pokój
See also: pokoj
Masurian
Etymology
Inherited from Old Polish pokój.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈpɔkoj]
- Syllabification: po‧kój
Noun
pokój m inan
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *pokojь. The semantic shift of peace -> room was through a meaning of place of peace, rest. First attested in 1393.
Noun
pokój m ? (diminutive pokoik)
- peace (lack of worry)
- 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 237:
- Przed nym (sc. dyjabłem) nye mamy pokoya, acz nye badze miloscz thwoya
- [Przed nim (sc. dyjabłem) nie mamy pokoja, acz nie będzie miłość twoja]
- 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:
- Myly boze, daj pokoy, myr!
- [Miły Boże, daj pokoj, mir!]
- peace (time without war)
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 12:
- Tho wszytko czassv pokoya a sgodi (tempore pacis et concordiae) *myesczye ma thylko, alye czassu walecznego nykake
- [To wszytko czasu pokoja a zgody (tempore pacis et concordiae) mieśce ma tylko, ale czasu walecznego nikakie]
- peace (state of calm, unquestioned possession)
- 1967 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 63, Kościan:
- Jaco Boguslaw vmouil zsz Yaffroskø, ysz mu mala w Karnine dacz pokoy
- [Jako Bogusław umowił z Jafroszką, iż mu miała w Karninie dać pokoj]
- covenant, agreement, pact
- public order
- Rękopiśmienne ekscerpty, pages 13, 4:
- Letales ictus seu wlnera, que in recenti facto non deprehensa sunt, iustis expositis diebus conqueri debent et pacis fractor, pokoyv slamacz, iustis sentenciis sequi
- [Letales ictus seu wlnera, que in recenti facto non deprehensa sunt, iustis expositis diebus conqueri debent et pacis fractor, pokoju złamać, iustis sentenciis sequi]
- room (part of a building)
- 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 17, 19:
- A wszøw sina gey z gey lona y nyosl gy do pokoia (in cenaculum), tu gdzesz on bidlyl
- [A wziąw syna jej z jej łona i niosł ji do pokoja (in cenaculum), tu gdzież on bydlił]
Derived terms
adjective
- pokojny
adverbs
- w pokoju
- z pokojem
noun
- pokojnoć
- pokojność
verbs
- być na pokoju impf
- pokoić impf
References
- Boryś, Wiesław (2005) “pokój”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “pokój”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “pokój”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish pokój.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈpɔ.kuj/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈpɔ.koj/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) Audio 3 (file) - Rhymes: -ɔkuj
- Syllabification: po‧kój
- Homophone: Pokój
Noun
pokój m inan (diminutive pokoik, related adjective pokojowy, abbreviation p. or pok.)
- (countable) room (part of a building)
- Synonym: izba
- (uncountable) peace (time without war) [+ między (instrumental) = between whom]
- Synonym: mir
- (uncountable, politics) peace agreement (pact or arrangement to stop war)
- Synonyms: mir, rozejm, zawieszenie broni
- (uncountable) peace (attitude of favor and reconciliation) [+case = ] [+ prep (case) = ]
- Synonym: spokój
- (uncountable, archaic) peace (state without worry)
- Synonym: spokój
- (countable, obsolete) estate or house of a noble person
- (Middle Polish) rest (lac of action)
- Synonyms: bezczynność, odpoczynek
- (Middle Polish) inviolability of man
- Synonym: nietykalność
- (Middle Polish) silence (lack of sound or talking)
- (Middle Polish, law) undisputed right of possession
- (Middle Polish) ban on disturbing the peace
- (Middle Polish) friendliness (lack of hostility)
- (Middle Polish) eternal salvation, eternal happiness
Declension
Derived terms
adjective
adverb
interjection
- niech spoczywa w pokoju
nouns
- fajka pokoju
- gołąbek pokoju
- pokojowa
- pokojowiec
- pokojowość
- pokojówka
- pokój Boży
- pokój dziecinny
- przedpokój
- sędzia pokoju
verbs
- wypalić fajkę pokoju pf
verbs
- pokoić impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pokój is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 45 times in news, 46 times in essays, 61 times in fiction, and 37 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 195 times, making it the 282nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “pokój”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 394
Further reading
- pokój in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pokój in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pokoj”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (05.03.2019) “POKÓJ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pokój”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “pokój”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pokój”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 507
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “pokój”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.