Kruchaweczka brudnobiała
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

kruchaweczka

Gatunek

kruchaweczka brudnobiała

Nazwa systematyczna
Psathyrella cotonea (Quél.) Konrad & Maubl.
Encyclop. Mycol. 14: 126 (1949) [1948]

Kruchaweczka brudnobiała (Psathyrella cotonea (Quél.) Konrad & Maubl.) – gatunek grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrella, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisany został w 1877 r. przez L. Quéleta jako Stropharia cotonea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Paul Konrad i André Maublanc w 1949 r.[2]

Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus hypoxanthus W. Phillips & Plowr. 1884
  • Agaricus pseudostorea W.G. Sm. 1903
  • Agaricus storea var. caespitosus Cooke 1887
  • Drosophila cotonea (Quél.) Kühner & Romagn. 1953
  • Hypholoma cotoneum (Quél.) J.E. Lange 1923
  • Hypholoma hypoxanthum (W. Phillips & Plowr.) Sacc. 1887
  • Hypholoma pseudostorea (W.G. Sm.) Sacc. & D. Sacc. 1905
  • Hypholoma storea var. caespitosum (Cooke) Killerm. 1939
  • Stropharia cotonea Quél. 1877

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy od 2 do 10 cm. Początkowo jest dzwonkowaty, później coraz bardziej rozpostarty, na koniec spłaszczony. Powierzchnia o barwie białawej, szarawej lub brązowawej. Pokryta jest czarniawymi łuskami. Osłona silnie rozwinięta, u młodych okazów biała. Na brzegu kapelusza utrzymuje się długo[4].

Blaszki

Gęste, nieco przyrośnięte, za młodu białe, potem bladoszarobrązowe o białej krawędzi[4].

Trzon

Wysokość 3-13,5 cm, grubość 0,3-1,2 cm. Powierzchnia o barwie od białawej do szarej, łuszcząca się, często żółtawa lub czerwonawa u podstawy. Pierścienia brak[4].

Wysyp zarodników

Ciemnobrązowy[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki o rozmiarach 6–9 × 3–4,5 μm, elipsoidalne do wąskoelipsoidalnych lub jajowate, często zwężone. W KOH barwią się na bladoszarobrązowo. Posiadają dużą, nieprzeźroczystą kroplę oleju. Pory rostkowe małe. Podstawki o rozmiarach 15–32 × 6,5–9 μm, 4-zarodnikowe. cheilocystydy o rozmiarach 25–65 × 6–15 μm, liczne, czasami stłoczone. Pleurocystydy o rozmiarach 25–63 × 8,2–17,5 μm, bardzo liczne. Na strzępkach występują sprzążki[4].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku tylko w Europie i Ameryce Północnej[5]. W Europie występuje w Austrii, Czechach, Niemczech, Francji, Włoszech, Norwegii, Hiszpanii, Szwecji i Szwajcarii[4]. W piśmiennictwie polskim do 2003 r. podano tylko 4 jego stanowiska, wszystkie na obszarach chronionych (Ojcowski, Roztoczański i Pieniński Park Narodowy oraz rezerwat przyrody Dębowiec)[3].

Saprotrof. Rośnie w lasach na martwym drewnie. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada. Polscy autorzy podają, że występuje głównie na drewnie buków[3], ale według źródeł zagranicznych także na martwym drewnie brzóz i świerków. Występuje głównie w górach, na niżu jest rzadki[4].

Gatunki podobne

Młode owocniki są podobne do łuskwiaka topolowego (Hemipholiota populnea), ten jednak rośnie na martwym drewnie topoli[6].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum. [dostęp 2016-09-03]. (ang.).
  2. 1 2 Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Psathyrella cotonea (Quél.) Konr. & Maubl. 1948. [dostęp 2016-09-03].
  5. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-09-03].
  6. ↑ Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.