22 Pułk Piechoty (22 pp) – oddział piechoty Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu Dowódcy Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z dnia 5 stycznia 1942 roku w dniach 13-22 stycznia do miejscowości Kermine wyruszyły zawiązki organizacyjne z Buzułuku, Tatiszczewa i Tockoje. W dniu 27 stycznia 1942 roku rozpoczęto formowanie 22 pułku piechoty, dyslokowanego z dniem 28 tycznia do rejonu stacji kolejowej w Kermine na terytorium Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, w składzie 7 Dywizji Piechoty. Oddział był organizowany według etatów brytyjskich. W błotnistej o tej porze okolicy w budowanych przez ochotników i poborowych namiotach i lepiankach rozpoczęto organizację jednostki. Od 8 lutego wstępujący do pułku żołnierzy otrzymywali umundurowanie wzoru brytyjskiego^[2]. Nastąpił napływ licznych poborowych i byłych żołnierzy z terenów całego ZSRR wyniszczonych głodem i pracą ponad siły w obozach, miejscach przymusowego osiedlenia oraz z więzień. Wraz z nimi pojawiła się bardzo duża grupa ludności cywilnej, wszyscy przybywający podatni byli na choroby zakaźne. W wyznaczonym garnizonie z uwagi na panujące warunki klimatyczne, zły stan zdrowia wcielanych ochotników i poborowych i brak środków sanitarnych, w lutym wybuchła epidemia tyfusu plamistego. Przez okres lutego i marca 1942 roku pułk zajmował się organizacją wcieleń żołnierzy, polepszaniem warunków sanitarno-epidemiologicznych. W związku z prowadzoną I ewakuacją części Armii Polskiej w ZSRR na Bliski Wschód w dniu 29 marca 1942 roku z pułku wyjechało 5 oficerów i 607 szeregowych. W szeregach pozostało 68 oficerów i 525 szeregowych, jednocześnie trwało dalsze wcielanie do pułku poborowych i ochotników. W kwietniu do jednostki napłynęła żywność z Wielkiej Brytanii, a z 5 DP otrzymano niewielką ilość uzbrojenia strzeleckiego^[3]. 1 czerwca 1942 stan osobowy pułku osiągnął 93 oficerów i 1027 szeregowych. Jednocześnie gorący klimat i epidemia chorób układu pokarmowego oraz malaria dziesiątkują szeregi żołnierzy pułku. Prowadzone jest tylko szkolenie w ograniczonym zakresie. W związku z całkowitą ewakuacją z terenu ZSRR, w drugiej połowie lipca rozpoczyna się likwidacja garnizonu 22 pułku i wyjazd w ostatnich dniach lipca do Bazy Ewakuacyjnej w Krasnowodzku. Z dniem 5 sierpnia 1942 roku drogą morską pułk przybywa do Pahlawi w Iranie, jego stan osobowy wynosi wówczas 99 oficerów i 1990 szeregowych^[3]. Na plaży w Pahlawi następuje przemundurowanie żołnierzy pułku w sorty tropikalne i przechodzą tam kwarantannę. Chorzy żołnierze zostają przewiezieni do szpitali w Teheranie, natomiast większość żołnierzy pułku w okresie od 16 sierpnia do pierwszych dni września zostaje sukcesywnie przewiezionych do Khanaquin w Iraku i zakwaterowani w namiotach na pustyni. W nowym miejscu postoju żołnierze są poddani opiece sanitarnej i doprowadzeni do lepszej kondycji zdrowotnej. Sukcesywnie pułk otrzymuje uzbrojenie i rozpoczyna szkolenie. Z żołnierzy pułku zostaje utworzona drużyna piłki nożnej, będąca później zrębem drużyny 8 Brygady Strzelców i 7 DP oraz WKS Gryf^[4]. Od 7 do 13 grudnia 1942 następuje rozformowanie 22 pułku piechoty i przekazanie żołnierzy w większości do szeregów 7 i 8 Brygad Strzelców 7 Dywizji Piechoty, a część do innych jednostek Armii Polskiej na Wschodzie^[5].

Żołnierze pułku

Dowódca pułku:

• ppłk Stanisław Krajewski (28 I – 13 XII 1942^[6])

Zastępca dowódcy pułku:

• mjr Karol Dyszyński^[3]

Dowódcy batalionów:

• Dowódca I batalionu – mjr Feliks Merka^[3]
• Dowódca II batalionu – kpt. Stefan Sowa^[7]
• Dowódca III batalionu – kpt. Władysław Chwojnowski^[7]
• Dowódca batalionu ckm – kpt. Władysław Woyno^[7]

Przypisy

Bibliografia

• Witold Biegański: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie: formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. T. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
• GrzegorzG. Gera GrzegorzG., Ze znakiem Czerwonego Gryfa. Skrót dziejów 7. Dywizji Piechoty, „Militaria Wydanie Specjalne” (5(63) 2018), Lublin: Kagero Publishing, 2019, ISSN 2450-7334 .
• Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945. Zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Marek Wroński (red.): Zeszyty Tarnogórskie nr 25. Tarnogórskie Sesje Naukowe tom 8. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. W 50 rocznicę bitwy pod Monte Cassino, Falaise, Arnhem.. Tarnowskie Góry: Instytut Tarnogórski, 1995. ISSN 0860-3693.
• Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim Wschodzie i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.