| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C16H24N2O | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
260,37 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki |
ksylometazolina, tymazolina, metyzolina, fenoksazolina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży |
kategoria C | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Oksymetazolina – organiczny związek chemiczny, hydroksylowa pochodna ksylometazoliny. Stosowana jako lek bezpośrednio aktywujący receptory α-adrenergiczne naczyń krwionośnych nosa i zatok przynosowych, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie. Działanie pojawia się po kilku minutach i utrzymuje się kilka godzin.
Działanie
Stosowana miejscowo jest lekiem obkurczającym naczynia krwionośne nosa, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej. Po kilku minutach od aplikacji następuje udrożnienie nosa, znaczne ułatwienie choremu oddychania i zmniejsza się ilość wydzieliny.
Wskazania do stosowania
Leczenie pomocnicze:
- ostrego nieżytu nosa pochodzenia wirusowego lub alergicznego
- zapalenia zatok
- obrzęku błony śluzowej nosa w przebiegu przeziębienia, grypy, zapalenia trąbki słuchowej i ucha środkowego
- w diagnostyce w celu zmniejszenia obrzęku błon śluzowych.
Przeciwwskazania
- nadwrażliwość na oksymetazolinę
- przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
- jaskra z zamkniętym kątem przesączania
- pacjenci po zabiegach chirurgicznych prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie przysadki) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem opony twardej
- jednoczesne stosowanie inhibitorów MAO.
Środki ostrożności
- U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, nadczynnością gruczołu tarczowego, chorobami serca, cukrzycą, rozrostem gruczołu krokowego stosować wyłącznie po konsultacji lekarza.
- Nie jest zalecane stosowanie u dzieci do ukończenia 6 roku życia.
- Niektóre preparaty dostępne w Polsce[4] zawierają chlorek benzalkoniowy jako środek konserwujący, co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa.
Interakcje
Jednoczesne stosowanie z inhibitorami MAO lub trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi może prowadzić do zwiększenia ciśnienia tętniczego.
Działania niepożądane
Miejscowe:
- podrażnienie i suchość błony śluzowej nosa
- uczucie pieczenia w nosie i gardle
- kichanie.
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:
- nudności
- ból głowy
- osłabienie, zmęczenie, senność
- zaburzenia widzenia
- reakcje alergiczne
- kołatanie serca, przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.
Dawkowanie
Leków zawierających oksymetazolinę nie należy stosować dłużej niż 3–5 dni.
Preparaty o stężeniu 0,01% przeznaczone są do stosowania u niemowląt od 2 do 12 miesiąca życia: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-3 razy na dobę za pomocą nasączonego preparatem wacika.
Preparaty o stężeniu 0,025% przeznaczone są głównie dla dzieci od 2 do 7 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 2 razy w ciągu doby.
Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są głównie dla dorosłych i dzieci od 7 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.
Preparaty
Dostępne w Polsce preparaty proste[4]:
- Acatar – US Pharmacia Sp. z o.o. – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 15ml
- Afrin – Schering-Plough Europe – krople do oczu, roztwór 0,25mg/ml; 1 butelka 10ml
- Afrin – Schering-Plough Europe – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 20ml
- Nasivin 0,01% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,1mg/g; 1 butelka 5ml
- Nasivin 0,025% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,25mg/g; 1 butelka 10ml
- Nasivin 0,05% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol lub krople do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10ml
- Nasivin soft 0,01% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,1mg/g; 1 butelka 5ml
- Nasivin soft 0,025% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,25mg/g; 1 butelka 10 lub 15ml
- Nasivin soft 0,05% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10 lub 15ml
- Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,01%; 1 butelka 5 lub 10ml
- Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,025%; 1 butelka 5, 10 lub 20ml
- Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,05%; 1 butelka 10, 20 lub 30ml
- Oxalin 0,025% – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. – krople lub żel do nosa 0,25mg/ml; 1 butelka 10ml
- Oxalin 0,05% – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. – krople lub żel do nosa 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
- Resoxym – ICN Polfa Rzeszów S.A. – krople do nosa 0,1, 0,25 lub 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
- Resoxym Plus – ICN Polfa Rzeszów S.A. – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 15ml
- Vicks Sinex Aloes i Eukaliptus – WICK Pharma Zweigniederlassung der Procter & Gamble GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10 lub 15ml
Przypisy
- 1 2 David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- 1 2 Oxymetazoline, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00935 (ang.).
- 1 2 Oxymetazoline, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2011-12-27] (ang.).
- 1 2 Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2011-12-26]. (pol.).
Bibliografia
- Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.