Jerzy Aleksander Zawisza
Ilustracja
Jerzy Aleksander Zawisza (przed 1934)
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

18 czerwca 1895
Wilno

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1995
Martín Coronado

Przebieg służby
Lata służby

1916–1949

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Dywizjon Artylerii Konnej
30 Pułk Artylerii Lekkiej
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
Armia „Baranowicze”
Armia „Lublin”

Stanowiska

dowódca dywizjonu artylerii
dowódca pułku artylerii
I oficer sztabu inspektora armii
szef sztabu armii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Marszałek Edward Śmigły-Rydz wręcza sztandar d-cy 30 pal płk dypl. Jerzemu Aleksandrowi Zawiszy; 17 lipca 1938 r.

Jerzy Aleksander Zawisza (ur. 18 czerwca 1895 w Wilnie, zm. 22 lutego 1995 w Martín Coronado) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, w 1964 mianowany przez władze emigracyjne generałem brygady.

Życiorys

Jerzy Aleksander Zawisza przyszedł na świat w ziemiańskiej rodzinie Kazimierza, budowniczego kolei transsyberyjskiej, i Marii z d. Falewicz[1]. Po wyborze ojca do Dumy Państwowej III kadencji (1907–1912) przeniósł się wraz z rodziną do Petersburga.

Jerzy Zawisza uczęszczał do Gimnazjum ks. Kiryła Nokołajewicza Teniszewa w Sankt Petersburgu, gdzie uzyskał maturę w 1914. Naukę kontynuował na Wydziale Rolniczym Politechniki Ryskiej[2]. W trakcie studiów został przyjęty do korporacji akademickiej Arkonia. W 1916 rozpoczął kurs oficerów w Michajłowskiej Akademii Artylerii[2].

Od 1916 brał udział w walkach na terenie wschodniej Polski i w Rumunii, odznaczony został Orderem św. Anny III i IV klasy za męstwo, w 1917 awansował na porucznika (ros. lejtnant)[2].

Walczył w I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego[2] (III dywizja gen. Wacława Iwaszkiewicza), następnie czynny w Polskiej Samoobronie Krajowej Litwy i Białorusi, Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Wilnie, oddziale rotmistrza Jerzego Dąbrowskiego[2].

Dowodził 3 baterią w 10 pułku artylerii polowej w Zgierzu, 8 baterią 2 pułku artylerii polowej w 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej, później w 2 Dywizji Piechoty Legionów, brał udział w ofensywie 1919[2]. W maju 1920 walczył w dziesięciodniowej bitwie pod wsią Murowa na linii Berezyny, otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz Krzyż Walecznych[2]. Uczestniczył w walkach z 1. Armią Konną Siemiona Budionnego i w pościgu za cofającą się Armią Czerwoną oraz w bitwie nad Niemnem.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 216. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a jego oddziałem macierzystym był 2 pułk artylerii polowej Legionów[3]. Ukończył studia w Wyższej Szkole Wojennej i Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. 1 grudnia 1924 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 88. lokatą w korpusie oficerów artylerii[4]. W latach 1925–1926 dowódca dywizjonu w 14 Wielkopolskim pułku artylerii polowej. Z dniem 24 października 1926 roku został przydzielony do składu osobowego generała do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych, generała brygady Stanisława Burhardt-Bukackiego na stanowisko III oficera sztabu z równoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów artylerii[5]. 26 kwietnia 1928 roku został przeniesiony z Inspektoratu Armii w Wilnie do 19 Dywizji Piechoty w Wilnie na stanowisko szefa sztabu[6]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 24. lokatą w korpusie oficerów artylerii[7]. W styczniu 1931 roku został przeniesiony do 28 pułku artylerii polowej w Zajezierzu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[8]. W październiku 1934 roku objął dowództwo 2 dywizjonu artylerii konnej w Dubnie. W 1937 roku został mianowany dowódcą 30 pułku artylerii lekkiej w Brześciu. 19 marca 1938 roku awansował na pułkownika w korpusie oficerów artylerii. W tym samym roku odbył Kurs Wyższych Oficerów Artylerii w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu i został przeniesiony do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych w Warszawie na stanowisko I oficera sztabu inspektora armii, generała dywizji Tadeusza Piskora. Na wypadek wojny z ZSRR był przewidziany na szefa sztabu Armii „Baranowicze”.

4 września 1939 mianowany szefem sztabu Armii „Lublin”. 20 września 1939 dostał się do niemieckiej niewoli. W kwietniu 1945 roku wyzwolony z oflagu VII A Murnau. Następnie służył w 2 Korpusie Polskim (5 Kresowa Dywizja Piechoty gen. Nikodema Sulika i 2 Warszawska Dywizja Pancerna) oraz w Komisji Studiów 2 Korpusu. W latach 1947–1949 w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia w Wielkiej Brytanii[9].

Po demobilizacji w 1949, wyjechał do Argentyny. Czynnie uczestniczył w pracy społecznej, stając się ważnym członkiem argentyńskiej Polonii. Prezes, a następnie prezes honorowy Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Argentynie i Stowarzyszenia Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari w Argentynie, od 1955 prezes Polskiej Macierzy Szkolnej. Pięciokrotnie pełnił funkcję prezesa największej organizacji polonijnej Związku Polaków w Argentynie, organizował m.in. obchody 1000-lecia Chrztu Polski. Generał broni Władysław Anders mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów[9]. Od 1975 dożywotni, honorowy prezes Związku Polaków w Argentynie. W 1978 w Londynie został wyróżniony przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Polskich Kombatantów Złotą Odznaką Honorową.

Pośmiertnie upamiętniony specjalną uchwałą Senatu RP (12 maja 1995 r.) następującej treści: Senat Rzeczypospolitej Polskiej, pomny zasług generała brygady Jerzego Aleksandra Zawiszy, składa hołd Jego wysiłkom żołnierskim na rzecz wskrzeszenia Polski w 1918 r., obrony niezawisłości w 1920 r. i zachowania niepodległości w 1939 r. Na najwyższy szacunek zasługuje postawa obywatelska i praca społeczna Generała podczas pobytu na emigracji we Włoszech, Wielkiej Brytanii i Argentynie. Senat Rzeczypospolitej stwierdza, że generał Jerzy Aleksander Zawisza dobrze zasłużył się Ojczyźnie.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Kolekcja GiO ↓, s. 1.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Kolekcja GiO ↓, s. 4.
  3. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 195.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 159.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 328.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 16.
  9. 1 2 Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 187.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921 roku, s. 319.
  11. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 179, 696.
  13. ↑ M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 432, 455.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.