waga
Hausa
Noun
wāgā m (plural wāgā̀gē, possessed form wāgan)
- A pair of (hide) bags for carrying goods (e.g., on a pack animal or a motorcycle)
- A grass bag for packing kola nuts.
Kilivila
Pronunciation
- IPA(key): /ˈwaɡa/
Hyponyms
- (canoe): masawa
References
- Gunter Senft (1986), Kilivila: the Language of the Trobriand Islanders. Berlin • New York • Amsterdam: Mouton de Gruyter, p. 417. →ISBN
Maguindanao
Etymology 1
From baga, from Proto-Malayo-Polynesian *baʀa.
Etymology 2
From *(a)baga, from Proto-Malayo-Polynesian *qabaʀa.
Maranao
Etymology 1
From baga, from Proto-Malayo-Polynesian *baʀa.
Etymology 2
From *(a)baga, from Proto-Malayo-Polynesian *qabaʀa.
Old High German
Etymology
From Proto-West Germanic *wāgu.
Old Polish
Etymology
Borrowed from Middle High German wāge. First attested in the 14th century.
Noun
waga f
- scale (device to measure mass or weight)
- 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490, Lubiń, page 116:
- Scrutinia, id est lingua libre yązyk v vagy
- [Scrutinia, id est lingua libre język w wagi]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 54:
- Noszącz wagą (stateram) w rąkv, rownym stepyenyem... wazywszy, sprawyedlywye skazanye kasdemv mayą vczynycz
- [Nosząc wagę (stateram) w ręku rownym stepieniem... ważywszy sprawiedliwie skazanie każdemu mają uczynić]
- 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 89r:
- Aequilibris est trutina et dicitur ab equum id est rectum et libro (...) quia ibi fit recta libratio et ponderatio rerum ponderabilium uel mensurabilium proprie waga
- [Aequilibris est trutina et dicitur ab equum id est rectum et libro (...) quia ibi fit recta libratio et ponderatio rerum ponderabilium uel mensurabilium proprie waga]
- End of the 15th century, Rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rękopisie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 1630, page 65r:
- Equilibris est trvtina waga Et dicitur ab equum id est rectum et libro, as quia ibi fit recta libracio et ponderacio rerum ponderabilium uel mensurabilium
- [Equilibris est trvtina waga Et dicitur ab equum id est rectum et libro, as quia ibi fit recta libracio et ponderacio rerum ponderabilium uel mensurabilium]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 75r:
- Libra eyn wag vel est collectio solidorum sc. talentum vagą
- [Libra eyn wag vel est collectio solidorum sc. talentum waga]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 122r:
- Scrutinia id est lingua libre eyner wage zunge yązyk v vagy
- [Scrutinia id est lingua libre eyner wage zunge język w wagi]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 129v:
- Statera est pondus habens dragmas quatuor que sunt scrupuli XII vel dicitur trutina vel libra eyn wage vagą
- [Statera est pondus habens dragmas quatuor que sunt scrupuli XII vel dicitur trutina vel libra eyn wage wagą]
- 1868 [1467], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego, volume XV, page 72:
- Georgius Frederici... proposuit al. zalowal pro debito civili mercimoniali deponderato et emensurato al. vagą vyvaszonego y vymyerzonego super... Elizabeth
- [Georgius Frederici... proposuit al. żałował pro debito civili mercimoniali deponderato et emensurato al. wagą wywarzonego i wymierzonego super... Elizabeth]
- municipal scale; the right to own such a scale and the income derived from it
- 1863 [1441], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego, Masovia, page 203:
- Nos Wladislaus... confirmamus... predicto oppido nostro libram al. vaga
- [Nos Wladislaus... confirmamus... predicto oppido nostro libram al. wagę]
- weight (force an object exerts on the object it is on due to gravitation; standardized block of metal used in a balance to measure the mass of another object)
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 71, 4:
- Bandzely... nyewyasta obwynyoną o ktorą taką rzecz, szlowye o myarą gedzyenyą albo pyczą, albo o vagą (pro causa, quae... libram... pertineret), albo o lokyecz, tho mayą raczcze szandzycz
- [Będzieli... niewiasta obwiniona o ktorą taką rzecz, słowie o miarę jedzienia albo picia, albo o wagę (pro causa, quae... libram... pertineret), albo o łokieć, to mają radźce sędzić]
- weight (object used to make something heavier)
- pound (unit of weight)
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 144:
- O raną na oblyczv vkrwawyonym... dzyewyadz funtow albo dzyewyadz wag poszpolythych pyenyadzy, czo yesth w szumye pulpyąthy grzywny, onemu *rannomu... ma bycz dano za pokvp
- [O ranę na obliczu ukrwawionym... dziewięć funtow albo dziewięć wag pospolitych pieniędzy, co jest w sumie pułpięty grzywny, onemu rannemu... ma być dano za pokup]
- measure of quantity; Further details are uncertain.
- 1950 [1483], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1575:
- Jakom ya *szyanna... nye pobral gwaltem w vadze yako dwye kopye gr[oszy]
- [Jakom ja siana... nie pobrał gwałtem w wadze jako dwie kopie gr[oszy]]
- value (that how much something is worth materially)
- 1981-2001 [c. 1500], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume I, Trzemeszno, page 59:
- Dicit pater: Dabo tibi aurum. Dicit hostis: Maioris estimacionis, vadze, est filius tuus
- [Dicit pater: Dabo tibi aurum. Dicit hostis: Maioris estimacionis, [w] wadze, est filius tuus]
- (in the plural) doubletree
- 1856-1870 [1497], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume VII, number 46:
- Qui... Nicolaus... recepit sibi de eodem curru... vagy przednye okovane z lyną
- [Qui... Nicolaus... recepit sibi de eodem curru... wagi przednie okowane z liną]
Derived terms
- w wadze
- ważnica
- ważnik
- wielika waga
- nie wagi ani liczby
- być wieczny i dobry w wadze impf
- przyjąć pod wagą pf
- ważyć impf
- wrocić na wagę pf
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “waga”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “waga”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “waga, pl. tantum wagi”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “waga”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish waga.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈva.ɡa/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈvɒ.ɡa/
Audio (file) - Rhymes: -aɡa
- Syllabification: wa‧ga
- Homophone: Waga
Noun
waga f (related adjective wagowy)
- scale (device to measure mass or weight)
- weighing (act of determing the weight of something with such a device)
- weight (force an object exerts on the object it is on due to gravitation)
- weight (importance or influence)
- (sports) weight (weight class)
- (gymnastics) balance (gymnastic exercise that involves taking a static position with one arm or leg resting on the ground)
- pendulum (weight inside of a clock)
- doubletree
- Synonyms: orczyca, stelwaga
- (obsolete, hunting) place towards which game is drawn
- (obsolete, boxing, wrestling) weightlifting
- (obsolete, trading) official right to control weighing of products intended for trade
- (obsolete) place where weighing of products is carried out
- (obsolete) unit (that by which a measurement of weight is counted)
- (obsolete) weight (object used to make something heavier)
- Synonym: ciężar
- (obsolete) beam that a mill stops
- (obsolete) rope
- Synonym: lina
Declension
Derived terms
- ważnie
Related terms
- przybrać na wadze pf, przybierać na wadze impf
- przywiązywać wagę impf
- spaść na wadze pf, spadać na wadze impf
- zrzucić wagę pf, zrzucać wagę impf
- ważyć impf
Descendants
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), waga is one of the most used words in Polish, appearing 16 times in scientific texts, 24 times in news, 12 times in essays, 4 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 64 times, making it the 1033rd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “waga”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 650
Further reading
- waga in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- waga in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “waga”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “WAGA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.05.2021
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “waga”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “waga”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “waga”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 442