Kit
Кит

Okręt między 1900 a 1904 rokiem
Klasa	niszczyciel
Typ	Kit
Historia
Stocznia	Schichau, Elbląg
Położenie stępki	marzec 1899
Wodowanie	30 listopada 1899
MW Imperium Rosyjskiego
Nazwa	„Kit” → „Bditielnyj” (od 1902)
Wejście do służby	czerwiec 1900
Zatopiony	samozatopiony 2 stycznia 1905
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 346–350 ton pełna: 445 ton
Długość	61,75 metra
Szerokość	6,7 metra
Zanurzenie	2,9 metra
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły moc 6000 KM, 2 śruby
Prędkość	27 węzłów
Zasięg	1500 Mm przy prędkości 10 węzłów
Uzbrojenie
1 działo kal. 75 mm 5 dział kal. 47 mm (5 × I) 6 torped
Wyrzutnie torpedowe	3 × 381 mm (3 × I)
Załoga	64

Kit (ros. Кит) – rosyjski niszczyciel z przełomu XIX i XX wieku, jedna z czterech jednostek typu Kit. Okręt został zwodowany 30 listopada 1899 roku w niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w czerwcu 1900 roku, z przydziałem do Floty Bałtyckiej. W 1902 roku nazwę jednostki zmieniono na „Bditielnyj” (ros. „Бдительный”). Niszczyciel został przerzucony na Daleki Wschód, gdzie wszedł w skład Eskadry Oceanu Spokojnego. Podczas wojny rosyjsko-japońskiej jednostka została samozatopiona w styczniu 1905 roku w Port Artur, by uniknąć przejęcia przez Japończyków.

Projekt i budowa

„Kit” był jednym z czterech niszczycieli zamówionych i zbudowanych w Niemczech^[1] . Jednostki te z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadały klasie torpedowców^[1] . Okręt zbudowany został w stoczni Schichau w Elblągu (numer stoczniowy 657)^[1] [2]. Stępkę jednostki położono w marcu 1899 roku, a zwodowany został 30 listopada 1899 roku^{[1] [uwaga 1]}.

Dane taktyczno-techniczne

„Bditielnyj” w Port Artur w 1904 roku

Okręt był niewielkim, dwukominowym niszczycielem z dwoma masztami^[2]. Długość całkowita wynosiła 61,75 metra, szerokość 6,7 metra i zanurzenie 2,9 metra^{[2][uwaga 2]}. Wyporność normalna wynosiła 346–350 ton, zaś pełna 445 ton^[1] [2]. Okręt napędzany był przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 6000 KM, do której parę dostarczały cztery kotły Schichau^{[1] [2][uwaga 3]}. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 27 węzłów^[1] [2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1500 Mm przy prędkości 10 węzłów^[1] [2].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętu stanowiły: pojedyncze działo kalibru 75 mm L/48 Canet oraz pięć pojedynczych dział trzyfuntowych Hotchkiss M1885 L/40 kalibru 47 mm^[1] [2]. Jednostka wyposażona była w trzy pojedyncze obracalne nadwodne wyrzutnie torped kalibru 381 mm: dwie umieszczone na pokładzie między kominami i trzecią za drugim kominem, z łącznym zapasem sześciu torped^[1] [2].

Załoga okrętu liczyła 64 oficerów, podoficerów i marynarzy^{[1] [2][uwaga 4]}.

Służba

„Kit” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w czerwcu 1900 roku^[1] . Jednostka weszła w skład Floty Bałtyckiej^[3]. W marcu 1902 roku nazwę okrętu zmieniono na „Bditielnyj” (ros. „Бдительный”)^[1] . Między 1902 a 1903 rokiem niszczyciel został przerzucony na Daleki Wschód^[3][4].

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej jednostka wchodziła w skład 1. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego, stacjonując w Port Artur^[5][6]. 12 lutego^?/25 lutego 1904 roku niszczyciele „Bditielnyj”, „Lejtienant Burakow”, „Biezstrasznyj” i „Wnuszytielnyj” udały się na patrol u wybrzeży półwyspu Kwantung, gdzie doszło do potyczki z japońskimi niszczycielami, zakończonej następnego dnia utratą „Wnuszytielnyja”^[7]. Wieczorem 26 lutego^?/10 marca okręt uczestniczył w wyjściu głównych sił eskadry portarturskiej z bazy (pięć pancerników, cztery krążowniki, dwa krążowniki torpedowe i siedem niszczycieli), które wobec nienapotkania przeciwnika przeprowadziły ćwiczenia taktyczne i powróciły do portu^[8]. W nocy z 8 marca^?/21 marca na 9 marca^?/22 marca patrolujące wody nieopodal bazy niszczyciele „Bditielnyj” i „Grozowoj” oraz kanonierki „Bobr” i „Otważnyj” starły się z japońskimi niszczycielami z 4 dywizjonu, w wyniku czego lekkich uszkodzeń doznał „Harusame”^[9]. 13 czerwca^?/26 czerwca okręt z dowódcą I Eskadry kontradmirałem Wilgelmem Witgeftem na pokładzie wziął udział w ostrzale japońskich oddziałów przeprowadzających atak na wojsko rosyjskie broniące Port Artur^[10]. 8 sierpnia^?/21 sierpnia „Bditielnyj” uczestniczył w odparciu pierwszego szturmu rosyjskiej bazy, ostrzeliwując japońskie baterie^[11]. 28 września^?/11 października „Bditielnyj”, „Silnyj”, „Sierdityj”, „Strojnyj”, „Statnyj”, „Storożewoj”, „Włastnyj”, „Smiełyj” i „Rastoropnyj” postawiły 20 min u wejścia do Zatoki Lunwantan^[12].

31 października^?/13 listopada „Bditielnyj”, uczestnicząc w akcji ratunkowej załogi zatopionego nieopodal Port Artur na minie niszczyciela „Strojnyj”, sam wszedł na minę i został uszkodzony^{[13][uwaga 5]}. Niszczyciel został doholowany do bazy, jednak nie podjęto jego naprawy^[13]. Jednostka została samozatopiona w Port Artur poprzez odpalenie głowic torped w nocy z 19 grudnia^?/1 stycznia na 20 grudnia^?/2 stycznia 1905 roku, by uniknąć przejęcia przez Japończyków^[2][14].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
• Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X.
• Ivan Gogin: KIT torpedo boats (1900). Navypedia. [dostęp 2022-01-06]. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 1900. Fred T. Jane (red.). London: Sampson Low, Marston & Co., 1900. (ang.).
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9.
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
• The Naval Annual, 1902. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1902. (ang.).
• The Naval Annual, 1903. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1903. (ang.).