Pieczarka malutka
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

pieczarka

Gatunek

pieczarka malutka

Nazwa systematyczna
Agaricus comtulus Fr.
Epicr. syst. mycol.: 215 (Uppsala, 1838)

Pieczarka malutka (Agaricus comtulus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Niektóre synonimy naukowe:

  • Agaricus comtulus Fr. 1838 var. comtulus
  • Agaricus comtulus var. subgibbosus Fr. 1838
  • Agaricus huijsmanii Courtec. 2008
  • Agaricus niveolutescens Huijsman 1960
  • Fungus comtulus (Fr.) Kuntze 1898
  • Pratella comtula (Fr.) Gillet 1884
  • Psalliota comtula (Fr.) Quél. 1872[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–5 cm, u młodych okazów półkulisty, później łukowaty, w końcu rozpostarty. Czasami posiada tępy garb, Powierzchnia gładka, tylko brzegi wrośnięto-włókniste. Barwa u młodych okazów biała, później jasnożółta, na koniec ochrowobrązowa, środek kapelusza wyraźnie ciemniejszy[4].

Blaszki

Wolne, szerokie, o gładkich ostrzach, u młodych okazów jasnoróżowe, potem ciemnoróżowe, w końcu purpurowobrązowe[4].

Trzon

Wysokość 3–5 cm, grubość 0,5–1 cm, cylindryczny, pusty o jedwabiście włóknistej powierzchni. Posiada nietrwały, delikatny, błoniasty i obwisły pierścień[4]. Barwa biała lub cielista[5].

Miąższ

Biały, po uszkodzeniu żółknący. Charakterystyczną cechą jest migdałowa woń[5].

Wysyp zarodników

Ciemnobrązowy. Zarodniki szerokoelipsoidalne, grubościenne, gładkie o rozmiarach 4-5 × 3–3,5 μm[6].

Gatunki podobne

W Polsce występuje kilka gatunków małych pieczarek. Wśród nich jest pieczarka winnoczerwona (Agaricus semotus), ale na środku kapelusza ma różowofioletowe łuseczki, pieczarka liliowoczerwona (Agaricus porphyrizon), ale ma kapelusz purpurowy[4].

Występowanie i siedlisko

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej. Występuje w całej niemal Europie, w Azji, we wschodnich regionach Ameryki oraz północno-wschodniej Afryce (Maroko)[7]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[8]. W literaturze mykologiczne podano jego występowanie m.in. w Cedyni, Wielkopolskim Parku Narodowym, Ciechocinku, Obornikach Śląskich, Pienińskim Parku Narodowym, Bieszczadach Zachodnich, w Puszczy Białowieskiej[3].

Rośnie na łąkach, pastwiskach (nigdy w lasach). Owocniki wytwarza od sierpnia do października, w niewielkich grupach[5].

Znaczenie

Saprotrof, grzyb jadalny[4].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. ↑ Paul Kirk, Species Fungorum [online] [dostęp 2013-03-11] (ang.).
  3. 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 34, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 87, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. 1 2 3 E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 70, ISBN 83-7404-513-2.
  6. ↑ California Fungi. [dostęp 2013-03-11].
  7. ↑ C.П. Вассер, Флора грибов Украины. Агариковые грибы, „Наукова думка”, 48, Kijów 1980, s. 183–184.
  8. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 60, ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.