Hawajka czarnolica
Melamprosops phaeosoma[1]
Casey & J. D. Jacobi, 1974
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

łuszczakowate

Podrodzina

łuskacze

Plemię

Drepanidini

Rodzaj

Melamprosops
Casey & J. D. Jacobi, 1974[2]

Gatunek

hawajka czarnolica

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Hawajka czarnolica[4] (Melamprosops phaeosoma) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), podrodziny łuskaczy (Carduelinae). Jedyny przedstawiciel rodzaju Melamprosops[4][5]. Występował endemicznie na wyspie Maui na Hawajach. W 2019 uznany przez IUCN za wymarły.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy opisano w 1974. Wyróżniono go jako osobny rodzaj z powodu budowy mięśni języka i kości, do których jest on przytwierdzony. Nazwa rodzajowa Melamprosops oznacza „czarnoczelny”, a gatunkowa oznacza brązowe ciało. Holotyp pochodził z Koʻolau Forest Reserve[6].

Zasięg występowania

Hawajka czarnolica to gatunek endemiczny dla wyspy Maui, gdzie w 1973 odkryto ją w Koʻolau Forest Reserve na północno-wschodnim stoku wulkanu Haleakalā. Występowała także w rejonie górnego biegu strumienia Hanawi, na wschód od Koʻolau Forest Reserve[3][7].

Morfologia

Długość ciała holotypu wynosiła 135 mm, w tym ogona 38 mm i dzioba 15 mm. Skrzydło mierzyło 74 mm, a skok 27 mm. Wierzch ciała zielonobrązowy. Wierzch szyi i głowy oliwkowoszary. Czoło, okolice oczu i dzioba oraz broda czarne. Pierś i brzuch białe, boki oliwkowe. Sterówki oliwkowobrązowe[6].

Wymarcie

IUCN od 1994 roku klasyfikowała hawajkę czarnolicą jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – critically endangered); wcześniej – od 1988 roku miała ona status gatunku zagrożonego (T – threatened)[3]. W roku 1974 populację szacowano na niecałe 200 osobników. W latach 1975–1985 nastąpił gwałtowny spadek liczebności populacji w rejonie górnego biegu strumienia Hanawi – ostatniego obszaru, gdzie ptak ten występował. W 1986 w celu ochrony gatunku utworzono Hanawi Natural Area Reserve o powierzchni 30 km². W kolejnych latach systematycznie tępiono też występujące na tym terenie zdziczałe świnie, których populacja wcześniej mocno wrosła i z tego powodu posądzano je o związek ze spadkiem liczebności hawajki czarnolicej. Działania te na niewiele się już zdały – w połowie 1997 doliczono się zaledwie trzech osobników hawajki czarnolicej. W sierpniu 2004 złapano jednego z nich, samca, jednak umarł 28 listopada tego samego roku; pozostałych dwóch nie widziano od, odpowiednio, 2003 i 2004. Żadnych innych osobników tego gatunku już nie zaobserwowano, mimo niemal stałej obecności badaczy w tym rejonie. Zagrożenie dla gatunku stanowiło niszczenie lub modyfikowanie środowiska, a także komary przenoszące choroby[7]. Badanie z 2018 sugerowało, że gatunek prawdopodobnie wymarł[8]. W 2019 IUCN uznała gatunek za wymarły (EX – extinct)[3].

Przypisy

  1. ↑ Melamprosops phaeosoma, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Melamprosops, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-07-01] (ang.).
  3. 1 2 3 4 BirdLife International, Melamprosops phaeosoma, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-4 [dostęp 2015-12-07] (ang.).
  4. 1 2 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Drepanidini Cabanis, 1847 (wersja: 2020-07-22). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-25].
  5. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-25]. (ang.).
  6. 1 2 Tonnie L.C. Casey & James B. Jacobi. A new genus and species of bird from the the island of Maui, Hawaii (Passeriformes:Drepanidae). „Occasional Papers”. 12, 1974. B.P. Bishop Museum.
  7. 1 2 Species factsheet: Melamprosops phaeosoma. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-09-25]. (ang.).
  8. ↑ Redakcja, Oto gatunki zwierząt, które wyginęły w 2018 r. Ludzkość jest okrutnie wybiórcza [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2019-01-11] (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.