eşmek

See also: esmek

Crimean Tatar

Etymology

From Proto-Turkic *ēĺ-. Compare Turkish eşmek below.

Verb

eşmek

to grub
to disarrange

Turkish

Etymology 1

From Ottoman Turkish اشمك (eşmek, “to dig up slightly, scratch the soil”), from Proto-Turkic *eĺ-.[1]

Cognate with Azerbaijani eşmək (“to tear”), Bashkir ишеү (işew, “to row”), Chagatai [script needed] (eşmek, “to dig”), Chuvash алтма (altma, “to dig”), Tuvan эжер (ejer, “to row”), эштир (eştir, “to swim”).

Verb

eşmek (third-person singular simple present eşer)

(transitive) to scratch, dig (the soil) lightly
(transitive) to research and investigate

Synonyms

Derived terms

eşme
eşiş
eşici
eşilmek
eşinmek
eştirmek
eşelemek
eşmemek
eşememek
eşebilmek

Etymology 2

From Ottoman Turkish اشمك (eşmek, “to amble”), from Proto-Turkic *ẹĺ- (“to walk, trot, amble”).[2]

Cognate with Old Turkic [script needed] (eş-, “to walk, trot”), Chuvash ишме (išme, “to plod”), Southern Altai эш- (eš-, “to walk, go”), Yakut ис (is, “to move”).

Verb

eşmek (third-person singular simple present eşer)

(intransitive, for a horse) to trot

Related terms

(?) eşek
eşkin

Conjugation

Conjugation of eşmek (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			eşmek
impersonal participle	imperfective		eşen
	perfective		eşmiş
	prospective		eşecek
personal participle	non-prospective		eştiğim	eştiğin	eştiği	eştiğimiz	eştiğiniz	eştikleri
personal participle	prospective		eşeceğim	eşeceğin	eşeceği	eşeceğimiz	eşeceğiniz	eşecekleri
verbal noun			eşme
way of doing			eşiş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	eşerim	eşersin	eşer	eşeriz	eşersiniz	eşerler
	present	imperfective	eşiyorum	eşiyorsun	eşiyor	eşiyoruz	eşiyorsunuz	eşiyorlar
	past	perfective	eştim	eştin	eşti	eştik	eştiniz	eştiler
	past	imperfective	eşiyordum	eşiyordun	eşiyordu	eşiyorduk	eşiyordunuz	eşiyorlardı (or eşiyordular)
	future		eşeceğim	eşeceksin	eşecek	eşeceğiz	eşeceksiniz	eşecekler
inferential	perfective		eşmişim	eşmişsin	eşmiş	eşmişiz	eşmişsiniz	eşmişler
	aorist		eşermişim	eşermişsin	eşermiş	eşermişiz	eşermişsiniz	eşerlermiş (or eşermişlar)
	imperfective		eşiyormuşum	eşiyormuşsun	eşiyormuş	eşiyormuşuz	eşiyormuşsunuz	eşiyorlarmış
conditional	simple		eşsem	eşsen	eşse	eşsek	eşseniz	eşseler
conditional	perfective		eşseydim	eşseydin	eşseydi	eşseydik	eşseydiniz	eşseydiler
optative			eşeyim	eşesin	eşe	eşelim	eşesiniz	eşeler
progressive			eşmekteyim	eşmektesin	eşmekte	eşmekteyiz	eşmektesiniz	eşmekteler
necessitative			eşmeliyim	eşmelisin	eşmeli	eşmeliyiz	eşmelisiniz	eşmeliler
imperative				eş	eşsin		eşin	eşsinler

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	eşer miyim?	eşer misin?	eşer mi?	eşer miyiz?	eşer misiniz?	eşerler mi?
	present	imperfective	eşiyor muyum?	eşiyor musun?	eşiyor mu?	eşiyor muyuz?	eşiyor musunuz?	eşiyorlar mı?
	past	perfective	eştim mi?	eştin mi?	eşti mi?	eştik mi?	eştiniz mi?	eştiler mi?
	past	imperfective	eşiyor muydum?	eşiyor muydun?	eşiyor muydu?	eşiyor muyduk?	eşiyor muydunuz?	eşiyorlar mıydı?
	future		eşecek miyim?	eşecek misin?	eşecek mi?	eşecek miyiz?	eşecek misiniz?	eşecekler mi?
inferential	perfective		eşmiş miyim?	eşmiş misin?	eşmiş mi?	eşmiş miyiz?	eşmiş misiniz?	eşmişler mi?
	aorist		eşer miymişim?	eşer miymişsin?	eşer miymiş?	eşer miymişiz?	eşer miymişsiniz?	eşerler miymiş?
	imperfective		eşiyor muymuşum?	eşiyor muymuşsun?	eşiyor muymuş?	eşiyor muymuşuz?	eşiyor muymuşsunuz?	eşiyorlar mıymış?
conditional	simple		eşsem mi?	eşsen mi?	eşse mi?	eşsek mi?	eşseniz mi?	eşseler mi?
conditional	perfective		eşse miydim?	eşse miydin?	eşse miydi?	eşse miydik?	eşse miydiniz?	eşseler miydi?
progressive			eşmekte miyim?	eşmekte misin?	eşmekte mi?	eşmekte miyiz?	eşmekte misiniz?	eşmekteler mi?
necessitative			eşmeli miyim?	eşmeli misin?	eşmeli mi?	eşmeli miyiz?	eşmeli misiniz?	eşmeliler mi?

Negative declarative

infinitive			eşmemek
impersonal participle	imperfective		eşmeyen
	perfective		eşmemiş
	prospective		eşmeyecek
personal participle	non-prospective		eşmediğim	eşmediğin	eşmediği	eşmediğimiz	eşmediğiniz	eşmedikleri
personal participle	prospective		eşmeyeceğim	eşmeyeceğin	eşmeyeceği	eşmeyeceğimiz	eşmeyeceğiniz	eşmeyecekleri
verbal noun			eşmeme
way of doing			eşmeyiş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	eşmem	eşmezsin	eşmez	eşmeyiz	eşmezsiniz	eşmezler
	present	imperfective	eşmiyorum	eşmiyorsun	eşmiyor	eşmiyoruz	eşmiyorsunuz	eşmiyorlar
	past	perfective	eşmedim	eşmedin	eşmedi	eşmedik	eşmediniz	eşmediler
	past	imperfective	eşmiyordum	eşmiyordun	eşmiyordu	eşmiyorduk	eşmiyordunuz	eşmiyorlardı
	future		eşmeyeceğim	eşmeyeceksin	eşmeyecek	eşmeyeceğiz	eşmeyeceksiniz	eşmeyecekler
inferential	perfective		eşmemişim	eşmemişsin	eşmemiş	eşmemişiz	eşmemişsiniz	eşmemişler
	aorist		eşmezmişim	eşmezmişsin	eşmezmiş	eşmezmişiz	eşmezmişsiniz	eşmezlermiş
	imperfective		eşmiyormuşum	eşmiyormuşsun	eşmiyormuş	eşmiyormuşuz	eşmiyormuşsunuz	eşmiyorlarmış
conditional	simple		eşmesem	eşmesen	eşmese	eşmesek	eşmeseniz	eşmeseler
conditional	perfective		eşmeseydim	eşmeseydin	eşmeseydi	eşmeseydik	eşmeseydiniz	eşmeseydiler
optative			eşmeyeyim	eşmeyesin	eşmeye	eşmeyelim	eşmeyesiniz	eşmeyeler
progressive			eşmemekteyim	eşmemektesin	eşmemekte	eşmemekteyiz	eşmemektesiniz	eşmemekteler
necessitative			eşmemeliyim	eşmemelisin	eşmemeli	eşmemeliyiz	eşmemelisiniz	eşmemeliler
imperative				eşme	eşmesin		eşmeyin	eşmesinler

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	eşmez miyim?	eşmez misin?	eşmez mi?	eşmez miyiz?	eşmez misiniz?	eşmezler mi?
	present	imperfective	eşmiyor muyum?	eşmiyor musun?	eşmiyor mu?	eşmiyor muyuz?	eşmiyor musunuz?	eşmiyorlar mı?
	past	perfective	eşmedim mi?	eşmedin mi?	eşmedi mi?	eşmedik mi?	eşmediniz mi?	eşmediler mi?
	past	imperfective	eşmiyor muydum?	eşmiyor muydun?	eşmiyor muydu?	eşmiyor muyduk?	eşmiyor muydunuz?	eşmiyorlar mıydı?
	future		eşmeyecek miyim?	eşmeyecek misin?	eşmeyecek mi?	eşmeyecek miyiz?	eşmeyecek misiniz?	eşmeyecekler mi?
inferential	perfective		eşmemiş miyim?	eşmemiş misin?	eşmemiş mi?	eşmemiş miyiz?	eşmemiş misiniz?	eşmemişler mi?
	aorist		eşmez miymişim?	eşmez miymişsin?	eşmez miymiş?	eşmez miymişiz?	eşmez miymişsiniz?	eşmezler miymiş?
	imperfective		eşmiyor muymuşum?	eşmiyor muymuşsun?	eşmiyor muymuş?	eşmiyor muymuşuz?	eşmiyor muymuşsunuz?	eşmiyorlar mıymış?
conditional	simple		eşmesem mi?	eşmesen mi?	eşmese mi?	eşmesek mi?	eşmeseniz mi?	eşmeseler mi?
conditional	perfective		eşmese miydim?	eşmese miydin?	eşmese miydi?	eşmese miydik?	eşmese miydiniz?	eşmeseler miydi?
progressive			eşmemekte miyim?	eşmemekte misin?	eşmemekte mi?	eşmemekte miyiz?	eşmemekte misiniz?	eşmemekteler mi?
necessitative			eşmemeli miyim?	eşmemeli misin?	eşmemeli mi?	eşmemeli miyiz?	eşmemeli misiniz?	eşmemeliler mi?

References

Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ēĺ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ẹĺ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ēĺ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[2] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ẹĺ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill