pokój

See also: pokoj

Masurian

Etymology

Inherited from Old Polish pokój.

Pronunciation

  • IPA(key): [ˈpɔkoj]
  • Syllabification: po‧kój

Noun

pokój m inan

  1. room (part of a building)
  2. (in the plural) apartment
  3. nobleperson's manor
  4. peace (state without worry)
  5. peace (time without war)
  6. (politics) peace agreement (pact or arrangement to stop war)

Further reading

  • Zofia Stamirowska (1987-2024) “I. pokój, II. pokój”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 6, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 198

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pokojь. The semantic shift of peace -> room was through a meaning of place of peace, rest. First attested in 1393.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /pɔkɔːj/
  • IPA(key): (15th CE) /pɔkoj/

Noun

pokój m ? (diminutive pokoik)

  1. peace (lack of worry)
    • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 237:
      Przed nym (sc. dyjabłem) nye mamy pokoya, acz nye badze miloscz thwoya
      [Przed nim (sc. dyjabłem) nie mamy pokoja, acz nie będzie miłość twoja]
    • 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:
      Myly boze, daj pokoy, myr!
      [Miły Boże, daj pokoj, mir!]
  2. peace (time without war)
  3. peace (state of calm, unquestioned possession)
    • 1967 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 63, Kościan:
      Jaco Boguslaw vmouil zsz Yaffroskø, ysz mu mala w Karnine dacz pokoy
      [Jako Bogusław umowił z Jafroszką, iż mu miała w Karninie dać pokoj]
  4. covenant, agreement, pact
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej, page 42:
      Przez czya pokoy myedzy czlowyekyem y angyolem vczynyon yest
      [Przez cię pokoj miedzy człowiekiem i anjołem uczynion jest]
  5. public order
    • Rękopiśmienne ekscerpty, pages 13, 4:
      Letales ictus seu wlnera, que in recenti facto non deprehensa sunt, iustis expositis diebus conqueri debent et pacis fractor, pokoyv slamacz, iustis sentenciis sequi
      [Letales ictus seu wlnera, que in recenti facto non deprehensa sunt, iustis expositis diebus conqueri debent et pacis fractor, pokoju złamać, iustis sentenciis sequi]
  6. room (part of a building)
    • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 17, 19:
      A wszøw sina gey z gey lona y nyosl gy do pokoia (in cenaculum), tu gdzesz on bidlyl
      [A wziąw syna jej z jej łona i niosł ji do pokoja (in cenaculum), tu gdzież on bydlił]

Derived terms

adjective
  • pokojny
adverbs
  • w pokoju
  • z pokojem
noun
  • pokojnoć
  • pokojność
verbs
  • być na pokoju impf
  • pokoić impf
adverb
  • pokojnie
  • pokojno
verbs

Descendants

  • Masurian: pokój
  • Polish: pokój
  • Silesian: pokōj

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pokój.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈpɔ.kuj/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈpɔ.koj/
  • (file)
  • (file)
  • (file)
  • Rhymes: -ɔkuj
  • Syllabification: po‧kój
  • Homophone: Pokój

Noun

pokój m inan (diminutive pokoik, related adjective pokojowy, abbreviation p. or pok.)

  1. (countable) room (part of a building)
    Synonym: izba
  2. (uncountable) peace (time without war) [+ między (instrumental) = between whom]
    Synonym: mir
  3. (uncountable, politics) peace agreement (pact or arrangement to stop war)
    Synonyms: mir, rozejm, zawieszenie broni
  4. (uncountable) peace (attitude of favor and reconciliation) [+case = ] [+ prep (case) = ]
    Synonym: spokój
  5. (uncountable, archaic) peace (state without worry)
    Synonym: spokój
  6. (countable, obsolete) estate or house of a noble person
  7. (Middle Polish) rest (lac of action)
    Synonyms: bezczynność, odpoczynek
  8. (Middle Polish) inviolability of man
    Synonym: nietykalność
  9. (Middle Polish) silence (lack of sound or talking)
    Synonyms: cisza, milczenie
  10. (Middle Polish, law) undisputed right of possession
  11. (Middle Polish) ban on disturbing the peace
  12. (Middle Polish) friendliness (lack of hostility)
  13. (Middle Polish) eternal salvation, eternal happiness

Declension

Derived terms

adjective
adverb
interjection
  • niech spoczywa w pokoju
nouns
verbs
  • wypalić fajkę pokoju pf
verbs
  • pokoić impf
adjectives
nouns
verbs
noun

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pokój is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 45 times in news, 46 times in essays, 61 times in fiction, and 37 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 195 times, making it the 282nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

  1. Ida Kurcz (1990) “pokój”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 394

Further reading

  • pokój in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • pokój in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pokoj”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Wiesław Morawski (05.03.2019) “POKÓJ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pokój”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “pokój”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pokój”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 507
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “pokój”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.