 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ |
Akwamarin |
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Natya |
| Historia | |
| Stocznia |
Stocznia Średnio-Newska, Leningrad |
| Wodowanie |
1976 |
.svg.png.webp){kind=small} MW ZSRR
| |
| Nazwa |
Razwiedczik |
| Wejście do służby |
18 lipca 1977 |
| Siły Zbrojne WNP
| |
| Nazwa |
Razwiedczik |
| Wejście do służby |
grudzień 1991[uwaga 1] |
 Marynarka Wojenna Ukrainy
| |
| Nazwa |
Czerkasy |
| Wejście do służby |
25 lipca 1997 |
| Los okrętu |
przejęty przez Rosję 25 marca 2014 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
715 t standardowa |
| Długość |
61 m[1] |
| Szerokość |
10,2 m |
| Zanurzenie |
3,5 m |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne M-503 o mocy 5000 KM, 2 śruby[1] | |
| Prędkość |
17 w[1] |
| Zasięg |
2700 Mm przy prędkości 12 w[1] |
| Uzbrojenie | |
| 4 armaty plot kalibru 30 mm AK-230M (2×II) 4 armaty plot kalibru 25 mm 2M-3M (2×II) 2 × IV-prowadnicowe wyrzutnie rakiet plot bliskiego zasięgu Strieła (16 rakiet) 2 × V-prowadnicowe wyrzutnie rbg RBU-1200M (30 bomb RGB-12) 7 min KMD-1000 lub 32 bomby głębinowe BB1[1] | |
| Załoga |
68 (6 oficerów)[1] |
Czerkasy (ukr. Черкаси), poprzednio Razwiedczik − trałowiec morski projektu 266M (w kodzie NATO: Natya) Marynarki Wojennej Ukrainy. Początkowo służył we Flocie Czarnomorskiej marynarki wojennej ZSRR, a następnie Rosji pod nazwą „Razwiedczik”, w 1996 roku został przekazany Ukrainie, gdzie otrzymał nazwę „Czerkasy” i numer burtowy U311. W marcu 2014 roku został zagarnięty przez siły rosyjskie podczas kryzysu krymskiego.
Historia
Okręt należał do licznej serii radzieckich trałowców morskich projektu 266M (typu Akwamarin, w kodzie NATO: Natya). Jak większość okrętów tej serii, zbudowany został w Stoczni Średnio-Newskiej (Sriednie-Niewskij Sudostroitielnyj Zawod) w Leningradzie, pod numerem budowy 950[2].
Służba
W ZSRR i WNP
Okręt wszedł do służby w radzieckiej Flocie Czarnomorskiej pod nazwą „Razwiedczik” (pol. zwiadowca) 18 lipca 1977 roku[2]. Wchodził w skład 418. Dywizjonu Trałowców[3]. Po rozpadzie ZSRR Flota Czarnomorska początkowo wchodziła w skład sił zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw.
W Ukrainie
_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%B8.png.webp)
Podczas podziału Floty Czarnomorskiej, w kwietniu 1996 roku zdecydowano o przyznaniu okrętu Ukrainie, gdzie wszedł do służby pod nazwą „Czerkasy” od miasta[2]. Otrzymał stały numer burtowy U311[4].
Uczestniczył w licznych ćwiczeniach międzynarodowych, w tym z marynarkami państw NATO. Między innymi, na przełomie września i października 2001 roku reprezentował marynarkę ukraińską w pierwszym składzie nowo powołanego z inicjatywy Turcji międzynarodowego zespołu Black Sea Naval Force (BLACKSEAFOR) na Morzu Czarnym, z okrętami wszystkich państw czarnomorskich[5]. W rejsach zespołu BLACKSEAFOR uczestniczył także w sierpniu 2010, sierpniu 2011, kwietniu 2012 i kwietniu 2013 roku[6].
Podczas kryzysu krymskiego, został 6 marca 2014 roku zablokowany na jeziorze Donuzław przez Rosjan, którzy zablokowali wyjście na morze przez zatopienie starych okrętów[uwaga 2][7]. Pozostał pod kontrolą ukraińską jako ostatni okręt na jeziorze, podejmując nieudane próby wydostania się na morze. 25 marca 2014 r. wieczorem został siłą przejęty przez oddziały prorosyjskie[8].
Trałowiec nie był używany przez Rosję; w lutym 2020 roku nadal znajdował się pod kontrolą rosyjską, odstawiony w Sewastopolu[9].
W kulturze
Opór załogi trałowca „Czerkasy” został opisany w fabularyzowanym filmie U 311 Czerkasy z 2019 roku[10].
Uwagi
- ↑ Status Floty Czarnomorskiej po rozwiązaniu ZSRR był niejasny – weszła w skład sił zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw, a rościły do niej pretensje Rosja i Ukraina. W 1997 roku doszło do podziału Floty pomiędzy oba państwa.
- ↑ Razem z nim zablokowano okręty desantowe "Kostiantyn Olszanśkyj" i "Kirowohrad", korwetę "Winnica", trałowce "Czernigow", "Gieniczesk" i kuter "Fieodosija".
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 A.S. Pawłow, Wojennyje korabli SSSR i Rossii 1945-1995 g., Jakuck, 1994, s.135
- 1 2 3 Apalkow 2007 ↓, s. 96.
- ↑ Witalij Kostriczenko. Tragedia Floty Czarnomorskiej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1999. IV (15), s. 25, marzec-kwiecień 1999. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 2000–2001. Richard Sharpe (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2000, s. 735. ISBN 0-7106-2018-7. (ang.).
- ↑ BLACKSEAFOR 2001. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).
- ↑ BLACKSEAFOR 2010. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).; BLACKSEAFOR 2011. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).; BLACKSEAFOR 2012. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).; BLACKSEAFOR 2013. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).
- ↑ Российские военные затопили четвертый корабль в Крыму w serwisie liga.net (data 13-3-2014) [dostęp 24-3-2014]
- ↑ Szturm-Rosjan. Ostatni ukraiński okręt zdobyty w serwisie polskieradio.pl (data 25-3-2014) [dostęp 26-3-2014]
- ↑ Журналісти з'ясували, де знаходиться захоплений РФ тральщик "Черкаси". RBK-Ukrajina, 21-2-2020. [dostęp 2020-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ukr.).
- ↑ U 311 Czerkasy w bazie IMDb (ang.)
Bibliografia
- Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).