Glaresidae
Kolbe, 1905
Okres istnienia: jura wczesna–dziś
201.4/0
201.4/0
Ilustracja
Glaresis frifaldskyi, rycina autorstwa Jakobsona
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

żukokształtne

Nadrodzina

żuki

Rodzina

Glaresidae

Glaresidae – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i nadrodziny żuków. Obejmuje 89 opisanych gatunków. Występują we wszystkich krainach zoogeograficznych oprócz australijskiej. Zamieszkują siedliska piaszczyste. Larwy pozostają nieznane nauce.

Morfologia

Budowa ciała na przykładzie Glaresis hespericula. 1: widok grzbietowy, 2: widok brzuszny, 3 edeagus w widoku grzbietowym, 4: głowa w widoku grzbietowym, 5 śródpiersie i zapiersie, 6: lewa pokrywa, 7: grzbietowy widok lewego środkowego odnóża, 8: brzuszny widok lewego środkowego odnóża, 9: grzbietowy widok prawego tylnego odnóża, 10: brzuszny widok prawego tylnego odnóża

Chrząszcze te osiągają od 2,5 do 6 mm długości wypukłego i owalnego w zarysie ciała. Ubarwienie mają żółtawobrunatne, czerwonawobrunatne do ciemnobrązowego[1][2]. Nie przejawiają w budowie zewnętrznej dymorfizmu płciowego. Ich oskórek porastają krótkie szczecinki[1].

Mała[1] głowa jest odgięta ku dołowi. Czułki zbudowane są z dziesięciu członów, z których trzy ostatnie tworzą buławkę[2]. Oczy złożone są częściowo lub całkowicie podzielone występem policzka zwanym canthus[1]. Nadustek jest krótki i nie nakrywa od góry narządów gębowych[1]. Głaszczki są czteroczłonowe[2].

Przedplecze ma brzegi boczne i nasadowy porośnięte grubymi, gęsto rozmieszczonymi szczecinkami. Między nasadami pokryw widoczna jest tarczka. Powierzchnia każdej z pokryw ma 10 rzędów i tyleż międzyrzędów. Podgięcia pokryw są szerokie[1]. Autapomorfią użyłkowania tylnego skrzydła jest redukcja gałęzi RP1 i RP3+4 tylnej żyłki radialnej[3][2]. Odnóża mają zaopatrzone w ząbki golenie oraz krótkie, pięcioczłonowe stopy o słabo rozwiniętych pazurkach. Tylna para odnóży ma uda i golenie silnie rozszerzone[1].

Odwłok ma wszystkie przetchlinki dobrze wykształcone i umieszczone po bokach segmentów na błonach pleuralnych. Na spodzie odwłoka widocznych jest tylko pięć sternitów (wentrytów). Narządy genitalne samca składają się z prosto zbudowanego, trójpłatowego edeagusa. Samice mają narządy rozrodcze z czterema owariolami w każdym jajniku[2].

Ekologia i występowanie

Owady o bardzo słabo poznanej biologii i ekologii. Spotykane są na stanowiskach piaszczystych (w tym na brzegach rzek[1][4]) i półpustynnych[2], w tym w napływkach i pod kamieniami[1][4]. Zaniepokojone owady dorosłe stosują strydulację[2]. Niekiedy przylatują do sztucznych źródeł światła[3]. Lawy pozostają nieznane nauce[2][3]; nie znaleziono ich w środowisku i nie udało ich się uzyskać drogą hodowli owadów dorosłych[3].

Rodzina rozmieszczona jest niemal kosmopolitycznie, ale brak jej w Australii, Nowej Zelandii i Japonii[2]. Z Polski wykazana została na podstawie pojedynczego okazu Glaresis rufa, odłowionego we wrześniu 1931 roku w okolicy Krakowa[1][4]. Gatunek ten uznano za przypuszczalnie wymarły w Polsce, umieszczając go z taką kategorią na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce[5].

Taksonomia i ewolucja

Takson ten wprowadzony został w 1905 roku przez Hermanna Juliusa Kolbe[6]. Dawniej włączany był do rodziny modzelatkowatych[1]. Współcześnie uznaje się go za osobną rodzinę, przypuszczalnie bazalną w obrębie nadrodziny żuków[3][2]. Do rodziny tej zalicza się 89 opisanych gatunków (w tym 82 gatunki współczesne) zgrupowanych w 4 rodzajach[6]:

  • †Aphodiites Heer, 1865
  • †Cretoglaresis Nikolajev, 2007
  • Glaresis Erichson, 1848
  • †Lithoglaresis Nikolajev, 2007

Najstarszą znaną skamieniałością jest ta należąca do Aphodiites protogaeus, pochodząca z jury wczesnej, jednak jego przynależność do Glaresidae budzi wątpliwości[7]. Pozostałe rodzaje Glaresidae znane są w zapisie kopalnym od aptu w kredzie[8].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 26-27 Jelonkowate – Lucanidae, Modzelatkowate – Trogidae. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1983, s. 5, 19–20.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). de Gruyter, 2005, seria: Handbuch der Zoologie. ISBN 3-11-017130-9.
  3. 1 2 3 4 5 Paweł Jałoszyński: Co się porobiło w Scarabaeoidea, czyli ile jest teraz rodzin żukowatych. maj 2007. [dostęp 2020-05-14].
  4. 1 2 3 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 9. Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. Warszawa: 1983.
  5. ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior: Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Suplement. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2002.
  6. 1 2 family enigmatic scarab beetles Glaresidae Kolbe, 1905. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-05-14].
  7. ↑ Frank-Thorsten Krell. The fossil record of Mesozoic and Tertiary Scarabaeoidea (Coleoptera: Polyphaga). „Invertebrate Taxonomy”. 14 (6), s. 871-905, 2000. DOI: 10.1071/IT00031.
  8. ↑ G.V. Nikolajev: Mezozoyskiy Etap Evolyutsii Plastinchatousykh (Insecta: Coleoptera: Scarabaeoidea). Ałmaty: Kazak Universiteti, 2007, s. 1-222.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.