Widok ogólny. Nagrobki prawosławne z II poł. XIX w. i pocz. XX w. | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
wyznaniowy |
Wyznanie | |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Powierzchnia cmentarza |
0,24 ha |
Liczba grobów |
ok. 30 |
Liczba kwater cmentarnych |
podział nieczytelny |
Data ostatniego pochówku |
ok. 1944 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Hrubieszów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego | |
50°43′41″N 24°01′01″E/50,728056 24,016944 |
Cmentarz prawosławny w Kosmowie – nekropolia w Kosmowie, nad Bugiem, prawdopodobnie należąca początkowo do parafii unickiej, następnie prawosławnej.
Historia i opis
Czas powstania cmentarza nie jest znany. Prawdopodobnie został on wytyczony w I połowie XIX w. na potrzeby unickiej cerkwi w Kosmowie. Najstarszy zachowany na terenie nekropolii nagrobek również pochodzi z czasów unickich, datowany jest na r. 1868[1]. W 1875, gdy zlikwidowana została unicka diecezja chełmska, cmentarz w Kosmowie stał się nekropolią prawosławną i był w takim charakterze użytkowany do końca II wojny światowej (cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Kosmowie została zniszczona jeszcze wcześniej, podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938). W kolejnych latach, po wywiezieniu ludności ukraińskiej wyznania prawosławnego z ziemi hrubieszowskiej, popadł w ruinę[1]. Na początku XXI w. został odnowiony przez wolontariuszy z Towarzystwa dla Natury i Człowieka[2].
Na początku lat 90. XX wieku na cmentarzu istniało około trzydziestu kamiennych i żeliwnych nagrobków sprzed II wojny światowej; każdy był uszkodzony. Większość nagrobków ma formę krzyży prawosławnych lub łacińskich na postumentach z cerkiewnosłowiańskimi inskrypcjami, zdobionych wielostopniowymi gzymsami i tympanonami. Przetrwało również kilka krzyży drewnianych, a także zniszczony grobowiec w formie kopca[1].
- Grupa nagrobków z II poł. XIX w. Widoczny krzyż łaciński z 1868 – najstarszy nagrobek na cmentarzu
- Nagrobek prawosławny z II poł. XIX w.
- Zniszczony fragment nagrobka z ludowym krucyfiksem
Przypisy
- 1 2 3 D. Kawałko, Cmentarze..., ss. 74–75.
- ↑ Ratują nagrobki na cmentarzach przy granicy z Ukrainą [online], DziennikWschodni.pl [dostęp 2016-04-10] .
Bibliografia
- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.