Cortinarius praestans
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

Cortinarius praestans

Nazwa systematyczna
Cortinarius praestans (Cordier) Gillet
Hyménomycètes (Alençon): 475 (1876) [1878]

Cortinarius praestans (Cordier) Gillet – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1826 r. François Simon Cordier, nadając mu nazwę Agaricus praestans. Obecną nazwę nadał mu Claude-Casimir Gillet w 1878 r. Ma 9 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Phlegmacium berkeleyi (Cooke) Velen. 1920
  • Phlegmacium praestans (Cordier) M.M. Moser 1953
  • Phlegmacium praestans (Cordier) M.M. Moser 1960

W opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski jest traktowany jako synonim zasłonaka różnobarwnego (Cortinarius variecolor)[3], jednak według Index Fungorum są to odrębne gatunki[1].

Morfologia

Kapelusz

Szerokość 10–20 cm, w stanie dojrzałym wypukły z podwiniętym brzegiem. Powierzchnia gładka, kasztanowa lub czekoladowobrązowa z fioletowomiedzianym odcieniem z pozostałościami osłony i zasnówki wyglądającymi jak łatki lub łuseczki[4].

Blaszki

Gęste, zwykle faliste z ząbkowanymi ostrzami, początkowo białawe, potem kremowo-gliniaste lub rdzawe[4].

Trzon

Wysokość 10–15 cm, grubość 3–5 cm, solidny, u podstawy z obrzeżoną, maczugowatą bulwą. Powierzchnia pokryta jedwabistymi włókienkami, w bardzo młodym wieku białawo-fioletowa, później traci fioletowe odcienie. Jest gładka, tylko u podstawy włóknista lub biaława, pokryta fioletową lub białawą jedwabistą zasnówką[4].

Miąższ

Gęsty, białawy, bez zapachu, o łagodnym smaku[4].

Wysyp zarodników

Rdzawoochrowy[4]

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 15–17 na 8–10 µm, wrzecionowate, cytrynowate, gęsto pokryte małymi brodawkami. Na ostrzach blaszek znajdują się cystydy o szerokości 4–6 μm, wystające na 20–40 μm i zdegenerowane sterylne bazydiole o szerokości 10–11 μm, wystające na 10–12 μm. Właściwe podstawki mają wymiary 30–35 × 12–13 μm[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Europie Zachodniej, zwłaszcza w Anglii i Francji jest częsty[4]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[3], jego stanowiska w Polsce podaje internetowy atlas grzybów[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. Występuje w lasach liściastych, zwłaszcza na wapiennych glebach[4].

Zastosowanie

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-21] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-12-21] (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 196, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A. Pilat, O. Ušák, Mushrooms and other Fungi, Londyn: Peter Nevill, 1961, s. 99.
  5. ↑ Występowanie Cortinarius praestans na świecie (mapa) [online] [dostęp 2023-12-21] (ang.).
  6. ↑ Cortinarius praestans [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-21].
  7. ↑ D. Janeš i inni, Antibacterial Activity in Higher Fungi (Mushrooms) and Endophytic Fungi from Slovenia, „Pharmaceutical Biology”, 45 (9), 2007, s. 700–706, DOI: 10.1080/13880200701575189.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.