| II wojna światowa, wojna na Pacyfiku | |||
 SBD Dauntless zniszczony nocnym ostrzałem | |||
| Czas |
14 października 1942 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
konieczność zniszczenia „Cactus Air Force” | ||
| Wynik |
zniszczenie większości samolotów na Henderson Field | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
Bombardowanie Henderson Field – przeprowadzony nocą 14 października 1942 roku ostrzał artyleryjski przez japońskie pancerniki „Kongō” i „Haruna”, zajmowanego przez amerykańską 1 Dywizję Marines lotniska Henderson Field na Guadalcanalu. Trwające półtorej godziny bombardowanie z morza, było najcięższym w trakcie całej kampanii na Wyspach Salomona – w trakcie ostrzału japońskie okręty liniowe wystrzeliły w kierunku pozycji amerykańskich 973 pociski kalibru 356 mm[1][2].
Podczas bombardowania zginęło 41 z 20 000 żołnierzy amerykańskich – liczba poległych została ograniczona przez system wykopanych w ziemi schronów przeciwbombowych. Jeden z pocisków wybuchł jednak bezpośrednio w schronie, zabijając natychmiast dziewięciu zgromadzonych w nim żołnierzy, w tym dowódcę i zastępcę dowódcy nowoprzybyłej eskadry bombowców nurkujących marines[3]. W wyniku ostrzału zniszczona została większość samolotów „Cactus Air Force” – po zakończeniu bombardowania, do lotu zdolnych było jedynie pięć ze zgromadzonych na lotnisku bombowców nurkujących Douglas SBD Dauntless i siedem samolotów myśliwskich Grumman F4F Wildcat, nie przetrwał go natomiast żaden z bombowców torpedowych Grumman TBF Avenger. Niemal w całości zaś zniszczone zostały zapasy paliwa lotniczego[1][4]. Dowodzone przez admirała Takeo Kuritę bombardowanie z 14 października nie było pierwszym, ani ostatnim, ostrzałem artyleryjskim lotniska z morza, było jednak najcięższym w całej kampanii na Salomonach, i w amerykańskiej historiografii uzyskało miano The Bombardment[1][5]. Większość ocalałych pilotów i pozostałych członków załóg zniszczonych samolotów, wydobyła z wraków swoich maszyn nadającą się do użytku broń i przyłączyła się do zajmujących pozycje obronne wokół lądowiska marines, tuż przed przygotowywanym przez wojska japońskie atakiem wzdłuż rzeki Matanikau[1][3].
Ostrzał lądowiska przez „Kongō” i „Harunę” nastąpił w czasie, gdy sytuacja marines na Guadalcanalu była najcięższa w całej kampanii, gdy w amerykańskim dowództwie obszaru operacyjnego w Numeii na Nowej Kaledonii oraz w Waszyngtonie istniały poważne obawy, że dowodzona przez generała Alexandra Vandegrifta dywizja, nie zdoła się utrzymać. Dowodzący w tym czasie teatrem działań środkowego Pacyfiku wiceadmirał Robert Ghormley, autoryzował już nawet gen. Vandegrifta do poddania 1 Dywizji, jeśli dojdzie do wniosku że dalsza obrona jest niemożliwa[6]. Wśród samych zaś żołnierzy na Guadalcanalu, ostrzał spowodował dalszy spadek zaufania do marynarki amerykańskiej, gdyż marines uważali, że United States Navy nie zapewnia im wystarczającego wsparcia. Jedynym przeciwdziałaniem, jakie była w stanie podjąć marynarka tej nocy, była potyczka z 9 niszczycielami eskorty przybyłych z kotwicowiska w pobliskim Tulagi czterech kutrów torpedowych typu PT[1][5]. Akcja okrętów Kurity stała się też jednym z wielu powodów odwołania ze stanowiska – cztery dni później – wiceadmirała Roberta Ghormleya, i zastąpienia go przez admirała Williama Halseya, który natychmiast przyjął znacznie bardziej agresywną postawę w kampanii[6].
Bezpośrednim następstwem ostrzału było natomiast przybicie do Guadalcanalu sześciu japońskich transportowców i udane wyładowanie z nich japońskich żołnierzy wraz z większością ich zaopatrzenia. Trzy z tych statków zostały natomiast zatopione następnego dnia przez ocalałe samoloty z Henderson Field[2]. Zachęcony sukcesem ostrzału, admirał Isoroku Yamamoto rozkazał jego ponowienie nocą z 15 na 16 października przez japońskie ciężkie krążowniki „Chōkai” i „Kinugasa”[2][7].
Przypisy
Bibliografia
- Richard Frank: Guadalcanal; The Definitive Account of The Landmark Battle. New York: Random House, 1990. ISBN 0-394-58875-4.
- James Hornfischer: Neptune's Inferno; The US Navy at Guadalcanal. 2011. ISBN 978-0-553-80670-0.
- Mark Stille: Pacific Carrier War: Carrier Combat from Pearl Harbor to Okinawa. Osprey, 2021. ISBN 1-4728-2633-7.
- Ian W. Toll: The Conquering Tide. T. War in the Pacific Islands, 1942–1944. Nowy Jork: Norton & Company, September 21, 2015, seria: Pacific War Trilogy. ISBN 0-393-08064-1.