Nieczuja (Cielech, Cielechy, Cielepele, Czelepele, Ostrew, Ostrzew, Nieczyja, Necznia, Pień, Słup) – polski herb szlachecki.
Opis herbu
W polu czerwonym ostrzew srebrna lub naturalna[1] z zaćwieczonym krzyżem złotym lub srebrnym. Sęków pięć lub sześć, zazwyczaj trzy po stronie prawej. W klejnocie między czarnymi skrzydłami orlimi samo godło.
Istnieje wersja bez krzyża i z pięcioma piórami strusimi w klejnocie[2].
Pierwotna średniowieczna wersja miała błękitne tło i srebrny pień oraz ostrzew z ośmioma sękami. Na wierzchu nabity był krzyż kawalerski, także srebrny. Dopiero w wiekach późniejszych krzyż przybrał kolor złoty a tło zostało zmienione na czerwone[3].
Najwcześniejsze wzmianki
Najstarsza pieczęć z 1286, najstarsza wzmianka z 1397[3]. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który zalicza go do rdzennie polskich. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie: "Nyeczuya, que truncum arboreum frondosum album in campo celestino defert. Genus Polonicum prouidum."[4] .
Herbowni
Abramowski, Abudowicz, Abuniewicz, Achramowicz, Adamczowski, Adamowski, Albrychtowicz, Bartlewicz, Bartosina, Barzycki, Batocki, Bazar, Białkowski, Biciutko, Biczysko, Bieńkowski, Biernacki[5], Biszewski, Branwicki, Bratkowski, Bystrzejowski, Byszewski, Byszowski, Cebulka, Chlebowski, Chłopicki, Chomątkowski, Chomentowski, Chomętowski, Chustecki, Chustka, Cieniewski, Cybowicz, Cybulka, Czaszewicz, Czechowski, Czerniewski, Czewil, Czywil, Darafijewicz, Dąbrowski, Dembiński, Dersław, Dębiński, Dmitriew, Dmitrowicz, Dobieszkowski, Dobrowolski, Dobrzechowicz, Dobrzechowski, Domaszewski, Domżalski, Dowgielewicz, Dowgwił, Dowgwiłło, Dowmont, Dworzecki, Dymitr, Dziemieszkiewicz, Dzierzek, Dzierżek, Dzierżko, Dzieszkowski, Dzimitrowicz, Dźmitrowicz, Fiackiewicz, Flerybnowicz, Frąckiewicz, Fronckiewicz, Galicz, Gastełło, Gembicki, Gębicki, Gładysz, Gładyszewski, Goły, Grabionek, Graboszewski, Grabowski, Grębarski, Gręborski, Gręboszewski, Gręboszowski, Grzymułtowski, Gulyacz, Gumiński, Hajdukiewicz, Haściełł, Hościełło, Imielski, Jancelewicz, Jancewicz, Jegierski, Jemielski, Jokiewicz, Judenicz, Judynicz, Judynowicz, Jurkiewicz, Kachowski, Kapuściński, Kaupowicz, Kielczewski, Kiełtyk, Kochowski, Kocięcki, Koja, Kongel, Kongiel, Koniarkowski, Koniatowski, Konieński, Koniński, Korniakt, Kostecki, Kozubski, Krassuski, Krasuski, Krobicki, Krzesiński, Krzyniecki, Kurek, Kuropatnicki, Kwieciński, Lipicki, Lubowiecki, Łętowski, Łoknicki, Łomiński, Łomnicki, Łosiewski, Łotocki, Łotycki, Łukawski, Łukowski, Machocki, Machowski, Małożewski, Mikuta, Miładowski, Miłaszowski, Minczewski, Miniewicz, Miniewski, Minutto, Mniowski, Modrzewski, Monstowicz, Moszczowski, Moszczukowski, Mroczek, Mroczko, Murcz, Myślichowski, Nackiewicz, Nackowicz, Nadłętowski, Nagorski, Nagorzyński, Nagórski, Naklicki, Narwojn, Narwoyn, Nieciewicz, Nieczuj, Nieczuja, Nieczulski, Nieczykowski, Niekrasz, Niekraszewicz, Niekraś, Niesłuchowski, Niewroszewicz, Olszewski, Orlik, Ostrowski, Ostrzański, Ostrzyński, Pacewicz, Parnicki, Parznicki, Pełka, Pęchowski, Pilchowski, Piotrkowski, Piotrowski, Piottuch, Piotuch, Plewiński, Pomarzeński, Pomorski, Praczyk, Praski, Prasol, Prasoł, Przełęcki, Przyałgowski, Przyjałgowski, Przyłęcki, Pstrowicz, Pujdokiewicz, Radwański, Raguski, Roguski, Rosiejewski, Rosiejowski, Roszkowski, Rupejko, Sadleński, Sadlewski, Sadliński, Sadzicki, Sajewski, Sarna, Schuliński, Sekucki, Sekuła, Semko-Witkiewicz, Sędzicki, Skrzynicki, Slanka, Słobaczyński, Smoleński, Smoliński, Sniczko, Snieszek, Stanechowski, Stanek, Starzechowski, Stefański, Styrbowicz, Sulimowski, Szatrowski, Szklanka, Szpakowski, Szumiałło, Szumiat, Szumiato, Szumieński, Szumiński, Szumlański, Szumleński, Ślanka, Śniczko, Śnieszek, Śnieszko, Śnieszkowski, Śnieżek, Śnieżko, Świackiewicz, Świackowicz, Świder, Trojan, Ulanowski, Ułanowski, Urbański, Wapowski, Wichorski, Widlic, Widlica, Wielogórski, Wierzbicki, Wilczepolski, Wilczewski, Wilczopolski, Wilczopski, Wilczowski, Wilczycki, Wilgocki, Wilkicki, Wilkiewicz, Wilkocki, Wilkowski, Winowski, Witkiewicz, Witort, Witosławski, Włodek, Wolmiński, Wołmiński, Wszeborski, Wysocki, Zakowicz, Zamięcki, Zarogowski, Zbigniewski, Zdzierszek, Zdzierżek, Zegrowski, Zemęcki, Zgierski, Ziemecki, Ziemiecki, Ziemięcki, Zimnicki, Ziomacki, Zużelnicki, Zybort, Żakowicz, Żukowski, Żurawski.
Znani herbowni
Znanymi herbownymi tego herbu są:
- Krzysztof Grzymułtowski (1620-1687), wojewoda Poznania, dyplomata i członek Sejmu
- Wespazjan Kochowski (1633-1700), historyk, filozof i poeta barokowy
- Walenty Łukawski (zmarł w 1773), rotmistrz, członek konfederacji barskiej
- Józef Chłopicki (1771-1854), baron, generał Napoleona
- Henryk Dembiński (1791-1864), inżynier, podróżnik i generał
- Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939), malarz, pisarz i filozof
- Stanisław Witkiewicz (1851-1915), malarz, architekt i teoretyk
- Karol Urbański (ur. ok. 1740), poseł na Sejm Czteroletni, agitator polityczny w czasie powstania kościuszkowskiego
- Michał Urbański (zm. ok. 1748), podczaszy żydaczowski
Przypisy
- ↑ Ostrowski nazywa ją Nieczuja II
- ↑ Ostrowski nazywa ją Nieczuja III
- 1 2 Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004. ISBN 83-7391-166-9. str. 135
- ↑ Celichowski 1885 ↓.
- ↑ Siarhiej Rybčonak: Herboŭnik biełaruskaj šlachty. T. 2. Miensk: НАРБ, 2007, s. 511. ISBN 978-985-6372-52-3. (pol.).
- ↑ Wojciech Wiesław Wiśniewski, O rodzie Slaskich herbu Grzymała, "Suplement : pismo Stowarzyszenia Autorów Polskich", 1998 nr 4(48) s. 14-15; nr 5(49) s. 19-21
Bibliografia
- Zygmunt Celichowski: Jan Długosz, "Insignia seu clenodia regis et regni Poloniae.Z kodeksu kórnickiego.". Poznań: Zygmunt Celichowski, 1885.
- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
Linki zewnętrzne
- Herb Nieczuja w wersji ze srebrnym pniem z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Nieczuja w wersji z naturalnym pniem z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Nieczuja w wersji bez krzyża z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla