Komisariat SG „Konarzyny”
Komisariat SG „Zielona Chocina”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1928

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Konarzynki”

Organizacja
Dyslokacja

Zielona Chocina
Konarzyny

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Inspektorat Graniczny nr 7

Komisariat Straży Granicznej „Konarzyny” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.

Geneza

Już w 1918 roku powstające państwo polskie zaczęło tworzyć wyspecjalizowane formacje przeznaczone do ochrony granic Rzeczypospolitej. W kwietniu 1920 roku w Zielonej Chocinie stacjonował 5 dywizjon 4 pułku Strzelców Granicznych[1]. W kolejnych latach inne formacje ochraniały granice w tym rejonie. W 1921 roku w okolicach Zielonej Chociny rozmieszczone zostały pododdziały 20 batalionu celnego[2].

Formowanie i zmiany organizacyjne

W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[3]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[4]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Zielona Chocina” do Inspektoratu Granicznego nr 7 „Chojnice” i określił jego strukturę organizacyjną[5]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 roku w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił nową organizację i dyslokację komisariatu[6].

We wrześniu 1939 pluton wzmocnienia Komisariatu wszedł w podporzadkowanie dowódcy Zgrupowania „Chojnice” płk. dypl. Tadeusza Majewskiego (dowódca Pomorskiej Brygady Kawalerii) i walczył na przedpolu jego ugrupowania obronnego w bitwie o Pomorze[7].

Służba graniczna

Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 roku udokładnił linie rozgraniczenia komisariatu. Granica północna: kamień graniczny nr C 277; granica południowa: kamień graniczny nr D 046[8].

Sąsiednie komisariaty

Działania bojowe w 1939 roku

Od rana 1 września 1939 do godziny 10.00 kompania Straży Granicznej „Konarzyny” por. Piotra Marciniaka walczyła w okolicach Konarzyn z niemieckim batalionem z 32 pułku Straży Granicznej. Następnie kompania wycofała się na przesmyki jezior Swomigaci i Małych Swomigaci. Pierwszego przesmyku bronił por. Marciniak, a drugiego ppor. Kazimierz Bielecki. Zagrożona okrążeniem kompania cofała się na rubież MęcikałMylofRytel. Tu poległ kpr. Tomasz Musiał, a ppor. Bielecki i sierż. Ignacy Nowak dostali się do niewoli. Ppor. P. Marciniak wraz z grupą strażników przedostał się do Rawy Ruskiej i walczył w batalionie cyklistów ppłk. Karola Bacza jako dowódca 3 kompanii. W okolicach Lwowa resztki kompanii w tym jej dowódca poddali się Niemcom[9].

Funkcjonariusze komisariatu

Kierownicy/komendanci komisariatu
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby
komisarz Kazimierz Kociatkiewicz 1928–1939[10]
komisarz Piotr Marciniak od 12 VIII 1939[10]
Zastępcy komendanta komisariatu
starszy strażnik Tadeusz Kaczkowski[11] 1 V 1939[12]

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[5]:

Organizacja komisariatu w styczniu 1930[13]:

Organizacja komisariatu w 1933

Organizacja komisariatu w 1936

Organizacja komisariatu w 1937

Uwagi

  1. W 1931 placówka Straży Granicznej II linii „Konarzyny” wydzieliła posterunek detaszowany SG „Sworniegacice”. → Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 78

Przypisy

Bibliografia

  • Konrad Ciechanowski: Armia „Pomorze” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06793-7.
  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
  • Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
  • Andrzej Szutowicz, Zbigniew Talewski: Placówka Straży Granicznej „Kiełpin Szosa”. [dostęp 2017-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].
  • Bogusław Polak: Z dziejów polskich formacji granicznych 1918−1839. Studia i materiały. T. I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909484-0-0.
  • Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.