5 złotych 1930 Sztandar
Dane podstawowe
Emitent

Bank Polski

Nominał

5 złotych

Rocznik

1930

Emisja
Mennica

Mennica Państwowa

Nakład

1 000 000 szt.

Data emisji

29 listopada 1930

Data wycofania

30 września 1934

Projektant

Wojciech Jastrzębowski

Opis fizyczny
Masa

18 g

Średnica

33 mm

Materiał

srebro Ag750

Rant

z wklęsłym napisem

Stempel

zwykły, głęboki

Uwagi

moneta okolicznościowa / moneta obiegowa

5 złotych 1930 Sztandar – okolicznościowa moneta pięciozłotowa, bita w srebrze, wprowadzona do obiegu 29 listopada 1930 r., rozporządzeniem Ministra Skarbu z dnia 14 listopada 1930 r. (Dz.U. z 1930 r. nr 80, poz. 634), wycofana z obiegu 30 września 1934 r. (Dz.U. z 1934 r. nr 52, poz. 482)[1].

W niektórych opracowaniach z początku XXI w. jako data wprowadzenia do obiegu pięciozłotówki podawany był 29 grudnia 1930 r[2], jednak w późniejszych tego samego autora – 29 listopada 1930 r[3].

Moneta upamiętniała 100-lecie powstania listopadowego[4].

Awers

W centralnym punkcie umieszczono godło – orła w koronie, dwie cyfry „5" po obu stronach orła, poniżej napis „ZŁOTYCH”, a na dole rok „1930"[5].

Rewers

Na tej stronie monety umieszczono sztandar z drzewcem zakończonym głowicą w formie orzełka, na płacie sztandaru napis „HONOR i OJCZYZNA”, poniżej napis „1830 1930 W SETNĄ ROCZNICĘ POWSTANIA”, na samym dole, po obu stronach drzewca, inicjały projektanta WJ, a z lewej strony u dołu herb Kościesza – znak Mennicy Państwowej[5].

Rant

Na rancie umieszczono wklęsły napis:

SALUS REIPUBLICAE SUPREMA LEX

(pol. dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem)[5].

Nakład

Pięciozłotówkę wybito w srebrze próby 750, na krążku o średnicy 33 mm, masie 18 gramów, według projektu Wojciecha Jastrzębowskiego, w mennicy w Warszawie, w nakładzie 1 000 000 sztuk[5].

Opis

Była to pierwsza moneta okolicznościowa wprowadzona do obiegu w II Rzeczypospolitej[5].

Pięciozłotówka bito według ustroju monetarnego wprowadzonego Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 listopada 1927 r. (Dz.U. z 1927 r. nr 97, poz. 855)[5].

Godło na monecie jest zgodne ze wzorem Godła Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzonym 13 grudnia 1927 r. (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980)[5].

Projekt rewersu monety był wynikiem zamkniętego konkursu ogłoszonego we wrześniu 1930 r. Początkowo, po rozstrzygnięciu konkursu, rozpoczęto bicie monety stemplem głębokim, jednak ze względu na liczne problemy techniczne proces przerwano i opracowano stemple płytkie, którymi dokończono emisję. Pierwsze monety, te bite stemplem głębokim, są dzisiaj jednymi z najrzadszych monet II Rzeczypospolitej. Cechą charakterystyczną rysunku rewersu wybitego stemplem głębokim są cieńsze kreseczki przy obrzeżu monety, z jedną z kreseczek wypadającą dokładnie w środku korony orzełka będącego głowicą sztandaru. Nakład tej odmiany szacowany jest na około 1000 sztuk[5]. W przeszłości, w niektórych katalogach, pisano o liczbie 200 sztuk[5].

Parametry monety są identyczne z parametrami pięciozłotówki wzór 1928[6].

Stopień rzadkości odmian przedstawiono w tabeli[7]:

Rocznik Rewers Nakład (sztuk) Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Zdjęcie
5 złotych 1930 Sztandar – stempel głęboki około 1000 R5 26–120
5 złotych 1930 Sztandar – stempel płytki 1 000 000 R 80 001–400 000

Wersje próbne

Lustrzanka bita stemplem głębokim

W katalogach podana jest informacja o próbnych wersjach monety wybitych[4]:

  • w brązie, stempel głęboki, z wklęsłym napisem „PRÓBA” (20 sztuk).
  • w srebrze, stempel płytki, z wklęsłym napisem „PRÓBA” (nieznana liczba sztuk).

Istnieją wersje lustrzane dla obydwu odmian, tzn. bitej zarówno stemplem głębokim (nieznana liczba sztuk) oraz płytkim (200 sztuk)[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 205–209, ISBN 83-912223-4-9.
  2. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 159, ISBN 83-87355-37-2.
  3. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919–1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 42, ISBN 978-83-87355-65-4.
  4. 1 2 Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939, 2010.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, 2008.
  6. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
  7. ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, wyd. drugie, Sosnowiec 2008, s. 205-208.
  8. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 187–188, ISBN 978-83-87355-65-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.