Diaulos (gr. δίαυλος) – dyscyplina sportowa uprawiana w starożytnej Grecji, bieg rozgrywany na dystansie dwóch stadionów – „bieg tam i z powrotem”. Po raz pierwszy wprowadzony do programu XIV igrzysk olimpijskich w 724 p.n.e. Pierwszym zwycięzcą był Hypenos z Elidy.
Opis
Jeden z czterech biegów rozgrywanych w starożytnej Grecji – obok biegu długodystansowego dolichos, biegu w zbroi – hopliodromos i sprintu – stadion[1].
Rozgrywano tylko jeden bieg z jednoczesnym udziałem do 20 zawodników – w Olimpii odkryto 20 miejsc startowych[2]. Podczas igrzysk olimpijskich, nemejskich i istmijskich w biegu brali udział wyłącznie mężczyźni[3]. Podczas igrzysk pytyjskich w biegu uczestniczyć mogli również chłopcy (gr. παῖς)[3]. Biegacze uprawiający diaulos musieli być bardziej wytrzymali niż sprinterzy, ale lżejsi niż hoplici biegający ten sam dystans w zbroi[3]. Ich technika biegu różniła się od techniki sprinterów tym, że podczas biegu nie wspomagali się w tym samym stopniu ruchami ramion[4].
Zawodnik startował z kamiennej belki i po przebiegnięciu jednego stadionu zawracał za pachołkiem (gr. καμπτήρ) i biegł z powrotem[3] – „bieg tam i z powrotem”[1]. W Olimpii znaleziono jedno centralne miejsce na umieszczenie pachołka, co sugerowałoby, że wszyscy zawodnicy biegli do jednego pachołka[2]. Natomiast inskrypcja odnaleziona w Delfach mówi o 36 pachołkach[1], co sugerowałoby, że każdy zawodnik biegł do swojego[4]. Również znaleziska archeologiczne w Nemei przemawiają za tezą o wielu indywidualnych pachołkach[1].
Długość biegu była zależna od lokalizacji stadionu na którym się odbywał – stadion był równy 600 stopom, ale długość stopy była różna w różnych regionach Grecji[5]:
Historia
Konkurencja ta została wprowadzona po raz pierwszy do programu XIV igrzysk olimpijskich w 724 p.n.e.[3] Pierwszym zwycięzcą był Hypenos z Elidy[3].
Lista zwycięzców
Poniższa lista została stworzona na podstawie informacji w banku danych igrzysk olimpijskich Fundacji Świata Helleńskiego (gr. Ίδρυµα Μείζονος Ελληνισµού, (ΙΜΕ), ang. Foundation of the Hellenic World, (FHW))[6]:
Igrzyska | Rok | Zwycięzca | Miejsce pochodzenia |
---|---|---|---|
14. | 724 p.n.e. | Hypenos z Elidy | Pisa |
22. | 692 p.n.e. | Pantakles | Ateny |
29. | 664 p.n.e. | Chionis | Sparta |
30. | 660 p.n.e. | Chionis | Sparta |
31. | 656 p.n.e. | Chionis | Sparta |
35. | 640 p.n.e. | Kylon | Ateny |
65. | 520 p.n.e. | Anochos | Taras |
67. | 512 p.n.e. | Fanas | Pellene |
69. | 504 p.n.e. | Tessalos | Korynt |
73. | 488 p.n.e. | Astylos | Kroton |
74. | 484 p.n.e. | Astylos | Kroton |
75. | 480 p.n.e. | Astylos | Syrakuzy |
76. | 476 p.n.e. | Dandes | Argos |
77. | 472 p.n.e. | [...]ges | Epidauros |
78. | 468 p.n.e. | Parmenides | Paestum |
96. | 396 p.n.e. | Krokenas | Larissa |
119. | 304 p.n.e. | Nikandros | Elida |
120. | 300 p.n.e. | Nikandros | Elida |
121. | 296 p.n.e. | Apollonios | Aleksandria |
129. | 264 p.n.e. | Filinos | Kos |
130. | 260 p.n.e. | Filinos | Kos |
131. | 256 p.n.e. | Filinos | Kos |
143. | 208 p.n.e. | nieznany | Argos |
144. | 204 p.n.e. | nieznany | Argos |
145. | 200 p.n.e. | nieznany | Argos |
146. | 196 p.n.e. | nieznany | Argos |
154. | 164 p.n.e. | Leonidas | Rodos |
155. | 160 p.n.e. | Leonidas | Rodos |
156. | 156 p.n.e. | Leonidas | Rodos |
157. | 152 p.n.e. | Leonidas | Rodos |
170. | 100 p.n.e. | Nikokles | Akriaj |
177. | 72 p.n.e. | Hekatomnos | Milet |
190. | 20 p.n.e. | nieznany | Milet |
212. | 69 n.e. | Polites | Karia |
215. | 81 n.e. | Hermogenes | Ksantos |
216. | 85 n.e. | Hermogenes | Ksantos |
217. | 89 n.e. | Hermogenes | Ksantos |
229. | 137 n.e. | Aelius Granianos | Sikion |
233. | 153 n.e. | Demetrios | Kios |
Przypisy
- 1 2 3 4 Waldo E. Sweet: Sport and Recreation in Ancient Greece: A Sourcebook with Translations. Oxford University Press, 1987, s. 30. ISBN 978-0-19-536483-5. [dostęp 2016-08-08].
- 1 2 E. Norman Gardiner: Athletics in the Ancient World. Courier Corporation, 2012, s. 136. ISBN 978-0-486-14745-1. [dostęp 2016-08-08].
- 1 2 3 4 5 6 Mark Golden: Sport in the Ancient World from A to Z. Routledge, 2004, s. 51. ISBN 978-1-134-53596-5. [dostęp 2016-08-08].
- 1 2 E. Norman Gardiner: Athletics in the Ancient World. Courier Corporation, 2012, s. 137. ISBN 978-0-486-14745-1. [dostęp 2016-08-08].
- 1 2 3 4 Waldo E. Sweet: Sport and Recreation in Ancient Greece: A Sourcebook with Translations. Oxford University Press, 1987, s. 27. ISBN 978-0-19-536483-5. [dostęp 2016-08-08].
- ↑ Foundation of the Hellenic World (FHW): Olympic Games Database. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).
Bibliografia
- Lipoński Wojciech: Encyklopedia sportów świata. Poznań: Oficyna Wydawnicza Atena, 2006. ISBN 978-83-923700-0-0.