tarlaigh
Irish
Pronunciation
- (Galway) IPA(key): /ˈt̪ˠɑːɾˠl̪ˠə/
Etymology 1
New formation to the past tense tharla (“happened”), from Old Irish do·rala, ·tarla (“happened; put (past tense)”) (suppletive preterite of do·cuirethar),[1] from to- + ro- + Proto-Celtic *layeti, from Proto-Indo-European *leh₁- (“let, leave”) (Latin lētum (“death”); Old Church Slavonic лѣнъ (lěnŭ, “lazy”); Hittite [script needed] (laizzi, “lets”); Lithuanian liáutis (“stop”); Gothic 𐌻𐌴𐍅𐌾𐌰𐌽 (lēwjan, “betray”), 𐌻𐌴𐍅 (lēw, “opportunity, cause”)).[2] Compare Scottish Gaelic tàrlaidh.
Alternative forms
- tárlaigh, tárluigh (superseded)
Conjugation
singular | plural | relative | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
third | third | ||||||||
indicative | present | tarlaíonn sé, sí | tarlaíonn siad; tarlaíd† |
a tharlaíonn; a tharlaíos / a dtarlaíonn*; a dtarlaíos* | |||||
past | tharla sé, sí tharlaigh sé, sí† |
tharla siad; tharlaigh siad†; tharladar |
a tharla / ar tharla*; a tharlaigh† / ar tharlaigh† | ||||||
past habitual | tharlaíodh sé, sí / dtarlaíodh sé, s퇇 | tharlaídís; tharlaíodh siad / dtarlaidís‡‡; dtarlaíodh siad‡‡ |
a tharlaíodh / a dtarlaíodh* | ||||||
future | tarlóidh sé, sí | tarlóidh siad; tarlóid† |
a tharlóidh, a tharlós / a dtarlóidh*, a dtarlós* | ||||||
conditional | tharlódh sé, sí / dtarlódh sé, s퇇 | tharlóidís; tharlódh siad / dtarlóidís‡‡; dtarlódh siad‡‡ |
a tharlódh / a dtarlódh* | ||||||
subjunctive | past | dá dtarlaíodh sé, sí | dá dtarlaídís; dá dtarlaíodh siad | — | |||||
verbal noun | tarlú |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Alternative forms
- tarlaidh (superseded)
Verb
tarlaigh (present analytic tarlaíonn, future analytic tarlóidh, verbal noun tarlú, past participle tarlaithe)
Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | tarlaím | tarlaíonn tú; tarlaír† |
tarlaíonn sé, sí | tarlaímid; tarlaíonn muid |
tarlaíonn sibh | tarlaíonn siad; tarlaíd† |
a tharlaíonn; a tharlaíos / a dtarlaíonn*; a dtarlaíos* |
tarlaítear |
past | tharlaigh mé; tharlaíos | tharlaigh tú; tharlaís | tharlaigh sé, sí | tharlaíomar; tharlaigh muid | tharlaigh sibh; tharlaíobhair | tharlaigh siad; tharlaíodar | a tharlaigh / ar tharlaigh* |
tarlaíodh | |
past habitual | tharlaínn / dtarlaínn‡‡ | tharlaíteá / dtarlaíteᇇ | tharlaíodh sé, sí / dtarlaíodh sé, s퇇 | tharlaímis; tharlaíodh muid / dtarlaímis‡‡; dtarlaíodh muid‡‡ | tharlaíodh sibh / dtarlaíodh sibh‡‡ | tharlaídís; tharlaíodh siad / dtarlaídís‡‡; dtarlaíodh siad‡‡ | a tharlaíodh / a dtarlaíodh* |
tharlaítí / dtarlaít퇇 | |
future | tarlóidh mé; tarlód; tarlóchaidh mé† |
tarlóidh tú; tarlóir†; tarlóchaidh tú† |
tarlóidh sé, sí; tarlóchaidh sé, sí† |
tarlóimid; tarlóidh muid; tarlóchaimid†; tarlóchaidh muid† |
tarlóidh sibh; tarlóchaidh sibh† |
tarlóidh siad; tarlóid†; tarlóchaidh siad† |
a tharlóidh; a tharlós; a tharlóchaidh†; a tharlóchas† / a dtarlóidh*; a dtarlós*; a dtarlóchaidh*†; a dtarlóchas*† |
tarlófar; tarlóchar† | |
conditional | tharlóinn; tharlóchainn† / dtarlóinn‡‡; dtarlóchainn†‡‡ | tharlófá; tharlóchthᆠ/ dtarlófᇇ; dtarlóchthᆇ‡ | tharlódh sé, sí; tharlóchadh sé, sí† / dtarlódh sé, s퇇; dtarlóchadh sé, s톇‡ | tharlóimis; tharlódh muid; tharlóchaimis†; tharlóchadh muid† / dtarlóimis‡‡; dtarlódh muid‡‡; dtarlóchaimis†‡‡; dtarlóchadh muid†‡‡ | tharlódh sibh; tharlóchadh sibh† / dtarlódh sibh‡‡; dtarlóchadh sibh†‡‡ | tharlóidís; tharlódh siad; tharlóchadh siad† / dtarlóidís‡‡; dtarlódh siad‡‡; dtarlóchadh siad†‡‡ | a tharlódh; a tharlóchadh† / a dtarlódh*; a dtarlóchadh*† |
tharlófaí; tharlóchthaí† / dtarlófa퇇; dtarlóchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go dtarlaí mé; go dtarlaíod† |
go dtarlaí tú; go dtarlaír† |
go dtarlaí sé, sí | go dtarlaímid; go dtarlaí muid |
go dtarlaí sibh | go dtarlaí siad; go dtarlaíd† |
— | go dtarlaítear |
past | dá dtarlaínn | dá dtarlaíteá | dá dtarlaíodh sé, sí | dá dtarlaímis; dá dtarlaíodh muid |
dá dtarlaíodh sibh | dá dtarlaídís; dá dtarlaíodh siad |
— | dá dtarlaítí | |
imperative | tarlaím | tarlaigh | tarlaíodh sé, sí | tarlaímis | tarlaígí; tarlaídh† |
tarlaídís | — | tarlaítear | |
verbal noun | tarlú | ||||||||
past participle | tarlaithe |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
tarlaigh | tharlaigh | dtarlaigh |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “do·cuirethar”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 235
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “tarlód”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1904) “tarla; tarlaidhim; tarlódh”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 720
- Ó Dónaill, Niall (1977) “tarlaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN