Kościół Wolnych Chrześcijan w RP
Ilustracja
Klasyfikacja systematyczna wyznania
Chrześcijaństwo
 └ Protestantyzm
   └ Bracia plymuccy
Prądy teologiczne

Bracia plymuccy

Nurty pobożnościowe

Ewangelikalizm

Siedziba

Katowice

Zwierzchnik
• tytuł zwierzchnika

Czesław Bassara
przewodniczący Rady Kościoła

Organ ustawodawczy

Rada Kościoła

Zasięg geograficzny

 Polska

Strona internetowa
Zbór w Lublinie

Kościół Wolnych Chrześcijan w Rzeczypospolitej Polskiej – Kościół protestancki w Polsce o charakterze ewangelikalnym, wywodzący się z nurtu otwartych braci plymuckich. W 2021 roku Kościół liczył 3447 wiernych (w tym 152 duchownych) w 45 zborach[1]. Siedzibą władz Kościoła jest miasto Katowice. Jest wpisany do rejestru Kościołów i związków wyznaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w dziale A pod nr 11. Wydaje własne czasopismo – kwartalnik „Łaska i Pokój”. Przewodniczącym Rady Kościoła jest Czesław Bassara.

Historia

Za prekursorów ruchu braci plymuckich w Polsce Centralnej należy uznać trzech byłych księży rzymskokatolickich: Wacława Żebrowskiego, Antoniego Przeorskiego i Stanisława Bortkiewicza, którzy w 1912 roku w Warszawie zarejestrowali Zrzeszenie Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan (tzw. pierwochrześcijanie). Równocześnie na Śląsku Cieszyńskim od 1909 roku za sprawą Józefa Mrózka seniora odbywały się w Trzanowicach regularne nabożeństwa o charakterze zbliżonym do praktyki braci plymuckich. Niedługo potem utworzono zbór w Boguminie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości grupa wiernych skupionych wokół Józefa Mrózka seniora staje się częścią Zrzeszenia Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan. Po 1921 roku dzięki akcji misyjnej powstają nowe zbory pierwochrześcijan: w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Lublinie, Piotrkowie Trybunalskim, Kozakowicach-Nierodzimiu i Chorzowie.

W czasie II wojny światowej część zborów zaprzestała działalności, a część związała się z wyznaniami, które w Generalnym Gubernatorstwie utworzyły Związek Nieniemieckich Ewangelicko-Wolnokościelnych Zborów (baptyści). 3 maja 1947 roku w Pszczynie pierwochrześcijanie powołali Związek Wolnych Chrześcijan, który 24 maja 1947 roku wszedł w skład Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego (ZKE). Na czele ugrupowania stał wtedy Stanisław Krakiewicz, a innymi czołowymi przedstawicielami ruchu braci plymuckich we władzach ZKE byli Józef Mrózek senior i Józef Mrózek junior.

Do roku 1975 wolni chrześcijanie byli dominującym ugrupowaniem w ZKE i nadzorowali większość kościelnych agentur. W roku 1975 pozbawiono ich tej uprzywilejowanej pozycji. „Niechrześcijańska postawa” Krakiewicza owocowała niechęcią innych ugrupowań względem wolnych chrześcijan. 8 marca 1980 roku na posiedzeniu Rady Kościoła omawiano „sprawę Krakiewicza” i I Zboru warszawskiego. Krakiewicza obwiniano o wszelkie zło w Kościele. Wolni chrześcijanie nie chcieli przyjąć do wiadomości, że Krakiewicz ponosi główną winę[2]. Wyeliminowanie Krakiewicza, ich przedstawiciela, oraz nierozwiązana sprawa w I zborze warszawskim były powodem rosnącego niezadowolenia wśród wolnych chrześcijan. Najpierw przeprowadzili sondażowe rozmowy z PKChB o ewentualnej możliwości akcesu. Uczestnikom tego spotkania Prezydium ZKE udzieliło nagany. W tej sytuacji wolni chrześcijanie w oświadczeniu skierowanym do Prezydium Kościoła zarzucili, że trwa „akcja przechwytywania zborów przez ruch zielonoświątkowy” i wskazywali na przykłady „przejętych” lub majoryzowanych zborów. Domagali się większej swobody dla poszczególnych ugrupowań, nie podobał im się dyktat ze strony Prezydium i żądali reorganizacji Kościoła[3]. Ponieważ stawiane warunki nie zostały spełnione, 30 grudnia 1980 przesłano pismo do Urzędu ds. Wyznań z wnioskiem o rejestrację[4].

W roku 1981 wolni chrześcijanie po opuszczeniu ZKE utworzyli Kościół Wolnych Chrześcijan, który został zarejestrowany jako związek wyznaniowy[5]. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w październiku 1982 roku podczas spotkania z ministrem Adamem Łopatką, kierownikiem Urzędu do Spraw Wyznań przewodniczący Rady Kościoła Józef Folwarczny z uznaniem odniósł się do idei Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego oraz pozytywnie ocenił działania rządu[6]. Po opuszczeniu struktur ZKE Kościół nie uczestniczy w żadnych ekumenicznych inicjatywach, nawet stricte ewangelikalnych. Ugrupowanie to cechuje izolacjonizm i antyekumenizm[7].

W czasach PRL-u część działaczy tego Kościoła współpracowała ze Służbą Bezpieczeństwa (Krakiewicz[8], Folwarczny[9], Turkanik[10]). Natomiast niezłomną postawą wobec władz wykazali się: Józef Mrózek (junior), Zdzisław Repsz i Józef Prower.

Nauka

Wolni chrześcijanie wierzą w trójjedynego Boga, a za podstawę swojej wiary uznają 39 kanonicznych ksiąg Starego Testamentu i 27 kanonicznych ksiąg Nowego Testamentu. Praktykowana jest wiara w zmartwychwstanie ciała, pochwycenie wierzących i powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na ziemię oraz ustanowienie przez Niego Tysiącletniego Królestwa. Nie praktykuje się chrztu niemowląt, tylko człowiek w wieku świadomym może zostać ochrzczony przez zanurzenie w wodzie. Komunię bracia wolni przyjmują pod dwiema postaciami: Chleba i Wina. Członkowie Zborów zgodnie z nauką Nowego Testamentu są lojalnymi obywatelami i starają się o pomyślność swej ojczyzny.

Duchowni

W Kościele Wolnych Chrześcijan nie ma podziału na duchownych i laików. Według doktryny wierzący powinni być „duchowi”, czyli pełni Ducha Świętego, by reprezentować Boga w świecie i zwiastować Jego zbawienie. Nie ma też hierarchii władzy, bo wszyscy są równi przed Bogiem. Jest natomiast podział ze względu na pełnioną służbę i odpowiedzialność (starsi, diakoni).

Administracja Kościoła

Kościół Wolnych Chrześcijan w RP liczy:

Kamienica - siedziba zboru w Bytomiu w 2018
Zbór w Cieszynie
Zbór w Gdańsku-Brzeźnie
Zbór w Jastrzębiu-Zdroju
Zbór w Skoczowie
Zbór w Żywcu
  • 42 zbory[11]:
    • Balin, ul. Wyzwolenia 86, nabożeństwa w każdą niedzielę oraz środę[12];
    • Białogard, Kisielice Duże 11a[13];
    • Bielsko-Biała, ul. Smolna 19; pastor Piotr Żądło;
    • Boża Wola, ul. Sadowa 30 (od 1986), nabożeństwa w niedzielę o 11.00 oraz w każdy czwartek o 18.00;
    • Brzeszcze, ul. Legionów 13, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 18.00;
    • Bukowno, ul. Sławkowska 132, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy wtorek o 17.30;
    • Bytom, Słowiański 9/2, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 18.00 (studium biblijne); w piątek o 17.00 szkółka biblijna dla dzieci[14];
    • Chorzów, ul. Wesoła 4, nabożeństwa w niedzielę o 9.30 oraz w każdy czwartek o 18.00;
    • Chrzanów, ul. Balińska 19, nabożeństwa w niedzielę o 9.45 oraz w każdy czwartek o 17.30;
    • Cieszyn, ul. Korfantego 24, nabożeństwa w niedzielę o 9.30 oraz w każdy czwartek o 18.00; Kościół pojawił się na Śląsku Cieszyńskim na początku lat 20. XX wieku, a czołową jego postacią był Józef Mrózek[15]. Wspólnoty istniały w Cieszynie i Nierodzimiu;
    • Częstochowa, ul. Kościelna 60[16], nabożeństwa w niedzielę o 9.45 oraz w każdy czwartek o 17.30;
    • Dzięgielów, ul. Graniczna 32 (dom prywatny), nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz we wtorki (modlitewne), środy (studium Słowa Bożego) i czwartki (spotkanie młodzieżowe) o 18.00;
    • Gdańsk, ul. Sternicza 17, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy wtorek o 17.30[17];
    • Jastrzębie-Zdrój (Ruptawa), ul. Cieszyńska 30, nabożeństwa w niedzielę o 9.30 oraz w każdy czwartek o 18.00[18][19];
    • Jaworzno, ul. Szelonka 43, nabożeństwa w niedzielę o 9.30 oraz w każdą środę o 17.30;
    • Katowice, ul. gen. Zajączka 21, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdą środę o 18.30[20];
    • Koło, ul. 3 Maja 75, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 18.00;
    • Koszalin, ul. Józefa Piłsudskiego 65;
    • Lublin, ul. Prusa 4a, starszy zboru Stanisław Cichosz, nabożeństwa w niedzielę o 11:00 oraz w każdy czwartek o 18:00[21];
    • Mikołów, ul. Katowicka 18, nabożeństwa w niedzielę o 9.30 oraz w każdy wtorek i piątek o 17.00;
    • Mława, ul. Andersa 26, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 18.00[22];
    • Myszków, ul. Paderewskiego 37, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 18.00[23];
    • Oświęcim, ul. Polna 34, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 17.00;
    • Palowice, ul. Szeroka 54 c, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 18.00[24];
    • Piasek, ul. Katowicka 59; nabożeństwa w niedzielę o 10.00[25];
    • Piła, al. Lipowa 49, nabożeństwa w niedzielę o 10.00; studium biblijne w każdą środę o 18.00;
    • Rybnik, ul. Rudzka 5, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy czwartek o 17.00[26];
    • Rydułtowy, ul. Strzelców Bytomskich 6, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdą środę o 17.15, w każdy piątek o 18.00 spotkania młodzieżowe;
    • Skoczów, budynek zboru ul. Mennicza 16, nabożeństwa niedzielne w Miejskim Centrum Kultury w Skoczowie przy ul. Targowej 26 o 10.00;
    • Strumień, ul. Stanisława Łuczkiewicza 20, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy piątek o 17.30;
    • Szczecinek, ul. Warmińska 5, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy piątek o 17.30[27];
    • Świętochłowice (pod nazwą własną „Społeczność Chrześcijan w Świętochłowicach”), ul. Wyzwolenia 6-8, od 2007 (wcześniej, od 2005, placówka zbioru w Palowicach), nabożeństwa w niedzielę o 10.00[28];
    • Tarnów, ul. Wielkie Schody 1, nabożeństwa w niedzielę 10.00 oraz w środę 18.00;
    • Tychy, ul. Frycza Modrzewskiego 37, Osiedle F-6, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy piątek o 18.00;
    • Ustroń, ul. Cicha 17, nabożeństwa w niedzielę o 9.00 oraz w każdą środę o 18.00;
    • Warszawa Kurpiowska, ul. Kurpiowska 5;
    • Warszawa Ursus, ul. Opieńskiego 14[29];
    • Wrocław I, ul. Swojczycka 105;
    • Wrocław II, „Wspólnota Biblijna KWCh we Wrocławiu”, ul. Robotnicza 36/38 (Autorskie Liceum Artystyczne);
    • Zabrze, ul. Buchenwaldczyków 22, nabożeństwa w niedzielę o 10.00 oraz w każdy wtorek i czwartek o 17.00;
    • Żory, ul. Kłapczyka 41 c, placówka powstała w 1981[30][31];
    • Żywiec, al. Legionów 1;
  • 8 placówek: Chabówka[32], Kołobrzeg[33], Łódź (ul. Podhalańska 113; nabożeństwa w niedzielę o 16.00 oraz w każdą środę o 18.00)[34], Nowy Sącz[35], Popardowa[35], Słupsk[36].

Rada Kościoła Wolnych Chrześcijan

Główną władze w Kościele sprawuje Rada Kościoła, w skład której wchodzą[37]:

  • przewodniczący: Czesław Bassara
  • I zastępca przewodniczącego: Dariusz Laskowski
  • II zastępca przewodniczącego: Tomasz Stańczak
  • sekretarz: Jerzy Kowalczuk
  • skarbnik: Krzysztof Gołębiowski
  • członek Rady: Janusz Begier
  • członek Rady: Jerzy Karzełek
  • członek Rady: Adam Małkiewicz
  • członek Rady: Marek Nalewajka
  • członek Rady: Piotr Żądło

Przypisy

  1. ↑ Dominik Rozkrut (red.), Mały Rocznik Statystyczny Polski, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2023, s. 117-118, ISSN 1640-3630.
  2. ↑ Tomaszewski 2009 ↓, s. 340.
  3. ↑ Tomaszewski 2009 ↓, s. 329.
  4. ↑ Tomaszewski 2009 ↓, s. 330.
  5. ↑ Ciecieląg i in. 2016 ↓, s. 70.
  6. ↑ Spotkanie min. A. Łopatki ze zwierzchnikami chrześcijańskich związków wyznaniowych. „Słowo Powszechne”, 26 października 1982.
  7. ↑ Jańczuk 2016 ↓, s. 180.
  8. ↑ Michalak 2014 ↓, s. 253.
  9. ↑ Ciućka 2017 ↓.
  10. ↑ Henryk Turkanik Inwentarz Archiwalny IPN
  11. ↑ Zbory Kościoła Wolnych Chrześcijan [online], kwch.org [dostęp 2024-02-19].
  12. ↑ Archiwalna strona zboru w Balinie. balin.kwch.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-15)].
  13. ↑ Archiwalna strona zboru w Białogardzie. bialogard.kwch.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-21)].
  14. ↑ Strona zboru w Bytomiu
  15. ↑ Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945. Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015, s. 256. ISBN 978-83-935147-5-5.
  16. ↑ Mariusz Kocoł: Dzieje ewangelicznych Kościołów protestanckich w Częstochowie (1958-2012). Częstochowa: Częstochowskie Wydawnictwo Archidiecezjalne REGINA POLONIAE, 2017. ISBN 978-83-65209-70-2.
  17. ↑ Strona zboru w Gdańsku
  18. ↑ Strona zboru w Jastrzębiu-Zdroju
  19. ↑ Strona archiwalna zboru w Jastrzębiu-Zdroju. [dostęp 2018-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-22)].
  20. ↑ Strona zboru w Katowicach
  21. ↑ Strona zboru w Lublinie
  22. ↑ Strona zboru w Mławie
  23. ↑ Strona zboru w Myszkowie
  24. ↑ Strona zboru w Palowicach
  25. ↑ Strona zboru w Piasku
  26. ↑ Archiwalna strona zboru w Rybniku. rybnikkwch.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)].
  27. ↑ Kościół Wolnych Chrześcijan w Strumieniu [online], strumien.kwch.org [dostęp 2024-02-19].
  28. ↑ ,Społeczność Chrześcijan w Świętochłowicach
  29. ↑ Archiwalna strona zboru w Warszawie-Ursusie. [dostęp 2016-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-19)].
  30. ↑ Chrześcijańska Wspólnota Żory
  31. ↑ Archiwalna strona Wspólnoty Chrześcijańskiej w Żorach. zory.kwch.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-03)].
  32. ↑ Zbór Kościoła Wolnych Chrześcijan w Chabówce [online], chabowka.kwch.org [dostęp 2023-05-17].
  33. ↑ Kościoły różnych wyznań i msze święte [online], kolobrzeg.info.pl [dostęp 2023-05-17].
  34. ↑ Nasze zbory [online], zbor-lodz.pl [dostęp 2023-05-17].
  35. 1 2 Działalność Kościoła Wolnych Chrześcijan na ziemi sądeckiej [online], portalpolski.pl [dostęp 2023-05-17].
  36. ↑ Kościół Wolnych Chrześcijan. Zbór Słupsk [online], slupsk.kwch.org [dostęp 2023-05-17].
  37. ↑ Rada Kościoła Wolnych Chrześcijan 2023 - 2027 [online], kwch.org [dostęp 2024-03-02] (pol.).

Bibliografia

  • Paweł Ciecieląg, Grzegorz Gudaszewski, Mikołaj Haponiuk, Wojciech Sadłoń, Karol Sobestiański, Wioletta Zwalińska: Wyznania religijne w Polsce 2012-2014. Warszawa: GUS, 2016, s. 70–71. ISBN 978-83-7027-612-6. OCLC 958219364.
  • Adam Ciućka: Kościół pod nadzorem bezpieki. Ekumenizm.pl, 08 marzec 2017.
  • L. Jańczuk. Ekumenizm polskiego środowiska ewangelikalnego. „Roczniki Teologiczne”. T. LXIII, z. 7, s. 171–189, 2016. KUL. 
  • Jerzy Karzełek. Kościół Wolnych Chrześcijan. „Łaska i Pokój”, s. 8–12, 2009. 
  • Józef Mrózek. Rys historyczny ruchu Braci Wolnych. „Łaska i Pokój”. Nr 1-3, 1982. 
  • Józef Mrózek jun.. Rys historyczny ruchu braci wolnych. „Łaska i Pokój”, s. 4–7, wydanie specjalne 2009. 
  • Ryszard Michalak: Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945–1989. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2014. ISBN 978-83-7842-124-5.
  • Henryk Ryszard Tomaszewski: Wspólnoty chrześcijańskie typu ewangeliczno-baptystycznego na terenie Polski w latach 1858–1939. Warszawa: 2006, s. 103-112.
  • Henryk Ryszard Tomaszewski: Zjednoczony Kościół Ewangeliczny 1947-1987. Warszawa: KOMPAS II, 2009. ISBN 978-83-925744-5-3.
  • Tadeusz Jacek Zieliński: Protestantyzm ewangelikalny. Studium specyfiki religijnej. Warszawa: 2013, s. 248–249.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.