Zaraza czerwonawa

Zaraza czerwonawa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	zarazowate
Rodzaj	zaraza
Gatunek	zaraza czerwonawa
	Nazwa systematyczna
	Orobanche lutea Baumg.; Enum. stirp. Transsilv. 2:215. 1816

Zaraza czerwonawa (Orobanche lutea Baumg.) – gatunek byliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae).

Zasięg występowania

Występuje w Azji Środkowej i Zachodniej (Iran, Turcja, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, w Rosji Kaukaz Północny, Tadżykistan, Turkmenistan) oraz w Europie Południowej, Środkowej i Wschodniej (Austria, Belgia, Czechy, Niemcy, Węgry, Holandia, Polska, Słowacja, Szwajcaria, Estonia, Mołdawia, europejska część Rosji, Ukraina, Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Grecja, Włochy, Czarnogóra, Rumunia, Serbia, Słowenia, Francja, Hiszpania)^[3]. W Polsce rozproszona na niżu.

Morfologia

Pokrój: Roślina dwuletnia lub trwała, ogruczolona barwy żółtej do brunatnej, wysokości 10–50 cm^[4].
Łodyga: W dole zgrubiała, ogruczolona, fioletowa lub żółta. Łuski u nasady łodygi liczna, górą skąpe^[4].
Kwiaty: O zapachu goździków. Korona brunatnoczerwona, żółtawobrunatna lub ciemnoczerwona, gęsto ogruczolona, dość duża, 2-3,5 cm długości, u dołu zwężona, ku górze stopniowo rozszerzona, dzwonkowata, o krawędzi grzbietowej poniżej załamania lekko zgiętej, na samym szczycie odgiętej. Kielich o ząbkach ostrych, długości połowy rurki korony. Kwitnie od czerwca do lipca^[4].

Biologia i ekologia

Jest rośliną pasożytniczą. Pasożytuje na roślinach z rodziny motylkowatych (Fabaceae), przeważnie na lucernie (Medicago sp.), rzadziej na innych^[5], np. na wilżynach (Ononis sp.). Kwitnie od maja do czerwca^[6]. Liczba chromosomów: n = 19, 2n = 38^[5].

Zagrożenia i ochrona

W latach 2004–2014 roślina była objęta w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega częściowej ochronie gatunkowej^[7]. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-17] (ang.).
1 2 Orobanche lutea. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-11-17]. (ang.).
1 2 3 Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.
1 2 Luis Carlón, Gonzalo Gómez Casares, Manuel Laínz, Gonzalo Moreno Moral, Óscar Sánchez Pedraja, Gerald M. Schneeweiss: Orobanche lutea. [w:] Index of Orobanchaceae [on-line]. 2005–. [dostęp 2014-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-29)]. (ang.).
↑ Martin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák: Świat roślin, skał i minerałów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00462-1.
↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-17] (ang.).

[grin-3] 1 2 Orobanche lutea. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-11-17]. (ang.).

[broda-4] 1 2 3 Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.

[index-5] 1 2 Luis Carlón, Gonzalo Gómez Casares, Manuel Laínz, Gonzalo Moreno Moral, Óscar Sánchez Pedraja, Gerald M. Schneeweiss: Orobanche lutea. [w:] Index of Orobanchaceae [on-line]. 2005–. [dostęp 2014-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-29)]. (ang.).

[cervenka-6] Martin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák: Świat roślin, skał i minerałów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00462-1.

[rozp2014-7] Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]