मदिर
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- মদিৰ (Assamese script)
- ᬫᬤᬶᬭ (Balinese script)
- মদির (Bengali script)
- 𑰦𑰟𑰰𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀤𑀺𑀭 (Brahmi script)
- မဒိရ (Burmese script)
- મદિર (Gujarati script)
- ਮਦਿਰ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑌦𑌿𑌰 (Grantha script)
- ꦩꦢꦶꦫ (Javanese script)
- 𑂧𑂠𑂱𑂩 (Kaithi script)
- ಮದಿರ (Kannada script)
- មទិរ (Khmer script)
- ມທິຣ (Lao script)
- മദിര (Malayalam script)
- ᠮᠠᡩᡳᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘦𑘟𑘱𑘨 (Modi script)
- ᠮᠠᢑᠢᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧆𑦿𑧒𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐡𑐶𑐬 (Newa script)
- ମଦିର (Odia script)
- ꢪꢣꢶꢬ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆢𑆴𑆫 (Sharada script)
- 𑖦𑖟𑖰𑖨 (Siddham script)
- මදිර (Sinhalese script)
- 𑩴𑩭𑩑𑩼 (Soyombo script)
- 𑚢𑚛𑚮𑚤 (Takri script)
- மதி³ர (Tamil script)
- మదిర (Telugu script)
- มทิร (Thai script)
- མ་དི་ར (Tibetan script)
- 𑒧𑒠𑒱𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨛𑨁𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-European *m̥h₂d-h₂-ró-s, from *meh₂d- (“to be wet”). Cognate with Ancient Greek μᾰδᾰρός (madarós, “wet”).
Adjective
मदिर • (madirá) stem
- intoxicating, exhilarating, gladdening, lovely
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.69.7:
- इन्द्राविष्णू पिबतं मध्वो अस्य सोमस्य दस्रा जठरं पृणेथाम् ।
आ वाम् अन्धांसि मदिराण्य् अग्मन्न् उप ब्रह्माणि शृणुतं हवं मे ॥- indrāviṣṇū pibataṃ madhvo asya somasya dasrā jaṭharaṃ pṛṇethām.
ā vām andhāṃsi madirāṇy agmann upa brahmāṇi śṛṇutaṃ havaṃ me. - Drink of this meath, O Indra, thou, and Viṣṇu; drink ye your fill of Soma, Wonder-Workers.
The sweet exhilarating juices have reached you. Hear ye my prayers, give ear unto my calling.
- indrāviṣṇū pibataṃ madhvo asya somasya dasrā jaṭharaṃ pṛṇethām.
- इन्द्राविष्णू पिबतं मध्वो अस्य सोमस्य दस्रा जठरं पृणेथाम् ।
Declension
Masculine a-stem declension of मदिर (madirá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | मदिरः madiráḥ |
मदिरौ / मदिरा¹ madiraú / madirā́¹ |
मदिराः / मदिरासः¹ madirā́ḥ / madirā́saḥ¹ |
Vocative | मदिर mádira |
मदिरौ / मदिरा¹ mádirau / mádirā¹ |
मदिराः / मदिरासः¹ mádirāḥ / mádirāsaḥ¹ |
Accusative | मदिरम् madirám |
मदिरौ / मदिरा¹ madiraú / madirā́¹ |
मदिरान् madirā́n |
Instrumental | मदिरेण madiréṇa |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिरैः / मदिरेभिः¹ madiraíḥ / madirébhiḥ¹ |
Dative | मदिराय madirā́ya |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिरेभ्यः madirébhyaḥ |
Ablative | मदिरात् madirā́t |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिरेभ्यः madirébhyaḥ |
Genitive | मदिरस्य madirásya |
मदिरयोः madiráyoḥ |
मदिराणाम् madirā́ṇām |
Locative | मदिरे madiré |
मदिरयोः madiráyoḥ |
मदिरेषु madiréṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of मदिरा (madirā́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | मदिरा madirā́ |
मदिरे madiré |
मदिराः madirā́ḥ |
Vocative | मदिरे mádire |
मदिरे mádire |
मदिराः mádirāḥ |
Accusative | मदिराम् madirā́m |
मदिरे madiré |
मदिराः madirā́ḥ |
Instrumental | मदिरया / मदिरा¹ madiráyā / madirā́¹ |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिराभिः madirā́bhiḥ |
Dative | मदिरायै madirā́yai |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिराभ्यः madirā́bhyaḥ |
Ablative | मदिरायाः / मदिरायै² madirā́yāḥ / madirā́yai² |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिराभ्यः madirā́bhyaḥ |
Genitive | मदिरायाः / मदिरायै² madirā́yāḥ / madirā́yai² |
मदिरयोः madiráyoḥ |
मदिराणाम् madirā́ṇām |
Locative | मदिरायाम् madirā́yām |
मदिरयोः madiráyoḥ |
मदिरासु madirā́su |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of मदिर (madirá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | मदिरम् madirám |
मदिरे madiré |
मदिराणि / मदिरा¹ madirā́ṇi / madirā́¹ |
Vocative | मदिर mádira |
मदिरे mádire |
मदिराणि / मदिरा¹ mádirāṇi / mádirā¹ |
Accusative | मदिरम् madirám |
मदिरे madiré |
मदिराणि / मदिरा¹ madirā́ṇi / madirā́¹ |
Instrumental | मदिरेण madiréṇa |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिरैः / मदिरेभिः¹ madiraíḥ / madirébhiḥ¹ |
Dative | मदिराय madirā́ya |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिरेभ्यः madirébhyaḥ |
Ablative | मदिरात् madirā́t |
मदिराभ्याम् madirā́bhyām |
मदिरेभ्यः madirébhyaḥ |
Genitive | मदिरस्य madirásya |
मदिरयोः madiráyoḥ |
मदिराणाम् madirā́ṇām |
Locative | मदिरे madiré |
मदिरयोः madiráyoḥ |
मदिरेषु madiréṣu |
Notes |
|
Derived terms
- मदिरा (madirā)
References
- Monier Williams (1899) “मदिर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 778.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.