خواندن
Persian
Alternative forms
- خوندن (xundan) (colloquial Tehrani)
Etymology
Inherited from Proto-Iranian *hwanH- (“to call”), from Proto-Indo-Iranian *swanH-, from Proto-Indo-European *swenh₂- (“to sound”).[1]
Compare Northern Kurdish xwendin, Latin sonō, Sanskrit स्वनति (svanati).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): [xʷɑːn.dan]
- (Dari, formal) IPA(key): [xɑːn̪.d̪än]
- (Kabuli) IPA(key): [xɑːn̪.d̪än]
- (Hazaragi) IPA(key): [xɔːn̪.d̪än]
- (Iran, formal) IPA(key): [xɒːn̪.d̪æn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [χɔn̪.d̪än]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | xwāndan |
| Dari reading? | xāndan |
| Iranian reading? | xândan |
| Tajik reading? | xondan |
Verb
| Dari | خواندن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | хондан |
خوانْدَن • (xândan) (present stem خوان (xân))
- to read
- Synonyms: مطالعه کردن (motâle'e kardan), قرائت کردن (qerâ'at kardan), برخواندن (bar-xândan)
- برای خواندن همه این کتاب‌ها وقت ندارم.
- barâ-ye xândan-e hame-ye in ketâb-hâ vaqt nadâram.
- I don't have time to read all of these books.
- to recite
- Synonym: از بر خواندن (az bar xândan)
- to sing
- Synonym: آواز خواندن (âvâz xândan)
- to study
- Synonyms: مطالعه کردن (motâle'e kardan, “to research”), درس خواندن (dars xândan, “to do schoolwork”)
- (archaic, poetic) to beckon
- Synonym: فَراخواندَن (farâxândan)
Conjugation
| infinitive | خواندن (xândán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خوان (xân) | ||||||
| past | خواند (xând) | |||||||
| participle | present | خواننده (xânandé) | ||||||
| past | خوانده (xândé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خوانم (xấnam) |
خوانی (xấni) |
خواند (xấnad) |
خوانیم (xấnim) |
خوانید (xấnid) |
خوانند (xấnand) | |
| present (imperfect) | می‌خوانم (mí-xânam) |
می‌خوانی (mí-xâni) |
می‌خواند (mí-xânad) |
می‌خوانیم (mí-xânim) |
می‌خوانید (mí-xânid) |
می‌خوانند (mí-xânand) | ||
| present progressive | دارم می‌خوانم (dấram mí-xânam) |
داری می‌خوانی (dấri mí-xâni) |
دارد می‌خواند (dấrad mí-xânad) |
داریم می‌خوانیم (dấrim mí-xânim) |
دارید می‌خوانید (dấrid mí-xânid) |
دارند می‌خوانند (dấrand mí-xânand) | ||
| present perfect | خوانده‌ام (xândé-am) |
خوانده‌ای (xândé-i) |
خوانده است (xândé ast) |
خوانده‌ایم (xândé-im) |
خوانده‌اید (xândé-id) |
خوانده‌اند (xândé-and) | ||
| past | خواندم (xấndam) |
خواندی (xấndi) |
خواند (xând) |
خواندیم (xấndim) |
خواندید (xấndid) |
خواندند (xấndand) | ||
| past (imperfect) | می‌خواندم (mí-xândam) |
می‌خواندی (mí-xândi) |
می‌خواند (mí-xând) |
می‌خواندیم (mí-xândim) |
می‌خواندید (mí-xândid) |
می‌خواندند (mí-xândand) | ||
| past progressive | داشتم می‌خواندم (dấštam mí-xândam) |
داشتی می‌خواندی (dấšti mí-xândi) |
داشت می‌خواند (dâšt mí-xând) |
داشتیم می‌خواندیم (dấštim mí-xândim) |
داشتید می‌خواندید (dấštid mí-xândid) |
داشتند می‌خواندند (dấštand mí-xândand) | ||
| pluperfect | خوانده بودم (xândé búdam) |
خوانده بودی (xândé búdi) |
خوانده بود (xândé bud) |
خوانده بودیم (xândé búdim) |
خوانده بودید (xândé búdid) |
خوانده بودند (xândé búdand) | ||
| future | خواهم خواند (xâhám xând) |
خواهی خواند (xâhí xând) |
خواهد خواند (xâhád xând) |
خواهیم خواند (xâhím xând) |
خواهید خواند (xâhíd xând) |
خواهند خواند (xâhánd xând) | ||
| subjunctive | present | بخوانم (béxânam) |
بخوانی (béxâni) |
بخواند (béxânad) |
بخوانیم (béxânim) |
بخوانید (béxânid) |
بخوانند (béxânand) | |
| past | خوانده باشم (xândé bấšam) |
خوانده باشی (xândé bấši) |
خوانده باشد (xândé bấšad) |
خوانده باشیم (xândé bấšim) |
خوانده باشید (xândé bấšid) |
خوانده باشند (xândé bấšand) | ||
| imperative | بخوان (béxân) |
بخوانید (béxânid) |
||||||
| infinitive | خوندن (xundán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خون (xun) | ||||||
| past | خوند (xund) | |||||||
| participle | present | خوننده (xunandé) | ||||||
| past | خونده (xundé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خونم (xúnam) |
خونی (xúni) |
خونه (xúne) |
خونیم (xúnim) |
خونین (xúnin) |
خونن (xúnan) | |
| present (imperfect) | می‌خونم (mí-xunam) |
می‌خونی (mí-xuni) |
می‌خونه (mí-xune) |
می‌خونیم (mí-xunim) |
می‌خونین (mí-xunin) |
می‌خونن (mí-xunan) | ||
| present progressive | دارم می‌خونم (dấram mí-xunam) |
داری می‌خونی (dấri mí-xuni) |
داره می‌خونه (dấre mí-xune) |
داریم می‌خونیم (dấrim mí-xunim) |
دارین می‌خونین (dấrin mí-xunin) |
دارن می‌خونن (dấran mí-xunan) | ||
| present perfect | خونده‌ام (xundám) |
خونده‌ای (xundí) |
خونده (xundé) |
خونده‌ایم (xundím) |
خونده‌این (xundín) |
خونده‌ان (xundán) | ||
| past | خوندم (xúndam) |
خوندی (xúndi) |
خوند (xúnd) |
خوندیم (xúndim) |
خوندین (xúndin) |
خوندن (xúndan) | ||
| past (imperfect) | می‌خوندم (mí-xundam) |
می‌خوندی (mí-xundi) |
می‌خوند (mí-xund) |
می‌خوندیم (mí-xundim) |
می‌خوندین (mí-xundin) |
می‌خوندن (mí-xundan) | ||
| past progressive | داشتم می‌خوندم (dấštam mí-xundam) |
داشتی می‌خوندی (dấšti mí-xundi) |
داشت می‌خوند (dấšt mí-xund) |
داشتیم می‌خوندیم (dấštim mí-xundim) |
داشتین می‌خوندین (dấštin mí-xundin) |
داشتن می‌خوندن (dấštan mí-xundan) | ||
| pluperfect | خونده بودم (xundé búdam) |
خونده بودی (xundé búdi) |
خونده بود (xundé bud) |
خونده بودیم (xundé búdim) |
خونده بودین (xundé búdin) |
خونده بودن (xundé búdan) | ||
| subjunctive | present | بخونم (béxunam) |
بخونی (béxuni) |
بخونه (béxune) |
بخونیم (béxunim) |
بخونین (béxunin) |
بخونن (béxunan) | |
| past | خونده باشم (xundé bấšam) |
خونده باشی (xundé bấši) |
خونده باشه (xundé bấše) |
خونده باشیم (xundé bấšim) |
خونده باشین (xundé bấšin) |
خونده باشن (xundé bấšan) | ||
| imperative | بخون (béxun) |
بخونین (béxunin) |
||||||
Derived terms
Derived terms
- خوانِش (xâneš)
- خوانَنده (xânande)
- خواندَنی (xândani)
- دَرس خواندَن (dars xândan)
- بَرخواندَن (barxândan)
- اَز بَرخواندَن (az barxândan)
- آواز خواندَن (âvâz xândan)
- فَراخواندَن (farâxândan)
- فَراخوان (farâxân)
References
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 144-5
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.