znak
Czech
Etymology
Inherited from Old Czech znak, from Proto-Slavic *znakъ.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈznak]
audio (file)
Noun
znak m inan
- character (written or printed symbol, or letter)
- Řetězec "pes" sestává ze tří znaků. ― (please add an English translation of this usage example)
- character, characteristic (a distinguishing feature)
- sign
- coat of arms
Declension
Kashubian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *znakъ.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈznak/
- Syllabification: znak
Noun
znak m inan
- sign (mark or another symbol used to represent something; clearly visible object, generally flat, bearing a short message in words or pictures)
- sign, signal (gesture or look that replaces words and is used to convey some information to someone)
- sign, trace (that which shows that something existed or happened)
- (folklore) omen of death
- (astrology) star sign
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *znakъ. First attested in the.
Noun
znak m inan
- sign (that which shows that something exists or may happen)
- 1874-1891 [1453], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 210:
- Dzewko, przymy thakye omyszly gospodzyna, przymy yego sznaky
- [Dziewko, przymi takie omysły Gospodzina, przymi jego znaki]
- 1968 [End of the 15th century], Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku, Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 67:
- Sed eciam ex gracia signaculum, snak, sancte trinitatis sibi impressit
- [Sed eciam ex gracia signaculum, znak, Sancte Trinitatis sibi impressit]
- 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 82:
- Promptum est oculis prediscere nigram, et quisquis color zna[y]k
- [Promptum est oculis prediscere nigram, et quisquis color zna[y]k]
- 1981-2001 [Middle of the 15th century], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume III, Dąbrówka Kujawska, [[w:Krakow|Krakow}}, page 27:
- Nec fides, nec sciencia,... nec opera exteriora sunt signa, snaky, salutis
- [Nec fides, nec sciencia,... nec opera exteriora sunt signa, znaki, salutis]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:
- Designauit dal znak
- [Designauit dał znak]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:
- Designare bezeychnen dacz znak
- [Designare bezeichnen dać znak]
- sign, trace (that which shows that something existed or happened)
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 144:
- O raną szyną y nadąthą, gdzye sznakv szromothy nye czyny na *myeszczyv yawnym...., XXX szelągow mayą dacz za pokup
- [O ranę siną i nadętą, gdzie znaku sromoty nie czyni na mieścu jawnym...., XXX szelągow mają dać za pokup]
- 1868 [1451], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego, volume XIV, page 324:
- Nec direxerunt familiam eorum super curiam eius violenter, nec fecerunt hec, nec fecerunt vulnera eciam inferre, nec ibi fuerunt aliqua signeta istius al. znaky, parati sunt reducere de isto
- [Nec direxerunt familiam eorum super curiam eius violenter, nec fecerunt hec, nec fecerunt vulnera eciam inferre, nec ibi fuerunt aliqua signeta istius al. znaki, parati sunt reducere de isto]
- sign (notch in a tree or an artificial mound to mark the boundary separating two areas belonging to two different owners, or the boundary itself)
- 1950 [1430], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 347b:
- Jakom ia Stanislawowy lanky ne *szayol any yemu snakow poczinil samowtor
- [Jakom ja Stanisławowi łąki nie zajął ani jemu znakow poczynił samowtor]
- marvel, wonder (something strange or miraculous)
- 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIII, page 308:
- Znaky mira (ut queant laxis resonare fibris mira gestorum famuli tuorum)
- [Znaki mira (ut queant laxis resonare fibris mira gestorum famuli tuorum)]
- The meaning of this term is uncertain.
- 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490, Lubiń, page 135:
- Dacz znak designare
- [Dać znak designare]
References
- Boryś, Wiesław (2005) “znak”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “znak”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “znak”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “znak”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish znak.
Pronunciation
- IPA(key): /znak/
Audio (file) - Rhymes: -ak
- Syllabification: znak
Noun
znak m inan (diminutive znaczek, related adjective znakowy)
- sign (mark or another symbol used to represent something; clearly visible object, generally flat, bearing a short message in words or pictures)
- sign, signal (gesture or look that replaces words and is used to convey some information to someone)
- Synonym: sygnał
- sign (proof or evidence of something)
- Synonym: świadectwo
- sign (that which shows that something exists or may happen)
- Synonym: oznaka
- mark (physical mark on the body left by something) [+ na (locative) = on what]
- Synonym: ślad
- sign, trace (that which shows that something existed or happened)
- Synonym: ślad
- (archaic, heraldry) banner (coat of arms or a banner with a coat of arms)
- (obsolete, historical, military) banner (military basic organizational and tactical unit, approximately equivalent to the current company)
- (obsolete) paragraph; chapter; section
- (obsolete) tumulus, barrow (mound of earth over a grave)
- Synonym: kopiec
- (obsolete, military) password
- (obsolete) evidence; legitimation (recommendation, issued e.g. through a court to a priest to issue a certificate of interest)
- Synonym: legitymacja
- (obsolete, chemistry) chemical symbol
- Synonym: symbol chemiczny
- (obsolete, philosophy) sign (trait, characteristic)
- (obsolete, medicine) sign (property of the body that indicates a disease and, unlike a symptom, can be detected objectively by someone other than the patient)
- (obsolete, military) banner, emblem
Declension
Derived terms
- wszystkie znaki na niebie i ziemi
- znak czasu
- znak diakrytyczny
- znak drogowy
- znak fabryczny
- znak firmowy
- znak jakości
- znak przestankowy
- znak szczególny
- znak wodny
- znak zapytania
- znak zodiaku
- pod znakiem
- spod znaku
- znaczyć impf
- być spod znaku impf
- dać się we znaki pf, dawać się we znaki impf
- nie dać znaku życia pf, nie dawać znaku życia impf
- postawić pod znakiem zapytania pf, stawiać pod znakiem zapytania impf
- postawić znak równości pf, stawiać znak równości impf
- stanąć pod znakiem zapytania pf, stawać pod znakiem zapytania impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), znak is one of the most used words in Polish, appearing 18 times in scientific texts, 13 times in news, 10 times in essays, 15 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 58 times, making it the 1126th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “znak”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 781
Further reading
- znak in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- znak in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “znak”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “znak”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “znak”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “znak”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 577
Serbo-Croatian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *znakъ.
Pronunciation
- IPA(key): /znâːk/
Declension
Related terms
- doznaka
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish znak.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈznak/
- Rhymes: -ak
- Syllabification: znak
Further reading
- znak in silling.org
- Henryk Jaroszewicz (2022) “znak”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 165
Slovincian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈznak/
- Syllabification: znak
Etymology 1
Inherited from Proto-Slavic *znakъ.
Etymology 2
Inherited from Proto-Slavic *vъznakъ.
Further reading
- Lorentz, Friedrich (1912) “znãk”, in Slovinzisches Wörterbuch (in German), volume 2, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 1426