zdatny

From zdać +‎ -ny.

• IPA^(key): /ˈzdat.nɨ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -atnɨ
• Syllabification: zdat‧ny

zdatny (comparative zdatniejszy, superlative najzdatniejszy, derived adverb zdatnie)

1. fit, apt [+ do (genitive) = to/for something]

   Antonym: niezdatny

   • 1830 (first published 1779), Ignacy Krasicki, “Satyra V: Człowiek i Zwierze”, in Dzieła, Barbezat:

     Zgoła: weź ptaka, rybę, zwierze, lub żmiją,
     Każde ma swoją miarę i według niej działa,
     Jeśli im przymiot zdatny natura przydała,
     Idą do tego celu, do którego zmierza.
     Zgoła, czem są z potrzeby, są z natury zwierza.
     Pan ich człowiek, lecz głupszy, lecz gorszy nad sługi.
     Nie nowina to w panach. Z ich zdatnej usługi
     Korzysta; a niewdzięczny, pędzi wolne w pęta.

     Absolutely: take a bird, a fish, a beast, or a viper;
     Each one has its own measure and acts according to it;
     If nature has given it a suitable virtue,
     They go toward the goal that it is heading toward.
     Absolutely, what they are from need, animals are by nature.
     Their lord is the human, but [he is] stupider, but [he is] worse than his servants.
     This isn't news with lords. He uses their apt service,
     But ungratefully drives them, free, into fetters.

   • 1867, Agaton Giller, Opisanie zabajkalskiej krainy w Syberyi‎, volume 2, F. A. Brockhaus, page 63:

     Sosny dorastają do znacznej wysokości, lecz pnie mają mniej grube niż u nas; rosochatych, grubych i poważnych sosen bardzo mało tu widziałem, w borach też tutejszych prawie nie ma drzewa zdatnego do budowy okrętów.

     The pines grow up to a substantial height, but they have trunks less thick than among us; I have seen very few branching, thick, and heavy pines here; in these forests, also, there almost isn't any tree fit for shipbuilding.

   • 2020 March 2, “Czy na planecie K2-18b istnieje życie?”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-11-04:

     Teraz zespół naukowców ... odkrył, że planeta rzeczywiście może być zdatna do życia...

     Now, a team of scientists ... has discovered that the planet actually might be suitable for life...

   • 2021 October 20, Andrzej Łomanowski, “Wprowadzanie talibów na salony”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2021-10-21:

     – Talibom udało się udowodnić, że można z nimi współpracować. Stają się coraz bardziej i bardziej zdatnymi do negocjacji – zauważył niezależny moskiewski ekspert Arkadij Dubnow.

     "The Taliban have been able to demonstrate that you can cooperate with them. They are becoming more and more fit to negotiate with," noted an independent expert in Moscow, Arkadiy Dubnov.

• zdatny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zdatny in Polish dictionaries at PWN