32 Pułk Piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Nazwa wyróżniająca	Budziszyński[uwaga 1]
Tradycje
Nadanie sztandaru	22 października 1944[uwaga 2]
Kontynuacja	32 Pułk Zmechanizowany 8 Brygada Zmechanizowana
Dowódcy
Pierwszy	mjr Feliks Kondracki
Organizacja
Numer	JW 1746[uwaga 3][1]
Dyslokacja	Skierniewice[2] Rogowo
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	8 Drezdeńska Dywizja Piechoty[2]

32 Budziszyński Pułk Piechoty (32 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk został sformowany w rejonie Siedlec na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowództwa WP z 20 sierpnia 1944 w oparciu o sowiecki etat pułku strzeleckiego nr 04/501. Zaprzysiężenia dokonano 22 października 1944 r. w Mordach.

Wchodził w skład 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty z 2 Armii WP.

Skład etatowy
dowództwo i sztab

• 3 bataliony piechoty
• kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
• baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
• plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii

Razem

żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765).

Sprzęt

162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm

Działania bojowe

Od chwili sformowania do zakończenia wojny pułk walczył w składzie 8 Dywizji Piechoty. Po sforsowaniu Nysy walczył na południe od Rothenburga, a następnie o Niesky, pod Ödernitz i Kamenz. Pod Milkwitz, Quos i Oppitz pułk toczył krwawe walki obronne. Na północ od Lomske zorganizował obronę stałą. W ramach operacji praskiej walczył pod Mikulašowicami. Szlak bojowy zakończył 15 maja 1945 r. we wsi Libešyce, 4 km na północny wschód od łuku Łaby^[3]

Okres powojenny

20 maja 1945 dowódca pułku wysłał na samochodach grupę operacyjną, która miała jak najszybciej wystawić posterunek na moście na Odrze we Frankfurcie^[4]. sztab pułku rozlokował się w Cybince^[5].

Od 28 maja 1945 pułk ochraniał zachodnią granicę Polski od Polanowic do ujścia Nysy Łużyckiej do Odry. Sztab pułku mieścił się na Przedmieściu Krośnieńskim (koszary w Komorowie)^[6]. Jego 1 batalion na odcinku od Odry do Budoradza zorganizował strażnice w Kosarzynie, Żytowaniu i w okolicy Budoradza; 2 batalion od Budoradza do południowego skraju Gubina zorganizował jedną strażnicę i 3 batalion na odcinku od Gubina do Polanowic zorganizował strażnice na południe od Gubina, w Sękowicach i Polanowicach^[6].

Żołnierze pułku uczestniczyli w zwalczaniu samodzielnego batalionu operacyjnego NSZ „Zuch” kpt. Antoniego Żubryda^[7]. 23 czerwca 1946 w rejonie wsi Niebieszczany pułk rozbił antykomunistyczny oddział tego zgrupowania; do niewoli dostało się 21 partyzantów.

Miejsce stacjonowania jednostki

• Cybinka (maj 1945)
• Gubin-Komorów (czerwiec 1945)
• Gorlice (1945)
• Brzozów (1946)
• Sanok (1946)
• Skierniewice (do 1949)
• Rogowo

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

• p.o. por. Aleksander Sarkisow ps. Szaruga^[8]
• p.o. mjr Leonard Kuksynowicz (zastępca dowódcy ds. liniowych)^[9]
• mjr Feliks Kondracki (8 września 1944^[10] – 3 kwietnia 1945)
• ppłk Juliusz Hibner (3 kwietnia 1945 – 1946)
• ppłk Ludwik Bałos (1 IX 1947 – 21 I 1948 → szef wydziału w DOW Nr V)

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu „Virtuti Militari” [11] Order Virtuti Militari ppłk Emil Cimura ppor. Mieczysław Czaplicki kpt. Józef Kuźma chor. Edmund Moskalew por. Mieczysław Michalski mjr Franciszek Szymendera[12]

Odznaczeni Krzyżem Grunwaldu III klasy[11] ppor. Feliks Ciborowski chor. Jan Górnicki mjr Juliusz Hibner szer. Władysław Korszun ppor. Wacław Krysiński strz. Czesław Skolasiński por. Mieczysław Stachura-Michalski por. Franciszek Szymendera

Odznaczeni Krzyżem Walecznych^[13]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty.. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Stanisław Rzepski: Szlakiem 32 Pułku Piechoty. Z dziejów 32 Budziszyńskiego Pułku Piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1968.
• Stanisław Rzepski: 8 Dywizja Piechoty. Z dziejów 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty im. Bartosza Głowackiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 89-90. ISBN 978-83-88059-54-4.