Honorowe odznaczenie "Zawołani po imieniu"

Zawołani po imieniu – przedsięwzięcie realizowane przez Instytut Pileckiego, poświęcone osobom narodowości polskiej zamordowanym za niesienie pomocy Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Inicjatorką projektu była wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Magdalena Gawin. Historie „Zawołanych” dotąd zachowane zostały we wspomnieniach rodzin, jednak dotychczas nie były szerzej znane. Przedsięwzięcie oddaje „Zawołanym” honor i składa hołd za postawy ludzkiej solidarności i bohaterstwa okazane wobec prześladowanych Żydów. Podstawowym celem projektu jest trwałe zaznaczenie w przestrzeni publicznej pamięci o pomordowanych. Oprócz tego projekt przywraca upamiętnionych do powszechnej świadomości historycznej. Podejmowane działania podnoszą również świadomość społeczności lokalnych.

Geneza nazwy

Dewiza i nazwa projektu pochodzą z wiersza Zbigniewa Herberta Pan Cogito o potrzebie ścisłości. Przedsięwzięcie, podobnie jak wiersz, opiera się na przekonaniu, że każda ofiara zbrodni zasługuje na pamięć[1].

“Musimy zatem wiedzieć

policzyć dokładnie

zawołać po imieniu

opatrzyć na drogę”

Zbigniew Herbert, Pan Cogito o potrzebie ścisłości

Działania

Przedsięwzięcie upamiętnia ludzi, których imiona zbyt długo były pogrążone w zapomnieniu. Rodzinom osób ratujących Żydów podczas okupacji niemieckiej dają możliwość publicznego zabrania głosu i oddania hołdu swoim przodkom. Symbolicznym materialnym upamiętnieniem jest odsłonięcie przytwierdzonej do kamienia tablicy z opisem upamiętnianych wydarzeń w języku polskim i angielskim. W ramach przedsięwzięcia w okolicznych szkołach prowadzone są też warsztaty edukacyjne poświęcone Polakom ratującym Żydów. Jednym z głównych elementów projektu jest integracja rodzin osób upamiętnionych. 24 listopada 2019 w Broku nad Bugiem został zorganizowany pierwszy Zjazd Rodzin Zawołanych po imieniu. Podczas uroczystości otwierającej zostały wręczone honorowe odznaczenia Zawołani po imieniu. Instytut realizuje notacje filmowe z członkami rodzin Zawołanych po imieniu. 2 października 2020 w warszawskim Domu Bez Kantów, przestrzeni wystawienniczej Instytutu inaugurowano wystawę przedstawiającą historie uhonorowanych osób. Ekspozycja przedstawia zebrane w czasie badania ich losów materiały dotyczące realiów życia w okupowanej Polsce, sposobu funkcjonowania niemieckiego terroru, a także opowiada dalsze losy rodzin Zawołanych[2][3][4].

Inauguracja

Pierwsze upamiętnienie miało miejsce w Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów, 24 marca 2019 w Sadownem k. Ostrowi Mazowieckiej. Kamień upamiętniający Leona, Mariannę i Stefana Lubkiewiczów, rodzinę piekarzy zastrzeloną przez Niemców 13 stycznia 1943, odsłonił premier Mateusz Morawiecki. W uroczystości wzięli również udział wicemarszałek Senatu Maria Koc, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Magdalena Gawin, lokalni parlamentarzyści oraz przedstawiciele miejscowych władz samorządowych. Na miejscu byli także obecni krewni Lubkiewiczów[5].

Uhonorowani

Pozostałe osoby upamiętnione w ramach projektu[6][7][8][9]:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Upamiętnienie Julianny, Stanisława, Henryka i Wacława Postków MKiDN – 2019 [online] [dostęp 2020-05-07] (pol.).
  2. ↑ List otwarty rodzin Polaków zamordowanych za pomoc Żydom [online], dzieje.pl [dostęp 2020-05-07] (pol.).
  3. ↑ "Zawołani po imieniu" – warsztaty historyczne w Ostrowi Mazowieckiej – Ostrów Mazowiecka [online], ostrowmaz24.pl [dostęp 2020-05-07] (pol.).
  4. ↑ Katarzyna Krzykowska, Daria Porycka, W Warszawie otwarto wystawę poświęconą "Zawołanym po imieniu" [online], Polska Agencja Prasowa SA, 2 października 2020 [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  5. ↑ Wieczór RDC: o wydarzeniu "Zawołani po imieniu" [online], Warszawa i Mazowsze – najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2020-05-07] (pol.).
  6. ↑ Instytut Pileckiego będzie kontynuował projekt "Zawołani po imieniu" [online], wzasiegu.pl [dostęp 2020-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-02] (pol.).
  7. ↑ Historia rodziny Krysiewiczów z Waniewa [online], kurierwysmaz.pl [dostęp 2020-05-07] (pol.).
  8. ↑ Olga Goździewska, "Zawołani po imieniu" w Czyżewie. Zamordowany za ukrywanie Żydów Franciszek Andrzejczyk został uhonorowany przez Instytut Pileckiego [online], Gazeta Współczesna, 4 listopada 2019 [dostęp 2020-05-07] (pol.).
  9. ↑ Zawołani po imieniu - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2024-03-18] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.