Wczesna kariera

W MMA zadebiutował w 2005 roku. Na początku swojej kariery związał się z organizacją RITC (Rage In The Cage), a później także z Total Combat. Po zwycięstwie w 9 walkach z rzędu podpisał kontrakt z dużą amerykańską organizacją WEC.

World Extreme Cagefighting

Cruz zadebiutował w WEC na WEC 26: Condit vs. Alessio, 24 marca 2007 roku. Walczył wtedy o pas mistrzowski w wadze piórkowej (do 66 kg) z Urijahem Faberem. Przegrał przez duszenie gilotynowe w 1. rundzie, doznając swej pierwszej porażki w karierze.

W 2008 roku zadebiutował w wadze koguciej. Po pokonaniu kolejno Charliego Valencii, Iana McCalla, Ivana Lopeza oraz Josepha Benavideza (wszystkie zakończone decyzjami sędziowskimi) zmierzył się z mistrzem wagi koguciej WEC, Brianem Bowlesem. Starcie zakończyło się na korzyść Cruza (TKO po zakończeniu 2. rundy na skutek kontuzji), co oznaczało wejście w posiadanie pasa mistrzowskiego WEC w wadze koguciej.

Po raz pierwszy bronił tytułu w walce rewanżowej przeciwko Josephowi Benavidezowi (WEC 50: Cruz vs. Benavidez 2). Walka zakończyła się decyzją większości na korzyść mistrza.

28 października 2010 roku prezydent organizacji UFC, Dana White ogłosił, że WEC zostanie połączona z UFC, a jej mistrzowie w wagach piórkowej i koguciej staną się automatycznie mistrzami UFC.

Ostatnia gala WEC odbyła się 16 grudnia (WEC 53: Henderson vs. Pettis), a jedną z rozegranych walk był pojedynek Cruza ze Scottem Jorgensenem. Cruz wygrał przez decyzję, tym samym stając się pierwszym w historii czempionem UFC w wadze koguciej.

UFC

2 lipca 2011 roku stoczył swoją pierwszą walkę w UFC. Jego rywalem był Urijah Faber, a stawką pojedynku był posiadany przez Cruza pas mistrzowski. Cruz obronił go, wygrywając przez jednogłośną decyzję. Następny pojedynek w obronie tytułu stoczył 2 października 2011 roku przeciwko Demetriousowi Johnsonowi na gali UFC Live 6 (UFC on Versus 6: Cruz vs. Johnson). Cruz wygrał przez jednogłośną decyzję sędziowską. W grudniu 2011 został jednym z trenerów w The Ultimate Fighter, gdzie miał walczyć na koniec sezonu z trenerem przeciwnej drużyny Urijah Faberem. Do walki rewanżowej jednak nie doszło z powodu zerwania więzadła krzyżowego w kolanie Cruza która wykluczyła go z rywalizacji na ponad pół roku^[4].

Na początku grudnia 2012 Cruzowi ponownie odnowiła się kontuzja kolana co było równoznaczne z ponowną przerwą w startach^[5]. Po półtorarocznej przerwie zaplanowano na 1 lutego 2014 mistrzowski pojedynek Cruza z tymczasowym mistrzem wagi koguciej Renanem Barão, lecz i tym razem do walki nie doszło gdyż 6 stycznia Cruz ponownie nabawił się kontuzji (zerwanie pachwiny). Dana White natychmiast zareagował na kolejną absencję mistrza, odbierając mu tytuł z powodu niemożliwości bronienia go i mianował niekwestionowanym mistrzem Barão^[6].

27 września 2014, po prawie trzyletnim rozbratem z MMA zmierzył się z Japończykiem Takeyą Mizugakim, którego błyskawicznie znokautował w nieco ponad minutę. Dwa miesiące po wygranej nad Mizugakim, Cruz kolejny raz uległ kontuzji zerwania więzadła kolanie mając już zaplanowane starcie o mistrzostwo z T.J. Dillashawem^[7]. Rok później 17 stycznia doszło do oczekiwanej walki Cruz vs. Dillashaw. Pojedynek był na tyle wyrównany, iż sędziowie niejednogłośnie ogłosili zwycięstwo i nowego mistrza – Cruza^[8].

4 czerwca 2016 udanie obronił pas w kolejnym rewanżu przeciwko Urijah Faberowi, natomiast 30 grudnia 2016, zmierzył z Codym Garbrandtem, z którym nieoczekiwanie przegrał jednogłośnie na punkty. Porażka z Garbrandtem przerwała passę trzynastu zwycięskich pojedynków z rzędu Cruza^[9].

Mieszane sztuki walki

• 2006: Mistrz Total Combat w wadze piórkowej (-66 kg) oraz lekkiej (-70 kg)
• 2010: Mistrz World Extreme Cagefightingw wadze koguciej (-61 kg)
• 2010–2014: Mistrz Ultimate Fighting Championship w wadze koguciej
• 2014: World MMA Awards – Powrót Roku (wznowienie kariery)^[10]
• 2015: World MMA Awards – Analityk Roku^[11]
• 2016: Mistrz Ultimate Fighting Championship w wadze koguciej