ciężar

Polish

Etymology

From ciążyć +‎ -ar,[1][2] originally from the Masovian dialect (compare Masurian cziénzár),[3] or possibly inherited from Proto-Slavic *tęžarъ.[4] First attested in 1551.[5]

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈt͡ɕɛw̃.ʐar/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈt͡ɕɛ̃.ʐɒr/
  • Audio(file)
  • Rhymes: -ɛw̃ʐar
  • Syllabification: cię‧żar

Noun

ciężar m inan (related adjective ciężarowy)

  1. (uncountable) weight (force an object exerts on the object it is on due to gravitation)
    Synonyms: ciężkość, waga
  2. (chiefly in the plural) weight, load, burden (something that weighs much)
    Synonym: brzemię
  3. (uncountable) burden, load (cause of worry; that which is grievous, wearisome, or oppressive)
    Synonyms: brzemię, troska, udręka
  4. (countable) burden (difficult obligations)
    Synonyms: brzemię, powinność, trud
  5. (chiefly in the plural, literary) charge, burden, duty (legally regulated need to fulfill specific obligations, most often financial, towards the state or some institution)
    Synonyms: obowiązek, powinność
  6. (in the plural, colloquial, sports) weightlifting
    Synonym: podnoszenie ciężarów
  7. (obsolete, countable) burden, duty (moral obligation)
  8. (obsolete, uncountable) worry, concern
    Synonym: zmartwienie
  9. (Middle Polish) weight; Further details are uncertain.
    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎, page 464b:
      Gravitas ‒ Cżięząr.

Declension
Declension of ciężar
singular plural
nominative ciężar ciężary
genitive ciężaru ciężarów
dative ciężarowi ciężarom
accusative ciężar ciężary
instrumental ciężarem ciężarami
locative ciężarze ciężarach
vocative ciężarze ciężary

Derived terms
adjectives
nouns
prepositions
  • w ciężar
verbs
  • być ciężarem impf
  • podnosić ciężary impf
  • przenieść ciężar ciała pf, przenosić ciężar ciała impf
  • stać się ciężarem pf, stawać się ciężarem impf
  • upaść pod ciężarem pf, upadać pod ciężarem impf
  • zrzucić ciężar z serca pf
adjectives
adverb
nouns
verbs

Descendants
  • → Kashubian: cãżôr
  • → Silesian: ciynżŏr
  • → Slovincian: cãżor

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), ciężar is one of the most used words in Polish, appearing 33 times in scientific texts, 7 times in news, 2 times in essays, 11 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 58 times, making it the 1106th most common word in a corpus of 500,000 words.[6]

References
  1. Sławski, Franciszek (1958-1965) “ciężar”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  2. Mańczak, Witold (2017) “ciężar”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  3. Bańkowski, Andrzej (2000) “ciężar”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  4. Boryś, Wiesław (2005) “ciężar”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  5. Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ciężar”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  6. Ida Kurcz (1990) “ciężar”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎ (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 54

Further reading
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.