Gwiazdowski – odmiana herbu Leliwa
Gwiazdowski I – wariant nadany w 1822 Carlowi Ludwigowi przy odnowieniu szlachectwa w Prusach
Gwiazdowski II – odmiana poprzedniego, nadana w Rosji Samuleowi Ferdynandowi

Gwiazdowski (Gwiazdowski I, Gwiazdowski II) – polski herb szlachecki z obcego nadania, odmiana herbu Leliwa.

Opis herbu

Ostrowski wymienia dwa warianty herbu[1][2]:

Gwiazdowski I (cz. Leliwa odm.): Na tarczy obramowanej złotem w polu błękitnem – nad rogami złotego półksiężyca takaż gwiazda. Nad hełmem w koronie między dwoma czarnemi skrzydłami naga panna stojąca, chustę błękitną powiewną trzymająca (bogini Fortuna z żaglem). Labry błękitne podbite złotem.

Odmiana ta miała być nadana 30 lipca 1822 pruskiej linii rodziny przy odnowieniu szlachectwa w Prusach dla Carla Ludwiga. Herb ten miał być już wcześniej używany przez Gwiazdowskich[3].

Gwiazdowski II: Na tarczy ściętej w polu górnym czerwonym – trzy bełty srebrne w gwiazdę, w dolnym błękitnym – między rogami złotego półksiężyca – sześciopromienna gwiazda złota. Nad hełmem w koronie między dwoma czarnemi skrzydłami kobieta naga stojąca, powiewną chustę błękitną trzymająca. Labry błękitne podbite złotem. Odmiana poprzedniego.

Odmiana ta miała być nadana w Rosji Samuelowi Ferdynandowi[3].

Opisy herbów i ich przedstawione wizerunki różnią się u Ostrowskiego – na rysunkach herbów panna stoi na niebieskim globusie, czego nie zawarto w opisie. W opisie tego herbu podanym przez Seweryna Uruskiego panna (bogini Fortuna) stoi jednak na globusie, jest więc to zapewne przeoczenie[4].

Najwcześniejsze wzmianki

Podług Ostrowskiego herb rodziny polskiego pochodzenia z brześciańskiego. Rodzina ta miała w XVII w. osiąść w Prusach i przybrać nazwisko Stern-Gwiazdowski.

Rodzina Gwiazdowskich

Gwiazdowscy herbu Leliwa mieli posiadać majątki na Litwie, Pomorzu i w Inflantach[5]. Należeć do nich miały dobra Gwiazdowo w województwie brześciańskim. W 1669 socynianin Stanisław Gwiazdowski wraz z rodziną (żoną Teresą Leszczyńską i jedynym synem Ksawerym Alojzym) miał przenieść się z Litwy do Prus, gdzie nabył małe gospodarstwo w Borowem (starostwo Szesztno)[6]. Zgermanizowani synowie Ksawerego (Johann Christian, Michael Carl) po śmierci ojca w 1745 zamiast nazwiska Gwiazdowski zaczęli już używać niemieckiego nazwiska Stern. W XVIII wieku Michael Carl był właścicielem dóbr Malinowken koło Łucka. Albert Sigismund właściciel majątku Pienkowen na Litwie. Wielu z przedstawicieli tej rodziny wybrało stan duchowny. Samuel Ferdinand, adwokat w Rydze, po potwierdzeniu szlachectwa swojej rodziny przez cesarza Rosji przyjął nazwisko Stern von Gwiazdowski (jego syn był podporucznikiem w armii pruskiej). Victor Eduard, syn Johanna Theodora wziął udział w kampanii roku 1813-14 w oddziałach ochotniczych Lützowa. Carl Ludwig Stern Gwiazdowski, syn Friedricha Wilhelma, najbardziej znany przedstawiciel tej rodziny, w armii pruskiej od 1810, jako oficer odbył kampanie 1812, 1813, 1814 i 1815 roku. Za akcję koło Châlons-sur-Marne miał otrzymać żelazny krzyż[7]. Od 1837 występuje już jako generał-major. 2 października 1822 Carl Ludwig otrzymał odnowienie szlachectwa w Prusach oraz pomnożenie i zmianę herbu[4][8][9]. N., kapitan w wojsku pruskim wzmiankowany jest w 1852[4]. W 1938 roku bracia Vladimir i Nikolai, synowie Johanna Theodora Leona, zostali aresztowani, skazani na śmierć przez NKWD i rozstrzelani w Leningradzie. Potomkowie tej rodziny żyją dziś w Niemczech.

Herbowni

Jedna rodzina herbownych:

Gwiazdowski, Stern, Stern von Gwiazdowski.

Przypisy

  1. ↑ Juliusz Ostrowski red.: Księga herbowa rodów polskich. Cz.1. (Wizerunki herbów). Warszawa: Józef Sikorski, gł. skł. Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 172.
  2. ↑ Juliusz Ostrowski red.: Księga herbowa rodów polskich. Cz.2. (Opisy herbów). Warszawa: Józef Sikorski, gł. skł. Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 101.
  3. 1 2 Johann Siebmacher: J. Siebmachers grosses und allgemeines Wappenbuch: Der Adel des Königreichs Preußen. Otto Titan von Hefner, Friedrich Heyer von Rosenfeld. T. 3. Warszawa: Bauer & Raspe, 1857, s. 155.
  4. 1 2 3 Seweryn Uruski: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej.. T. 5. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1908, s. 82.
  5. ↑ Jan Ciechanowicz: Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Fosze, 2006, s. 110. ISBN 83-87602-80-9.
  6. ↑ Janusz Tazbir: Bracia polscy na wygnaniu. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 79.
  7. ↑ Leopold Zedlitz-Neukirch: Neues Preussisches Adels-Lexicon oder genealogische und diplomatische Nachrichten von den in der preussischen Monarchie ansaessigen oder zu derselben in Beziehung stehenden ... adeligen Haeusern ... Lipsk: Gebrüder Reichenbach, 1839, s. 106.
  8. ↑ Stanisław Szenic: Za zachodnią miedzą. Polacy w życiu Niemiec XVIII i XIX wieku. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973, s. 337.
  9. ↑ Louis Von Malinowsky: Geschichte der brandenburgisch-preussischen Artillerie. Robert von Bonin. Berlin: Duncker und Humblot, 1840, s. 118.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.