CWJ

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Warsztaty Szybowcowe ZASPL
Konstruktor	Wacław Czerwiński, Władysław Jaworski
Typ	szybowiec
Konstrukcja	górnopłat o konstrukcji drewnianej
Załoga	1
Historia
Data oblotu	1931
Lata produkcji	1931–1933
Wycofanie ze służby	1938
Liczba egz.	65
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	8,75 m
Długość	5,59 m
Wysokość	2,21 m
Powierzchnia nośna	13,00 m²
Masa
Własna	80 kg
Użyteczna	75 kg
Startowa	155 kg
Osiągi
Prędkość minimalna	42 km/h
Prędkość min. opadania	1,3 m/s
Doskonałość maks.	12
Współczynnik obciążenia konstrukcji	11,9 kg/m2
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska
Rzuty

CWJ – polski szybowiec szkolny z okresu międzywojennego.

Historia

W 1931 roku inż Wacław Czerwiński i Władysław Jaworski na podstawie poprzedniej konstrukcji CW-III, opracowali konstrukcję szybowca szkolnego do podstawowego szkolenia wymaganego (tzw. lotów ślizgowych) do uzyskania kategorii A. W projekcie nowego szybowca postawiono na prostą budowę, łatwy pilotaż wybaczający błędy pilota, odporność na uszkodzenia podczas twardych lądowań, łatwość napraw i nadzoru.

Prototyp CWJ-1 zbudowano w Warsztatach Szybowcowych Związku Awiatycznego Studentów Politechniki Lwowskiej. W październiku 1931 roku na lotnisku w Skniłowie wykonano oblot szybowca, a po próbach egzemplarz ten przekazano do Aeroklubu Lwowskiego i przetransportowany do Bezmiechowej. CWJ wziął udział w lotach szkoleniowych VI Wyprawy Szybowcowej w Bezmiechowej, na której konstruktor Wacław Czerwiński odbył siedem lotów ślizgowych szkoleniowych, a Władysław Jaworski jeden^[1].

Udane próby i testy prototypu potwierdziły przydatność szybowca do szkolenia szybowników w Polsce. W 1933 opracowano nową wersją rozwojową CWJ bis Skaut. Od 1934 były stopniowo wycofywane, zastąpione je szybowcami Wrona. Ostatnie egzemplarze CWJ zostały skasowane w 1938 roku.

Użycie w lotnictwie

CWJ był produkowany do roku 1933, m.in. na zamówienie Departamentu Lotnictwa Cywilnego dla szkół szybowcowych w kraju.

W latach 1932 - 1933 wybudowano 65 egzemplarzy tego szybowca. Na podstawie dokumentacji szybowca CWJ Koła Lotnicze LOPP zbudowały kilkanaście egzemplarzy, gdyż konstrukcja i budowa szybowca była prosta, a części metalowe można było zamówić w Warsztatach ZASPL. Przykładowo: Sekcja Lotnicza LOPP w Nowym Sączu zbudowała w warsztatach kolejowych 4 egzemplarze^[2]. Łącznie powstało ich ok. 80. CWJ był jednym z najmniejszych szybowców szkolnych w Europie.

Szybowce CWJ były używane na wielu szybowiskach w Polsce, np:

• Szkoła Szybowcowa w Białej Krakowskiej,
• Szkoła Szybowcowa w Tęgoborzu (4 szt),
• Szkoła Szybowcowa Chełm (1 szt)^[3].
• Fordońska Szkoła Szybowcowa im Czesława Tańskiego (2 szt),
• Aeroklub Poznański (4 szt)^[4].
• CWJ “Tucholanin” zbudowany przez uczniów Seminarium Nauczycielskiego w Tucholi^[5].
• Aeroklub Lwowski we Lwowie (1 szt)

Konstrukcja

Jednomiejscowy szybowiec szkolny, w układzie górnopłata.

Kadłub zbudowany z dwóch podłużnic sosnowych, składał się ze skrzynki i kratownicy. W przedniej części kadłuba zbudowano tzw. skrzynkę na podłużnicach, do której zamocowano płozy podwozia i hak startowy. W skrzynce osadzono siodełko pilota z drążkiem sterowym i orczykiem.

Podwozie to dwie płozy pod kadłubem zbudowane z resora stalowego z amortyzacją na gumowych krążkach.

Płat dwudźwigarowy, prostokątny, dwudzielny, usztywniony drutami umocowanymi od góry skrzydła do wieżyczki oraz z dołu do skrzynki kadłuba. Kryty sklejką od noska do pierwszego dźwigara, dalej płótnem. Wyposażony w lotki o napędzie linkowym.

W konstrukcji szybowca zastosowano stalowe okucia: do połączenia poszczególnych elementów szybowca (tzw. węzły sklejkowe nierozbieralne), mocowania skrzydeł i statecznika poziomego, steru kierunku, mocowania cięgien usztywniające płatów skrzydła oraz rolek linek sterowych.

Przypisy

Bibliografia

• Wacław Czerwiński, Władysław Jaworski „Opis budowy Szybowca Szkolnego typu CWJ” wyd Ministerswo Komunikacji – Departament Lotnictwa Cywilnego, Warszawa 1932

Linki zewnętrzne

• CWJ, samolotypolskie.pl
• Narodowe Archiwum Cyfrowe, zdjęcie CWJ