Gwiazdosz
Ilustracja
Gwiazdosz długoszyjkowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gwiazdoszowce

Rodzina

gwiazdoszowate

Rodzaj

gwiazdosz

Nazwa systematyczna
Geastrum Pers.
Neues Mag. Bot. 1: 85 (1794)
Typ nomenklatoryczny

Geastrum pectinatum Pers.

Gwiazdosz brodawkowaty
Gwiazdosz potrójny

Geastrum Pers. (gwiazdosz) – rodzaj grzybów należący do rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae)[1].

Charakterystyka

Naziemne grzyb saprotroficzne. Owocniki początkowo niepozorne, kuliste lub spłaszczone. Okrywa zewnętrzna pęka na cztery lub więcej płatków, które rozchylając się tworzą gwiaździste owocniki. Okrywa wewnętrzna jest kulista, siedząca lub wzniesiona na niewielkiej nóżce, znajduje się w niej masa zarodników. Zarodniki wydostają się przez otwór w szczycie. Wysyp zarodników brązowy, czarnobrązowy. Zarodniki okrągławe, brodawkowato-kolczaste, bez pory rostkowej[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Geastraceae, Geastrales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy naukowe: Anthropomorphus Seger, (1745) Astrocitum Raf., Med. Repos., Astrycum Raf., Coilomyces Berk. & M.A. Curtis, Geaster P. Micheli, Geaster P. Micheli ex Fr., Geasteropsis Hollós, Glycydiderma Paulet, Plecostoma Desv., Trichaster Czern[3].

Polską nazwę podał Feliks Teodorowicz w 1939 r., dawniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były jako promiennik, promieniak, gwiazda i geaster[4].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4], Komisji ds. Nazewnictwa Grzybów[7] i in.[8][6].

Ochrona

Do 2014 roku wszystkie rodzime gatunki z tego rodzaju były objęte w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Z wejściem w życie nowej ustawy 1 marca 2015 r. z ochrony zostały wyłączone: gwiazdosz frędzelkowany, gwiazdosz najmniejszy, gwiazdosz potrójny, gwiazdosz prążkowany oraz gwiazdosz rudawy. Gwiazdosz brodawkowy i gwiazdosz czteropromienny znajdują się pod ochroną częściową[9].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
  2. ↑ E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15].
  4. 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 262–269, ISBN 83-89648-09-1.
  5. ↑ Według Index Fungorum takson niepewny.
  6. 1 2 Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
  7. ↑ Komisja do spraw polskiego nazewnictwa grzybów [online] [dostęp 2017-08-28].
  8. ↑ Wanda Rudnicka-Jezierska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales), Kraków: Instytut Botaniki PAN,1991, ISBN 83-85444-01-7.
  9. ↑ Rządowe Centrum Legislacji, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października – Dziennik Ustaw [online], dziennikustaw.gov.pl [dostęp 2018-09-25] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.