Gąska tygrysia
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

gąskowate

Rodzaj

gąska

Gatunek

gąska tygrysia

Nazwa systematyczna
Tricholoma pardinum (Pers.) Quél.
Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 339 (1873)
Zasięg
Mapa zasięgu
Blaszki gąski tygrysiej

Gąska tygrysia, gąska tygrysowata (Tricholoma pardinum (Pers.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus myomyces var. pardinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1873 r. Lucien Quélet, przenosząc go do rodzaju Tricholoma[1]. Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus myomyces var. pardinus Pers. 1801
  • Agaricus unguentatus Fr. 1838
  • Tricholoma pardinum f. albellum Bon 1990)
  • Tricholoma pardinum Quél. 1873 f. pardinum
  • Tricholoma pardinum (Pers.) Quél. 1873) var. pardinum
  • Tricholoma pardinum var. unguentatum (Fr.) Bon 1974
  • Tricholoma unguentatum (Fr.) Sacc. 1887

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 4–10 cm, na szczycie dość mięsisty, w młodym owocniku dzwonkowato wypukły, później rozpłaszczony. Skórka biaława sucha, z regularnie, koncentrycznie rozmieszczonymi łuskami, drobnymi do dużych. Łuski te mają kolor szarobrązowy lub czarnoszary[4].

Blaszki

Początkowo białe, często z zielonkawym odcieniem, potem bladożółtawe, nigdy szare, średnio gęste, wycięte z ząbkiem. Za młodu wydzielające na ostrzu przejrzyste jak woda krople[4].

Trzon

Wysokość 6–12 cm, grubość 2–4 cm, cylindryczny lub pękaty, często o zgrubiałej podstawie. Powierzchnia biała, tylko w dolnej połowie ochrowa, u szczytu wydziela często przejrzyste krople cieczy[5].

Miąższ

Biały, po przekrojeniu nie zmieniający zabarwienia. Smak nieznaczny, zapach przyjemny, ale niezbyt wyraźny[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki stosunkowo duże, o średnicy 8–10 × 6–7 µm, jajowate, gładkie, bezbarwne[4].

Występowanie

Rośnie od sierpnia do października, w lasach iglastych i liściastych, pod świerkami, jodłami, bukami lub dębami, tylko na glebach zawierających wapń, pojedynczo lub po kilka egzemplarzy. Grzyb dość rzadki[4].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy[3], grzyb trujący. Powoduje ostre zaburzenia żołądkowe i jelitowe, kolkowate bóle brzucha, wymioty, biegunkę. W skrajnych wypadkach może nastąpić zapaść i śmierć. Objawy występują po 1/2–3 godzinach od zjedzenia[4][5].

Gatunki podobne

Najbardziej, wręcz do złudzenia, podobna jest gąska żółknąca (Tricholoma scalpturatum). Odróżnia się żółknięciem różnych części owocnika z wiekiem, oraz po uszkodzeniu (ale trwa to kilka godzin)[6]. Podobne są także:

  • gąska czarnołuskowa (Tricholoma atrosquamosum). Ma podobnie łuskowaty kapelusz, ale zapach pieprzny, owocowy lub pelargonii[5].
  • gąska czerwieniejąca (Tricholoma orirubens). Jej kapelusz i miąższ po uszkodzeniu powoli zmieniają kolor na czerwonawy,
  • gąska ziemistoblaszkowa (Tricholoma terreum), o cieńszym miąższu i bez zapachu mąki[4],
  • gąska wierzbowa (Tricholoma cingulatum). Występuje tylko pod wierzbami[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12].
  3. 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  5. 1 2 3 Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3.
  6. 1 2 Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.