A-476 z dnia 29.01.1987. | |||||||||||||||||||
cerkiew filialna | |||||||||||||||||||
Elewacja południowa | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
1/14 października | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Sękowa | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego | |||||||||||||||||||
49°31′00,3″N 21°21′28,0″E/49,516750 21,357778 |
Cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Bożej – dawna cerkiew greckokatolicka w Wołowcu, zbudowana w XVIII wieku.
Od lat 1960. prawosławna cerkiew filialna. Należy do parafii Świętych Kosmy i Damiana w Bartnem, w dekanacie Gorlice diecezji przemysko-gorlickiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Cerkiew znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.
Historia
Cerkiew w Wołowcu została wzniesiona w XVIII wieku jako świątynia parafii greckokatolickiej. W 1927, gdy większość mieszkańców Wołowca przeszła do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w czasie tzw. schizmy tylawskiej, cerkiew pozostała w rękach greckokatolickiej mniejszości. Po akcji „Wisła” obiekt został zaadaptowany na owczarnię i oborę. Miejscowy PGR zgodził się jednak oddać budynek grupie prawosławnych Łemków, którzy wrócili do Wołowca po 1958. Remont obiektu został przeprowadzony w 1964, kiedy to całkowicie rozebrano zniszczone prezbiterium, zastępując je nowym cztery lata później. Poważny remont cerkwi miał miejsce w latach 1990–1991. W 2009 świątynia stała się wyłączną własnością Kościoła Prawosławnego[1].
Widok ogólny Widok od cmentarza Elewacja frontowa
Architektura
Cerkiew w Wołowcu jest trójdzielna (prezbiterium, nawa główna, babiniec), orientowana, z wieżą umieszczoną nad przedsionkiem i pseudolatarnią na jej szczycie oraz łamanym namiotowym dachem. Niewielkie cebulaste kopuły znajdują się również nad nawą oraz prezbiterium. Okna w cerkwi są prostokątne i zgrupowane po trzy na bocznych ścianach nawy, znacznie szerszej od prezbiterium. Na ścianach wewnętrznych świątyni zachowała się XIX-wieczna polichromia ze scenami wizji Konstantyna Wielkiego, wzięcia proroka Eliasza do nieba na ognistym rydwanie oraz przejścia konnych wojsk Jozuego przez Jordan. Ikonostas pochodzi z XVIII wieku.
Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 29 stycznia 1987 pod numerem A-476[2].
Przycerkiewny cmentarz W zimie Od strony północnej
Przypisy
- ↑ Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. 2010 nr 7 poz. 43), isap.sejm.gov.pl
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
Bibliografia
- G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss. 145–147, ISBN 83-89188-08-2
Linki zewnętrzne
- Wołowiec, Cerkiew drewn. Opieki Bogurodzicy. w: „Cerkiewnik” – katalog cerkwi.