nr rej. : - A/640/2020 z 04.05.2020 (woj. śląskie)[1] - A-640/89 z 12.10.1989 (woj. bielskie)[2] | |
Cmentarz żydowski w Żywcu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Stolarska |
Typ cmentarza |
wyznaniowy |
Wyznanie |
judaizm |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Data otwarcia | |
Zarządca | |
Położenie na mapie Żywca | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego | |
49°40′47,62″N 19°10′44,65″E/49,679894 19,179069 |
Cmentarz żydowski w Żywcu – znajduje się przy ul. Stolarskiej w dzielnicy Zabłocie, sąsiaduje z cmentarzem rzymskokatolickim[5].
Historia
Nekropolia powstała w XIX wieku. Ma powierzchnię 0,5 ha. Znajduje się tutaj około 500 zachowanych macew[6], najstarsza należy do Zymela, pochowanego w 1853 roku, a ostatnia – z 1946 roku. Nagrobki wykonane są głównie z piaskowca, granitu i wapienia[3].
Na cmentarzu pochowany został Walter Munk, podporucznik artylerii Cesarskiej i Królewskiej Armii i Wojska Polskiego, odznaczony pośmiertnie orderem Virtuti Militari za udział w obronie Zamościa[3].
W trakcie II wojny światowej cmentarz został zdewastowany, a najcenniejsze ze znajdujących się na nim nagrobków (przede wszystkim wykonane z czarnego marmuru) zostały zrabowane. Część z nich została wykorzystana przy umocnieniu brzegów nieodległego strumienia. Niszczenie i rozkradanie nekropolii konturowano również w okresie powojennym[7].
Wznosił się tu także budynek domu przedpogrzebowego, który w 2005 został zniszczony w wyniku pożaru i uległ zawaleniu[3], a pozostałe ruiny rozebrano[7].
Cmentarz został uporządkowany w 2002, odnowiono wówczas niektóre z nagrobków oraz wybudowano nowe ogrodzenie. W latach 2018-2020 został przeprowadzony kolejny remont, sfinansowany ze środków jednego z miejscowych przedsiębiorców[4][7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ SPIS OBIEKTÓW NIERUCHOMYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-06-02]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
- 1 2 3 4 Żywiec. cmentarze-zydowskie.pl. [dostęp 2021-05-01].
- 1 2 Dobiega końca gruntowne porządkowanie cmentarza żydowskiego w Żywcu. dzieje.pl. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Cmentarz żydowski w Żywcu. zywiecinfo.pl, 9 września 2010. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Burchard podaje liczbę zachowanych nagrobków jako około 200
- 1 2 3 Cmentarz żydowski w Żywcu (ul. Stolarska). sztetl.org.pl. [dostęp 2021-05-01].
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 201-202.
Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Żywcu na portalu Wirtualny Sztetl