].
• PKW OIR Irak – Zespół Wojsk Specjalnych, liczący 60 żołnierzy.

Kontyngent został wysłany do Iraku już w dniu wejścia w życie postanowienia o użyciu, tj. 20 czerwca 2016^[2]. Zadania komandosów polegają na doradztwie i szkoleniu sztabów i pododdziałów irackich sił specjalnych (Wojska Specjalne prowadziły już analogiczne działania w ramach poprzedniego PKW Irak oraz PKW Afganistan).

Na szczycie NATO w Warszawie, zorganizowanym 8-9 lipca 2016 r. przywódcy państw Sojuszu Północnoatlantyckiego zdecydowali o wsparciu rządu irackiego w procesie odbudowy armii w postaci misji szkoleniowej NATO Training Capacity Building in Iraq (NTCB-I), która rozpoczęła działalność w styczniu 2017. We wrześniu 2017 Polska dołączyła do NTCB-I, obejmując wiodącą rolę w szkoleniu irackich techników i logistyków w obsłudze poradzieckiego sprzętu wojskowego – skierowany został mobilny zespół treningowy, który dołączył do PKW OIR Irak^[3]. Łącznie polski kontyngent liczył łącznie ok. 130 żołnierzy i pracowników wojska (Zespół Wojsk Specjalnych także został zwiększony liczebnie) i dodatkowo 10 na terenie Polski w ramach odwodu.

Rozwój sytuacji w Iraku wymagał jednak dalszej rozbudowy PKW OIR Irak – już w postanowieniu Prezydenta RP z 29 czerwca 2018 r. limit został ustalony na poziomie 350 żołnierzy i pracowników wojska. We wrześniu 2018 r. do polskiego kontyngentu dołączył Zespół Lotniczy, w skład którego wszedł jeden samolot transportowy CASA C-295M z obsługą z 8 Bazy Lotnictwa Transportowego oraz żołnierze innych służb. Stałe miejsce stacjonowania zespołu stanowi Baza lotnicza Ahmad al-Dżabir, skąd wykonuje on loty transportowe na rzecz sił kolacji międzynarodowej (w tej samej bazie w latach 2016–2018 stacjonował też Zespół Lotniczy PKW OIR Kuwejt, który zakończył misję w czerwcu 2018 r. i w przeciwieństwie do Zespołu Lotniczego PKW OIR Irak pod względem prawnym i dowodzenia stanowił oddzielny kontyngent wojskowy)^[4]. Po zwiększeniu liczebność kontyngentu wynosiła ok. 150 żołnierzy^[5].

W październiku 2018 r. misja NATO Training Capacity Building in Iraq została zastąpiona przez NATO Mission in Iraq (NMI). W ramach wsparcia na przełomie 2018 i 2019 Polska skierowała do Iraku kolejną grupę żołnierzy: pluton inżynieryjny (do jego zadań należy odbudowa i rozbudowa bazy wojsk koalicyjnych oraz wsparcie inżynieryjne) oraz personel do NMI (zespół doradczy z plutonem ochrony)^[6]. Liczebność kontyngentu wzrosła do ok. 270 osób.

3 stycznia 2020 w amerykańskim ataku z powietrza na lotnisku w Bagdadzie zginął irański generał Ghasem Solejmani. W ramach odwetu 7 stycznia Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej przypuścił atak rakietowy na bazy koalicyjne w Iraku: Al-Asad (gdzie stacjonuje m.in. polski pluton inżynieryjny) oraz Irbil (gdzie przebywała grupa polskich instruktorów). Nikt nie ucierpiał, ale w rezultacie narastającego kryzysu misja NATO i wszystkie jej działania zostały zawieszone, natomiast w Polsce pojawiły się głosy ze strony opozycji o wycofaniu polskich żołnierzy z Iraku. Polskie władze podjęły jednak decyzję o pozostawieniu kontyngentu wojskowego^[7].

Zadania SZ RP ograniczają się do wsparcia operacji koalicyjnej poprzez szkolenie irackich sił bezpieczeństwa, nie obejmują bezpośredniego zaangażowania bojowego przeciwko bojownikom państwa islamskiego lub innych grup.

Struktura organizacyjna

• Dowódca PKW
  • elementy podległe Combined Joint Task Force – Operation Inherent Resolve
    • Zespół Wojsk Specjalnych (elementy w Iraku i Jordanii)
    • Zespół Lotniczy (Baza lotnicza Ahmad al-Dżabir→Port lotniczy Al Asad i element w Katarze) – od 2018
    • zespół wsparcia (Baza lotnicza Ahmad al-Dżabir→Port lotniczy Al Asad) – od 2018
    • pluton inżynieryjny (Port lotniczy Al Asad) – od 2019
  • elementy podległe NATO Mission in Iraq
    • Mobilny Zespół Treningowy (At-Tadżi) – od 2019
    • zespół doradczy (At-Tadżi) – od 2019
    • pluton ochrony (At-Tadżi) – od 2019
    • oficerowie w HQ NMI (At-Tadżi) – od 2019
  • elementy wykonujące zadania na rzecz PKW
    • zespół łączności – od 2018
    • zespół dowodzenia – od 2018
    • Narodowy Element Wsparcia (NSE) – od 2018

Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian:

Odznaczenia za udział w kontyngencie

• 
  Baretka Gwiazdy Iraku
• 
  Baretka Medalu pamiątkowego PKW Irak
• 
  Baretka Medalu pamiątkowego XII zmiany PKW Irak
• 
  Baretka Medalu NATO za NMI (NATO Mission Iraq)

Przypisy

Bibliografia

• Soloch: Zespół Wojsk Specjalnych trafi do Iraku. F-16 – do Kuwejtu. 2016-06-15. [dostęp 2016-06-15]. (pol.).
• PKW Irak. 2020-01-14. [dostęp 2020-01-14]. (pol.).