| wieś | |
 Krzyż pokutny we wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
307[1] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-600[2] |
| SIMC |
0909070 |
Położenie na mapie gminy Dąbie _location_map.png.webp) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego _location_map.png.webp) | |
 52°00′35″N 15°04′48″E/52,009722 15,080000[3] | |
Nowy Zagór (niem. Boberhöh, Deutsch Sagar)[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dąbie.
Wzmianka o wsi Sagor theutonicale pojawiła się około 1300 roku, a o miejscowym proboszczu w 1376 roku[4]. Z rodem von Knobelsdorff wiąże się najstarsza historia wsi. Hans, przedstawiciel tego rodu otrzymał wieś w 1496 roku w formie lenna od księcia Jana brandenburskiego. Obecność Hansa w Nowym Zagorze odnotowano jeszcze w 1501 roku, a w 1530 wzmiankowano braci Christopha i Nickela von Knobelsdorffów[5][4]. Jednym z następnych właścicieli wsi tego rodu był Zachariasz odnotowany w 1626 roku. Majątek przeszedł na własność baronów von Rheinbaben w 1815 roku. Carl Sittig był wymieniany w 1879 roku jako właściciel dóbr[6][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół, obecnie filialny rzymskokatolicki pod wezwaniem Antoniego Padewskiego, który został zbudowany w latach 1882–1886, a zastąpił szachulcową świątynię z 1701 roku[8]. Korpus budowli założony na planie prostokąta. Od zachodu przylega węższe, trójboczne prezbiterium z aneksami natomiast od wschodu wieża[8]. Kruchta z wejściem głównym znajduje się przy elewacji północnej, a kościół otaczają przypory. W oknach zachowały się zabytkowe witraże wykonane w pierwszej ćwierci XX wieku[8]
- cmentarz ewangelicki, z XVIII-XX wieku:
- pomnik ofiar I wojny światowej
- ogrodzenie
- średniowieczny krzyż pokutny, typu łacińskiego z granitu[9], który pochodzi z XIV–XVI wieku[8]. Podobno jego historia związana jest z legendą krzyża w Ochli - został ufundowany przez wdowę Vetter po zabitym w Ochli owczarzu, stoi przy murze otaczającym kościół.
Demografia
Liczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach[10]:
| Rok | Ilość mieszkańców |
|---|---|
| 1998 | 248 |
| 2002 | 265 |
| 2009 | 308 |
| 2011 | 302 |
| 2021 | 307 |
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 847 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90466
- 1 2 3 4 Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 221.
- ↑ Odziedziczyli wieś po ojcu
- ↑ W tym czasie we wsi pracowała fabryka krochmalu
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 11. [dostęp 2013-01-22].
- 1 2 3 4 Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 222.
- ↑ Szlakiem krzyży pokutnych po obu stronach Odry : kamienne zabytki dawnego prawa : informator-przewodnik turystyczny terenu Euroregionu-Sprewa-Nysa-Bóbr. Zielona Góra: Lubuska Regionalna Organizacja Turystyczna "LOTUR", s. 9. ISBN 978-83-930067-0-0.
- ↑ Wieś Nowy Zagór (lubuskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, atrakcje, kierunkowy, edukacja, demografia, zabytki, tabele, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności, drogi publiczne [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-28] (pol.).
Bibliografia
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 221-222. ISBN 978-83-919914-8-0.
