Dzieciństwo

Kooper urodził się na Brooklynie w Nowym Jorku w 1944 roku, jako syn Sama i Natalie Kuperschmidt^[1][2]. Jako chłopiec lubił śpiewać razem z płytami Bessie Smith, które odtwarzał mu ojciec, a które stanowiły dla niego wstęp do bluesa, a następnie do gospel, R&B i soulu. W dzieciństwie zaczął się również uczyć gry na pianinie i na gitarze. W latach 50. interesował się głównie muzyką gospel, a później, gdy nadszedł rock and roll, zainteresował się charakterystycznym dla tego gatunku śpiewem. Utworzył zespół, z którym śpiewał w swojej okolicy. W 1959 roku został członkiem zespołu Royal Teens^[1].

Lata 60.

Na początku lat 60. zaczął pisać piosenki. W 1964 roku był współautorem utworu „This Diamond Ring” zespołu Gary Lewis & the Playboys, a w 1965 roku – „I Must Be Seeing Things” Gene’a Pitneya. Obie piosenki zyskały rozgłos (druga z nich osiągnęła 1. miejsce na liście przebojów)^[1].

16 czerwca 1965 roku Kooper dzięki producentowi Tomowi Wilsonowi uczestniczył sw sesji nagraniowej utworu „Like a Rolling Stone” Boba Dylana, w którym miał początkowo grac na gitarze, ale ostatecznie zagrał na organach, instrumencie, na którym nie umiał grać. Jednak ostateczny efekt wzbudził uznanie Dylana, który nalegał, by Wilson zwiększył głośność organów w ostatecznym miksie utworu^[2].

Kooper grał później jako członek zespołu Dylana na Newport Folk Festival w 1965 roku, uczestniczył też w sesji nagraniowej jego albumu Blonde on Blonde. Na zaproszenie Wilsona uczestniczył w przesłuchaniu nowo powstałego nowojorskiego zespołu The Blues Project, po zakończeniu którego zaproponowano mu członkostwo w nim^[1]. Zespół tworzyli wówczas: gitarzysta Danny Kalb, basista Andy Kulberg, gitarzysta Steve Katz i perkusista Roy Blumenfeld. The Blues Project był czasami żartobliwie nazywany Jews Project, ponieważ czterej jego członkowie: Kalb, Kooper, Katz i Blumenfeld byli Amerykanami żydowskiego pochodzenia^[2]. Zespół dzięki uznanym przez krytyków płytom oraz występom na żywo przyczynił się do spopularyzowania brzmienia miejskiego bluesa lat 60., którego przykładem stały się takie utwory jak: „Two Trains Running”, „I Can't Keep From Cryin' Sometimes”, „Flute Thing” i „Violets Of Dawn”^[3].

Po odejściu z The Blues Project założył jazz-rockowy zespół Blood, Sweat & Tears, który po podpisaniu kontraktu z Columbia Records pod koniec 1967 roku wydał w roku następnym swój debiutancki album, Child Is Father to the Man, składający się niemal w całości z piosenek autorstwa Koopera. Później, na skutek tarć personalnych w zespole i nacisków nacisków ze strony wytwórni, która chciała bardziej komercyjnego brzmienia, Kooper odszedł z zespołu. Powrócił do gry jako muzyk sesyjny pojawiając się na płytach Jimiego Hendrixa, The Who i The Rolling Stones (piosenka „You Can't Always Get What You Want”). Dostał też pracę w Columbia Records jako producent muzyczny. Wyprodukował pierwszym oficjalny album koncertowy duetu Simon & Garfunkel. Wcześniej w 1968 roku ze swoim wieloletnim przyjacielem, gitarzystą Mikiem Bloomfieldem oraz Stephenem Stillsem nagrał album Super Session^[1], który odniósł sukces komercyjny zdobywając w 1970 roku certyfikat złotej płyty w Stanach Zjednoczonych^[4]. Również 1968 roku wydał swój pierwszy solowy album, zatytułowany I Stand Alone, którego był producentem^[5].

Lata 70.

W 1970 roku napisał ścieżkę dźwiękową do filmu The Landlord (Właściciel) w reżyserii Hala Ashby’ego^[6].

W 1972 roku przeprowadził się do Atlanty, zainteresowany muzyką, którą tam usłyszał. Odkrył zespół Lynyrd Skynyrd. Postanowił wydawać jego płyty zakładając w tym celu własną wytwórnię, Sounds of the South. Wyprodukował pierwsze trzy albumy zespołu, które zawierały takie hity, jak: „Sweet Home Alabama”, „Saturday Night Special” i „Free Bird”. W 1974 roku sprzedał Sounds of the South wytwórni MCA Records i przeniósł się do Los Angeles^[3].

W 1975 roku wyprodukował debiutancki album zespołu The Tubes; był również współautorem piosenki „Haloes”^[7].

W 1976 roku opublikował (wspólnie z B. Edmondsem) swoje wspomnienia, Backstage Passes: Rock And Roll Life In The Sixties^[6].

Lata 80.

W latach 80. aktywność nagraniowa Koopera osłabła, choć występował z Dylanem, Tomem Petty i Joe Walshem, a także komponował ścieżki dźwiękowe do produkcji telewizyjnych i filmów^[1], w tym do serialu Crime Story^[6].

Lata 90.

W latach 90., po ponad 20-letniej przerwie, nagrał instrumentalny album ReKooperation, wydany przez wytwórnię MusicMasters. Wystąpił również w kilku koncertach głównych członków oryginalnego składu Blood, Sweat and Tears^[1]. Jesienią 1997 roku rozpoczął pracę jako wykładowca w Berklee College of Music^[3].

XXI w.

W 2001 roku wytwórnia Sony/Legacy Recordings wydała dwupłytowy box set Koopera, Rare & Well Don. Na pierwszej płycie CD znalazły się najpopularniejsze utworami artysty, po raz pierwszy zremasterowane w formacie 24-bitowym pod jego nadzorem. Na drugiej płycie CD zawarto zbiór osiemnastu niewydanych wcześniej utworów, nagranych przez Koopera począwszy od 1964 roku, w tym także jego pierwszy solowy singiel z 1965 roku. Do płyty została dołączona 28-stronicowa, kolorowa książeczka ze szczegółami wszystkimi nagrań, obszernymi notkami autorstwa wieloletniego krytyka rockowego Jaana Uhelszkiego, rzadkimi zdjęciami z archiwów Sony Music oraz opiniami miłośników jego twórczości, takich jak Tom Petty, Pete Townshend, Steve Winwood, Gene Simmons i innych^[3].

Na początku 2003 roku Sony/Legacy wydała zaginiony koncert Koopera i Mike’a Bloomfielda z Fillmore East z 1968 roku oraz zremasterowany Super Session w formacie CD z 4 dodatkowymi utworami^[3].

W 2005 i 2010 roku wystąpił w roli samego siebie w dwóch filmach dokumentalnych: No Direction Home: Bob Dylan w reżyserii Martina Scorsese i Who Is Harry Nilsson (And Why Is Everybody Talkin' About Him?) w reżyserii Johna Scheinfelda^[8].