| Panodialata | |||
| Nel et al., 1999 | |||
| Okres istnienia: karbon–dziś | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| (bez rangi) | Dicondylia | ||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd |
Odonatoptera | ||
| (bez rangi) | Palaeodonatoptera | ||
| (bez rangi) | Plesiodonatoptera | ||
| (bez rangi) | Apodonatoptera | ||
| (bez rangi) | Paneodonatoptera | ||
| (bez rangi) | Neodonatoptera | ||
| (bez rangi) | Panodialata | ||
| Synonimy | |||
| |||
Panodialata – takson owadów z podgromady uskrzydlonych i nadrzędu Odonatoptera.
Morfologia
U owadów tych nastąpił całkowity zanik skrzydełek przedtułowia[1], a archaedictyon uległ zredukowaniu i przekształceniu w uporządkowaną wielokątną siateczkę żyłek poprzecznych[1][2]. Autapomorfią Panodialata jest występowanie na kostalnej krawędzi skrzydeł właściwego nodusa (węzełka)[2]. Żyłka subkostalna tylna jest skrócona i zlewa się z kostalną krawędzią skrzydła zwykle w pobliżu środka jego długości. Nasadowe odcinki żyłek radialnych przedniej i tylnej tworzą wspólny trzon. Całkowitemu zanikowi uległy żyłki jugalne przednia i tylna[1].
Taksonomia
Takson ten wprowadzili w 1999 roku André Nel, Georges Gand i Jacques Garric na łamach „Geobios” pod nazwą Panodialata. Jego wprowadzenie podyktowane było odkryciem skamieniałości rodzaju Lapeyria zajmującego pozycję siostrzaną dla kladu Nodialata. Autorzy podzielili Panodialata na Nodialata i monotypową rodzinę Lapeyriidae[2]. Günter Bechly w 2003 roku analogiczny takson wprowadził pod nazwą Odonatoclada. W systematyce Odonatoptera Bechly'ego z 2007 roku Odonatoclada podzielone zostały na Lapeyriidae, Nodialata i grupę incertae sedis – Campylopterodea; zaznaczono jednak że Campylopterodea prawdopodobnie zagnieżdżone są głębiej na drzewie rodowym Nodialata, stanowiąc przypuszczalnie grupę siostrzaną dla Stigmoptera[1].
Nel i inni w publikacji z 1999 roku umieścili Panodialata w obrębie Neodonatoptera w nierozwikłanej trychotomii z Eomeganisoptera i Meganisoptera[2]. Według późniejszych prac Bechly'ego jednak zajmują one pozycję siostrzaną względem Meganisoptera, tworząc z nimi klad Euodonatoptera, podczas gdy Eomeganisoptera zajmują pozycję bardziej bazalną[3][1].
Kladogram Odonatoptera[3][4][5]
|
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of basal Pterygota and Stem-Group Odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- 1 2 3 4 Andre Nel, Georges Gand, Jacques Garric. A new family of Odonatoptera from the continental Upper Permian: The Lapeyriidae (Lodève Basin, France). „Geobios”. 32 (1), s. 63-72, 1999.
- 1 2 Günter Bechly, Phylogenetic classification of fossil and extant odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ J.F. Petrulevicius, P.R. Gutiérrez. New basal Odonatoptera (Insecta) from the lower Carboniferous (Serpukhovian) of Argentina. „Arquivos Entomolóxicos”. 16, s. 341-358, 2016. ISSN 1989-6581.
- ↑ A. Nel, P. Roques, J. Prokop and R. Garrouste.. A new, extraordinary 'damselfly-like' Odonatoptera from the Pennsylvanian of the Avion locality in Pas-de-Calais, France (Insecta: 'Exopterygota'). „Alcheringa”. 43, s. 241-245, 2019. DOI: 10.1080/03115518.2018.1489561.