Kościół św. Michała na Oksywiu | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
ul. Płk. Dąbka 1 |
Data powołania | |
Wyznanie | |
Kościół | |
Archidiecezja | |
Dekanat | |
Kościół | |
Proboszcz |
ks. kan. Kazimierz Glama |
Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Gdyni | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
54°32′49,8854″N 18°33′08,8704″E/54,547190 18,552464 | |
Strona internetowa |
Parafia św. Michała Archanioła w Gdyni – rzymskokatolicka parafia usytuowana w gdyńskiej dzielnicy Oksywie przy ulicy płk. Stanisława Dąbka. Wchodzi w skład dekanatu Gdynia Oksywie, który należy do archidiecezji gdańskiej.
Historia
Pierwszy Kościół powstał w 1124, a jego fundatorem był Świętopełek II[1].
W 1253 biskup Wolimir – biskup kujawsko-pomorski, określił granice parafii[2]. Obejmowała wówczas: Oksywie, Obłuże, Pogórze, Dębogórze, Kosakowo, Pierwoszyno, Mosty, Gdynię, Witomino i Redłowo oraz kilka wsi, które później zniknęły z krajobrazu Kępy Oksywskiej; takie jak Żbicewo, Niemicewo, Cerdowo, Sronino, Nasucino, Gogolino, Bachucino[3]. Z najstarszej świątyni do czasów obecnych zachowała się ściana w części zachodniej. W XIV wieku kościół rozbudowano, dodając zakończoną wielobocznie wschodnią część prezbiterium oraz od północy nawę boczną.
W 1583 kościół został konsekrowany. W czasie wojny szwedzkiej w latach 1600–1611 świątynię zniszczono. Po odbudowie, w 1687 dobudowano drewnianą wieżę, zakończoną barokowym hełmem – data budowy widoczna jest na chorągiewce wieńczącej hełm. W latach 1925–1927, kościół poddano gruntownej restauracji – przede wszystkim północną ścianę nawy głównej.
W czasie działań wojennych padczas II wojny światowej kościół został w dużej części zniszczony. Po wojnie nastąpiła jego odbudowa. Układ przestrzenny kościoła nawiązuje do rozpowszechnionego w XIII i XIV wieku na terenie wsi pomorskich – typu wiejskiego kościoła parafialnego – orientowanego, o podłużnym układzie z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i czworoboczną wieżą od zachodu. Różnorodny wątek murów kamienno-ceglanych ukazuje etapy rozwoju kościoła[4].
Cmentarze
Cmentarz Parafialny
(przy ul. Arciszewskich[5])
Oksywski cmentarz parafialny to najstarsze miejsce wiecznego spoczynku w Gdyni[6]. Położony jest tuż przy Zatoce Puckiej, na zboczu niewielkiego wzniesienia, którego szczyt określa XIII-wieczny kościółek pod wezwaniem św. Michała Archanioła, a podnóże to – port Marynarki Wojennej[7]. Tu znajdują się groby tych, którzy tworzyli polską historię tego regionu m.in. Antoni Abraham. Dzisiaj najstarszą „wojskową” mogiłą jest miejsce spoczynku ks. Antoniego Muchowskiego, zmarłego w 1915 – uczestnika powstania 1863; zesłańca na Sybir, z którego udało mu się zbiec.
Cmentarz Wojskowy
(przy ul. Antoniego Muchowskiego[8][9])
Oksywski cmentarz Marynarki Wojennej został założony w 1936 i podlega bezpośrednio parafii Wojskowej Marynarki Wojennej RP pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Oksywiu[10].
Mały Panteon
„Mały Panteon Marynarki Wojennej” – ciąg spiżowych tablic polskich okrętów zatopionych podczas: obrony Wybrzeża w kampanii wrześniowej oraz na obcych morzach w II wojnie światowej[11][12].
- Tablica poległych w Obronie Wybrzeża w 1939
- Tablice zatopionych okrętów w bojach w latach 1939–1945
- Tablica zatopionego okrętu ORP „Dragon”
- Tablica zatopionego okrętu ORP „Jastrząb”
- Tablica zatopionego okrętu ORP „Grom”
- Tablica zatopionego okrętu ORP „Orzeł”
- Tablica zatopionego okrętu ORP „Kujawiak”
- Tablica zatopionego okrętu ORP „Orkan”
Proboszczowie
- 1351: Mencola[13]
- premonstrator żukowski
- 1362: Henryk
- premonstrator żukowski
- 1414: Wacław
- premonstrator żukowski
- 1554: Jan ze Sochaczewa
- premonstrator żukowski
- 1600: Tomasz Brzeziński
- 1682: Tomasz Jędrowski
- 1695: Piotr Schlesinger
- 1731: ks. Andrzej Sikorski
- 1734: ks. Dominik Siemienski
- 1762: ks. Tomasz Krzykowski
- 1848–1868: ks. Joachim Krupka
- 1869–1885: ks. Antoni Muehl
- 1886–1891: ks. Piotr Roszczynialski
- 1892–1915: ks. Antoni Muchowski[14][15]
- 1915–1924: ks. Franciszek Łowicki
- 1924–1946: ks. Klemens Przewoski
- 1946: ks. Antoni Kasprzycki
- 1946–1947: ks. Kazimierz Szyndler
- 1947–1952: ks. Jan Nowicki
- 1952–1991: ks. kan. Edmund Makowski
- 1991–2012: ks. kan. Tadeusz Kosecki[16][17][18]
- od 26 II 2012: ks. kan. Kazimierz Glama[19]
Zobacz też
Kościół garnizonowy pw. Matki Bożej Częstochowskiej na Oksywiu
Przypisy
- ↑ Historia Parafii: Oksywie i Pierwszy Kościół. parafia.oksy.net.pl. [dostęp 2012-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-17)]. (pol.).
- ↑ Najstarszy kościół w Gdyni: Dzieje oksywskiej parafii. czec.pl. [dostęp 2021-07-15]. (pol.).
- ↑ Kościół św. Michała Archanioła w Gdyni Oksywiu. infogdansk.pl. [dostęp 2017-10-27]. (pol.).
- ↑ Poznaj najstarszy kościół w Gdyni. trojmiasto.pl. [dostęp 2014-06-01]. (pol.).
- ↑ Cmentarz parafialny Oksywie. m.fotopolska.eu. [dostęp 1996-08-16]. (pol.).
- ↑ Cmentarz pełen tajemnic.... nadmorski24.pl. [dostęp 2018-11-01]. (pol.).
- ↑ Historia Parafii: Cmentarz (Jacek Dworakowski – fragmenty artykułu "Cmentarna retrospekcja"). parafia.oksy.net.pl. [dostęp 2012-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-17)]. (pol.).
- ↑ Cmentarz Marynarki Wojennej. m.fotopolska.eu. [dostęp 2018-01-01]. (pol.).
- ↑ Spacer po Gdyni. Wędrówka po Oksywiu to podróż do serca Marynarki Wojennej. gdynia.naszemiasto.pl. [dostęp 2018-08-17]. (pol.).
- ↑ Zarys Historii CMENTARZA Marynarki Wojennej. wojskowagdynia.parafia.info.pl. [dostęp 2018-01-01]. (pol.).
- ↑ Mały Panteon Marynarki Wojennej na Oksywiu. naszbaltyk.com. [dostęp 2019-05-20]. (pol.).
- ↑ PAMIĘCI MARYNARZY POLSKICH – Poległych, pomordowanych, zmarłych podczas II wojny światowej. muzeummw.pl. [dostęp 2019-01-01]. (pol.).
- ↑ Historia Parafii: Proboszczowie. parafia.oksy.net.pl. [dostęp 2012-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-17)]. (pol.).
- ↑ Ks. Antoni Muchowski (1842–1915) – Sybirak z Pomorza. wojskowagdynia.parafia.info.pl. [dostęp 2018-02-10]. (pol.).
- ↑ Kolejna tablica o historii Oksywia: Ks. Antoni Muchowski – proboszcz, sybirak i działacz propolski. czec.pl. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik Tadeusz Kosecki – emeryt w parafii św. Michała Archanioła (Gdynia Oksywie). diecezja.gda.pl. [dostęp 2019-11-14]. (pol.).
- ↑ Diamentowy jubileusz ks. Tadeusza Koseckiego z Gdyni Oksywia. gdansk.gosc.pl. [dostęp 2019-10-20]. (pol.).
- ↑ Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w Narodowym Sanktuarium św. Józefa. swietyjozef.kalisz.pl. [dostęp 2020-04-29]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik Kazimierz Glama – proboszcz. diecezja.gda.pl. [dostęp 2012-02-26]. (pol.).