postawa
See also: postawą
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *postava. By surface analysis, deverbal from postawić. First attested in the 14th century.
Noun
postawa f
- nature; shape (external appearance)
- 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 266:
- Postawa apparencia
- [Postawa apparencia]
- posture (positioning of one's body)
- 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 66r:
- Statura humilis per humilitatem postava pobozna przesz prostoscz
- [Statura humilis per humilitatem postawa pobożna przez prostość]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 57v:
- Gestus […] actus corporis cogitatio vel mos postavą
- [estus […] actus corporis cogitatio vel mos postawa]
- height, stature
- 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 16, 7:
- Nye patrzi na gego oblycze any na postawø gego wisokoscy (altitudinem staturae eius)
- [Nie patrzy na jego oblicze ani na postawy jego wysokości (altitudinem staturae eius)]
- essence, substance (set of essential features, what is essential and unchangeable in an object)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 29:
- Bog gest z osoby albo sz postawy (ex substantia) oczczowy przed weky vrodzon
- [Bog jest z osoby albo z postawy (ex substancia,) oćcowy przed wieki urodzon]
Related terms
adjectives
- postawcowy
nouns
- postaw
- postawek
- postawiec
- postawienie
- postawnik
verbs
- postawić pf, postawiać impf
References
- Boryś, Wiesław (2005) “postawa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “postawa”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “postawa”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “postawa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “postawa”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish postawa. By surface analysis, deverbal from postawić.
Pronunciation
- IPA(key): /pɔˈsta.va/
- (Middle Polish) IPA(key): /pɔˈsta.va/
Audio (file) - Rhymes: -ava
- Syllabification: po‧sta‧wa
Noun
postawa f
- (literary) posture (someone's body structure)
- (literary) posture (consciously adopted body position)
- (literary) stance; attitude; bearing; demeanor (way of behaving and thinking towards some phenomena, events or people) [+ wobec (genitive) = towards whom/what]
- (phonetics) peak retention-stage, stop-stage (phase when the organs of speech remain in the correct position for a given vowel)
- Synonym: szczyt
- (obsolete) character; person
- (obsolete) shape; appearance
- (obsolete) pomp (show of magnificence; parade; display; power)
- Synonyms: pompa, sadzenie się, wystawność
- (obsolete) warp (threads stretched lengthwise in a loom)
- Synonym: postaw
- (obsolete) piece of cloth; roll
- Synonym: postaw
- (obsolete) elevation of a construction
- Synonym: elewacja
- (Middle Polish) height
- Synonym: wzrost
- (Middle Polish) pretending; make-believe
- (Middle Polish) pride; conceit
- Synonym: pycha
- (Middle Polish) enthusiasm; fantasy; self-confidence
- (Middle Polish) A phase of the moon.
- (Middle Polish) imagination; image
- (Middle Polish) position, layout
- (Middle Polish) nature; source, essence
- (Middle Polish)The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
- stop; rest
- Synonym: postój
- 1562, M. Rej, Zwierzyniec, page 116v:
- SArgus rybá ieſt w morzu/ co Kozę rad widzi/ Chłop gdy ią chce vłápić/ [...] Włoży ná głowę ſkorę Kozią y z rogámi/ Idzye ná brzeg/ áż Sárgus/ płynie s poſtáwámi. A ten ia wnet połápi
- (please add an English translation of this quotation)
- stop; rest
Declension
Derived terms
nouns
- postawa zasadnicza
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), postawa is one of the most used words in Polish, appearing 14 times in scientific texts, 6 times in news, 38 times in essays, 4 times in fiction, and 1 time in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 63 times, making it the 1045th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “postawa”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 412
Further reading
- postawa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- postawa in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “postawa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “postawa”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “postawa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “postawa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 761
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish postawa. By surface analysis, deverbal from postawić.
Pronunciation
- IPA(key): /pɔˈstava/
- Rhymes: -ava
- Syllabification: po‧sta‧wa
Further reading
- postawa in silling.org
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.