Wydawcaosoba bądź instytucja (ta druga zwana również wydawnictwem), za której pieniądze przygotowywane, opracowywane, a następnie drukowane jest czasopismo, książka, lub publikowana podobna rzecz, np. komercyjny portal internetowy.

Wydawca realizuje zwykle politykę wydawniczą, plasując się w określonym segmencie rynku, zarówno ze względu na skalę prowadzonych przedsięwzięć, jak i prezentowaną tematykę, a nawet może narzucać swój stosunek do przedstawianych treści.

Odpowiednikiem wydawcy w kinematografii jest producent filmowy.

Definicje ustawowe

Jednostka redakcyjna Definicja
art. 8 Prawa prasowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1914) Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej. W szczególności wydawcą może być organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek zawodowy, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek wyznaniowy.
art. 15 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1062, ze zm.) Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
art. 2 Ustawy z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 545) Przez określenie „wydawca” należy rozumieć osobę prawną, jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej oraz osobę fizyczną, która prowadzi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej działalność polegającą na publikowaniu dzieł; domniemywa się, że wydawcą jest osoba, której nazwę lub nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach publikacji.

Zadania wydawcy

Bezpośrednia działalność wydawcy może ograniczać się jedynie do spraw finansowo-prawnych, jak np.:

  • nadzór finansowy
  • wybór dzieł, określanie ich przydatności dla możliwości dalszego funkcjonowania wydawcy na rynku i kierowanie ich do realizacji, a w przypadku realizowania jakiejś misji podejmowanie decyzji co do wydawania dzieł niedochodowych
  • obrót prawami wydawniczymi.

Szeregiem innych czynności wydawca może zajmować się osobiście, lub zlecać je podwykonawcom. Są to np.:

  • rozpoznanie rynku
  • określanie lub nawet kreowanie potrzeb odbiorców
  • stwarzanie warunków ułatwiających autorowi tworzenie dzieła
  • nadzór redakcyjny (merytoryczny) oraz techniczny nad procesem powstawania publikacji, ilustracji oraz tekstów.
  • reklama i promocja własnych produktów (oraz ich autorów).

Lista największych polskich wydawnictw

Kolejność według przychodów za rok 2011, źródło: „Rzeczpospolita” z 10 maja 2012.

Lp.NazwaMiastoPrzychody ze sprzedaży książek
w 2011 r. w mln zł
Wydane tytuły w 2011
1.Wydawnictwa Szkolne i PedagogiczneWarszawa226,61673
2.Wydawnictwo Nowa EraWarszawa198,9938
3.Wolters Kluwer PolskaWarszawa181,3454
4.Wydawnictwo Naukowe PWNWarszawa130,72086
5.Weltbild PolskaWarszawa112460
6.Grupa Edukacyjna MACWarszawa100,7700
7.Pearson Central EuropeWarszawa93,3617
8.Reader’s DigestWarszawa82,743
9.Wiedza i PraktykaWarszawa68,797
10.OlesiejukWarszawa66,31158
11.C.H. BeckWarszawa56,3450
12.Lexis NexisWarszawa47,0293
13.Macmillan PublishersWarszawa34,7110
14.Egmont PolskaWarszawa34,1579
15.Hachette Livre PolskaWarszawa33,891
16.Forum (wydawnictwo)Warszawa32,97
17.Grupa Wydawnicza HelionGliwice31,8404
18.Prószyński MediaWarszawa30,3195
19.Dom Wydawniczy RebisPoznań23,9281
20.Wydawnictwo AlbatrosWarszawa21,8218
21.Wydawnictwo WAMKraków21,5358
22.Gruner+Jahr PolskaWarszawa21,4276
23.RaabeWarszawa19,18
24.Czarna OwcaWarszawa18,688
25.BellonaWarszawa17,9249
26.Nasza KsięgarniaWarszawa17,9183
27.MuzaWarszawa15,6171
28.Wydawnictwo WilgaWarszawa14,1312
29.Wydawnictwo BuchmannWarszawa13,5163
30.ODDKWarszawa12,4220
31.Drukarnia i Księgarnia św. WojciechaPoznań11,5192

Według danych „Rzeczpospolitej”:

  • nakład książek w Polsce w 2011 wyniósł 134,8 mln zł (3% mniej niż w 2010)
  • 2,65 mld zł – wartość rynku książek w Polsce w 2012 (2,6 mld w 2007, 2,91 mld w 2008, 2,86 mld w 2009, 2,94 mld w 2010, 2,7 mld w 2011)[1]
  • 24920 – liczba wydanych tytułów w 2011 (w tym 12180 pierwszych wydań)
  • 5410 – średni nakład jednego wydania w 2011[2]

Wydawnictwa katolickie w Polsce

Ważny segment rynku książki w Polsce stanowią wydawnictwa katolickie, których istnieje ponad 100.

Przypisy

  1. M. Lemańska, Chomikuj wciąż unika procesu. „Rzeczpospolita”, 3.09.2013, s. B5.
  2. Rzeczpospolita” z dnia 10 maja 2012.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.