Stacja kolejowa Toruń Główny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Lokalizacja | |
Zarządca |
URBITOR Sp. z o.o.[1] |
Data otwarcia |
1861 |
Poprzednie nazwy |
Thorn, Thorn Hauptbahnhof, Thorn Vorstadt, Toruń Przedmieście |
Dane techniczne | |
Liczba peronów |
4 |
Liczba krawędzi peronowych |
7 |
Kasy |
|
Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Torunia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
52°59′59,7″N 18°36′50,3″E/52,999917 18,613972 |
Toruń Główny – największa stacja kolejowa w Toruniu.
Ruch pasażerski
Rok | Wymiana roczna | Wymiana pasażerska na dobę | miejsce w Polsce |
---|---|---|---|
2017[2] | 2 080 000 | 5 400 | 42 |
2018[3] | 2 080 000 | 5 700 | 57 |
2019[2] | 2 370 000 | 6 500 | 40 |
2020[2] | 1 280 000 | 3 500 | 50 |
2021[2] | 1 390 000 | 3 800 | 57 |
2022[4] | 6 100 | 59 | |
Lokalizacja
Stacja kolejowa Toruń Główny położona jest w lewobrzeżnej części miasta, w dzielnicy Stawki, na terenie dawnej osady Piaski Wielkie[5]. Budynek dworcowy połączony jest przejściem podziemnym zarówno z ulicą Kujawską, jak i Podgórską.
Historia
Budynek dworca został zbudowany w 1861 roku z muru pruskiego (w tym samym roku poprowadzono do Torunia sieć kolejową od strony Bydgoszczy). Początkowo dworzec nosił nazwę Toruń Przedmieście. W 1874 roku, w miejsce poprzedniego budynku dworca, zbudowano nowy, który stoi do dzisiaj. Podczas II wojny światowej budynki stacyjne uległy spaleniu. Ostatnia modernizacja dworca Toruń Główny miała miejsce w latach 60. XX wieku. Zmieniono wówczas układ budynku i wyremontowano wnętrze obiektu.
Na początku 2013 roku urząd miasta Torunia rozpisał przetarg na zaprojektowanie i remont dworca, a po rozstrzygnięciu procedur przetargowych w październiku 2013 roku podpisano umowę z głównym wykonawcą robót budowlanych. Prace modernizacyjne ruszyły na początku 2014 roku[6].
31 stycznia 2014 roku nastąpiło protokolarne przekazanie dworca Toruń Główny na rzecz Gminy Miasta Toruń[7].
Uroczyste otwarcie wyremontowanego i przebudowanego dworca nastąpiło 12 listopada 2015[8]. Tego samego dnia odsłonięto tablicę upamiętniającą przybycie do Torunia w 1945 roku profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, którzy stanowili zrąb kadry naukowej nowo powstałego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[9].
21 marca 2017 roku w budynku po dawnej poczcie otwarto Kolejową Izbę Tradycji[10].
22 marca 2017 roku władze Torunia podpisały umowę dzierżawy ze spółką Urbitor na zarządzanie dworcem Toruń Główny przez 10 lat[11].
Obiekt wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków (nr 2185)[12].
Modernizacja dworca
Remont dworca rozpoczął się w kwietniu 2014 roku i trwał do listopada 2015 roku[13]. Inwestycja została zrealizowana w ramach projektu „Integracja systemu transportu miejskiego wraz z zakupem taboru tramwajowego w Toruniu – BiT – City”, a jej koszt wynosił ponad 43,5 mln zł (wartość dofinansowania 25,6 mln zł)[14].
Przed modernizacją | Nazwa | Uwagi | Po modernizacji |
---|---|---|---|
Budynek dworcowy | Przeprowadzono remont elewacji polegający na usunięciu starej farby i odsłonięciu zabytkowej cegły (odtworzenie stanu pierwotnego), poszycia dachowego, stolarki okiennej i wnętrza budynku. Cały budynek dworcowy zyskał reprezentacyjny charakter | ||
Perony | Wszystkie cztery platformy peronowe zostały zmodernizowane i przebudowane. Zostały one także wyposażone w wiaty osłonowe dla podróżnych i elektroniczne tablice informacyjne | ||
Tunel | Istniejące przejście podziemne zostało przebudowane i poszerzone, a ponadto dobudowano jego brakującą część prowadzącą do ul. Podgórskiej. Tunel połączył zatem pętlę autobusową przy ulicy Kujawskiej z przystankiem autobusowym po południowej stronie dworca (ulica Podgórska)[15] | ||
Plac dworcowy | Na placu od strony ulicy Kujawskiej powstał parking typu „park & ride”, czyli „parkuj i jedź”, a ponadto dokonano remontu pętli autobusowej | ||
Budynek pocztowy | Budynek został przekształcony w hotel z 60 miejscami i jedną salą konferencyjną |
Infrastruktura
Przejście podziemne
Na stacji znajduje się jedno przejście podziemne, które łączy budynek stacyjny ze wszystkimi czterema peronami, a także z ulicą Kujawską i Podgórską (od 2015 roku). Przejście to jest wyposażone w windy oraz ruchome schody.
Perony
Na stacji znajdują się cztery perony, w tym dwa wyspowe. Przeznaczone są one zarówno do obsługi ruchu regionalnego, jak i dalekobieżnego.
System informacji pasażerskiej
Stacja wyposażona jest w system informacji pasażerskiej, m.in. w urządzenia nagłaśniające, w wyświetlacze elektroniczne z przyjazdami i odjazdami pociągów oraz z rozkładem jazdy komunikacji miejskiej.
Semafory
Na terenie całej stacji używane są semafory świetlne.
Połączenia kolejowe
Z dworca istnieją bezpośrednie połączenia do wielu miast Polski, m.in.: Warszawy, Lublina, Białegostoku, Olsztyna, Gdańska, Gdyni, Sopotu, Kołobrzegu, Szczecina, Piły, Poznania, Łodzi, Częstochowy, Katowic, Włocławka, Krakowa, Zakopanego.
Oprócz pociągów dalekobieżnych i wojewódzkich na stacji Toruń Główny zatrzymują się również pociągi BiT City. Składy kursują na trasie Toruń Wschodni – Bydgoszcz Główna. Od 14 grudnia 2014 roku połączenia te są obsługiwane przez nowe składy typu Pesa Elf 22WEc[16].
Na stacji Toruń Główny zaczynają i kończą bieg składy jadące z i do: Bydgoszczy, Poznania, Inowrocławia, Mogilna, Gniezna, Grudziądza, Chełmży, Brodnicy, Iławy, Łodzi, Kutna, Sierpca, Lipna i Włocławka[17].
Kolejowa Izba Tradycji
Na terenie dworca, w budynku dawnej poczty, mieści się Kolejowa Izba Tradycji[18]. Jest to muzeum gromadzące eksponaty związane z kolejnictwem. W latach 2015–2017 mieściło się w budynku administracyjnym na stacji kolejowej Toruń Kluczyki (jako Izby Tradycji Toruńskiego Węzła Kolejowego)[19][20]. Na terenie dworca Toruń Główny działa od 21 marca 2017 roku[18]. Jest prowadzone przez Stowarzyszenie Toruńska Kolejowa Izba Tradycji (formalnie powołanej w 2018 roku). Działalność Kolejowej Izby Tradycji finansuje Polregio, ponadto ze Stowarzyszeniem Toruńskiej Kolejowej Izby Tradycji współpracuje Muzeum Okręgowe w Toruniu, które przekazało Kolejowej Izbie Tradycji dziesięć gablot[19].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Przetarg na dworcowe pomieszczenia. torun.pl, 2014-07-14. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- 1 2 3 4 Urząd Transportu Kolejowego , Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
- ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30] .
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Podgórz sprzed lat. Kolejowo: z dworca Toruń Główny na Towarowy i do nowej lokomotywowni
- ↑ Trwa remont Dworca Głównego w Toruniu. torun.naszemiasto.pl, 2014-07-08. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ Toruń: miasto przejęło na własność główny dworzec kolejowy. wiadomości.onet.pl, 2014-01-10. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-15)].
- ↑ DWORZEC PRZYJAZNY DLA PODRÓŻNYCH. torun.pl. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ Nowy dworzec Toruń Główny już służy podróżnym. kurier-kolejowy.pl, 2015-11-12. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ Niezapomniane tradycje kolei | www.torun.pl [online], www.torun.pl [dostęp 2017-03-21] (pol.).
- ↑ Urbitor dalej zarządza Dworcem Głównym | www.torun.pl [online], www.torun.pl [dostęp 2017-03-27] (pol.).
- ↑ Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 124.
- ↑ Na dworcu się dzieje. torun.pl, 2014-10-17. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ Dworzec odzyska dawny blask. torun.pl, 2014-04-03. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ Powstaje nowy tunel pod Dworcem Toruń Główny. nowosci.com.pl, 2014-07-08. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-14)].
- ↑ Będą kolejne Elfy dla kujawsko-pomorskiego?. inforail.pl, 2014-12-12. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ Internetowa wyszukiwarka połączeń kolejowych [online], rozklad-pkp.pl [dostęp 2020-04-15] .
- 1 2 Kolejowa Izba Tradycji w Toruniu. torun.pl. [dostęp 2023-05-30].
- 1 2 Patryk Galarski: Kolejowa Izba Tradycji w Toruniu czeka już na zwiedzających [WYWIAD]. serwiskolejowy.pl. [dostęp 2023-05-30].
- ↑ Monika Kaczyńska: Kolejowa Izba Tradycji na Dworcu Toruń Główny. radiopik.pl, 2017-03-21. [dostęp 2023-05-30].
Bibliografia
- Zygmunt Kruszelnicki, Z dziejów i ikonografii najstarszego dworca kolejowego w Toruniu, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 12 (164), 1987, s. 151–174
Linki zewnętrzne
- Toruń Główny w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Toruń Główny | ||
Linia 18 Kutno – Piła Główna (109,058 km) | ||
Toruń Czerniewice odległość: 5,809 km |
odległość: 2,683 km | |
Linia 353 Poznań Wschód – Skandawa (134,706 km) | ||
Suchatówka odległość: 13,699 km |
odległość: 2,712 km | |
Linia 734 Nieszawka – Toruń Towarowy TRB (2,474 km) | ||
Toruń Kluczyki odległość: 0,504 km |