Kosmów
wieś
Ilustracja
Widok ogólny (część północno-wschodnia miejscowości)
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

hrubieszowski

Gmina

Hrubieszów

Liczba ludności (2021)

320[1][2]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-500[3]

Tablice rejestracyjne

LHR

SIMC

0889255[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Hrubieszów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Hrubieszów, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kosmów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kosmów”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Kosmów”
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego
Mapa konturowa powiatu hrubieszowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kosmów”
Ziemia50°43′13″N 24°00′53″E/50,720278 24,014722[5]

Kosmów (ukr. Космів) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Hrubieszów[4][6].

Integralne części wsi Kosmów[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
0889261Kosmów-Koloniaczęść wsi

Wieś starostwa hrubieszowskiego położona była w XVIII wieku w województwie bełskim[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Hrubieszów[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 355 mieszkańców i była trzynastą co do wielkości miejscowością gminy[9].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kryłowie[10].

Historia

Wieś osadzona w wieku XIV. W roku 1388 wraz z całą ziemią bełską został przez Jagiełłę nadany książętom mazowieckim[11]. W latach 1392–1431 wraz z Szychowicami i Cichobórzem należał do królewskich dóbr hrubieszowskich. W 1431 Jagiełło zwrócił go księciu Ziemowitowi V w nagrodę za jego udział w walkach ze zbuntowanym Świdrygiełłą, natomiast w 31 lat później wieś została włączona bezpośrednio do Korony Polskiej, wchodząc odtąd do starostwa hrubieszowskiego (aż do 1799 roku), choć położona była w pow. horodelskim woj. bełskiego. W XV i XVI stuleciu chłopi tej wsi płacili dziesięcinę kościołowi parafialnemu w Czerniczynie. Rejestr 1578 roku wykazywał tu 3¾ łana (63 ha) gruntów uprawnych, a także istniejącą karczmę. Dochód roczny wynosił 21 zł. Lustracja królewszczyzn z 1661–1665 roku stwierdzała: „Młyn tam był, ten zgorzał zapalony od Moskwy” (tj. spalony przez wojska moskiewsko-kozackie w latach 1655–1656). Wedle spisu ludnościowego z 1827 roku wieś liczyła 16 domów i 120 mieszkańców. Natomiast spis z 1921 roku (wówczas w gm. Kryłów) mówił o 69 domach oraz 400 mieszkańcach, w tym 19 Żydach i 367 Ukraińcach.

We wsi znajdowała się drewniana cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego z lat 80. XIX w.[12], zniszczona w ramach akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej (1938)[13]. W Kosmowie znajduje się również nieczynny cmentarz prawosławny[14].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Kosmów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 517 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58972
  6. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin 2015, s. 36.
  8. Strona gminy, sołectwa [dostęp 2024-01-01]
  9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. Opis parafii na stronie diecezji
  11. Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
  12. Kronika tygodnia – Święto cerkwi w Kosmowie. kronikatygodnia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)]. [dostęp: 10.09.2015.]
  13. Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Nabożeństwo na miejscu nieistniejącej cerkwi w Kosmowie [dostęp: 12.09.2015.]
  14. D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 74.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.