Wodnicha gołąbkowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wodnicha

Gatunek

wodnicha gołąbkowa

Nazwa systematyczna
Hygrophorus russula (Schaeff.) Kauffman
Publications Mich. geol. biol. Surv., Biol. Ser. 5 26: 185 (1918)

Wodnicha gołąbkowa (Hygrophorus russula (Schaeff.) Kauffman) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Scaheffer nadając mu nazwę Agaricus russula. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1918 r. Kauffmann[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus russula Schaeff. 1774
  • Gymnopus russulus (Fr.) Gray 1821
  • Hygrophorus russula f. decurrens Maire 1933
  • Limacium russula (Schaeff.) Ricken 1910
  • Tricholoma russula (Schaeff.) Gillet 1874

Nazwę polską podała Barbara Gumińska w 1997 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka syrojeszka i bedłka serojatka[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica od 5 do 12 cm, u młodych owocników połulistych, później wypukły, płaski i na koniec pośrodku wklęsły do nieco lejkowatego. Brzeg długo pozostaje podwinięty. Młode owocniki są oślizgłe i białawe, później suche z czerwonymi plamami, na koniec niemal cały kapelusz staje się różowy lub mięsnoczerwonawy, zabarwienie to jest jednak niejednolite – plamy mają różna intensywność, a brzegi zawsze pozostają jaśniejsze[4].

Blaszki

Grube i dość gęste, do trzonu szeroko przyrośnięte lub łagodnie zbiegające. Początkowo są białe, później z winnoczerwonymi plamami[4].

Trzon

Wysokość od 6 do 8 cm, średnica od 1,5 do 2,5 cm, walcowaty, brzuszkowaty, zwarty, pełny. Powierzchnia biaława, podłużnie purpurowoczerwono włóknista lub plamista (ale nie kropkowana). Po uciśnięciu różowieje[4].

Miąższ

Biały lub lekko różowawy, u starych owocników nieco czerwienieje. Zapach niewyraźny, smak gorzkawy[4].

Wysyp zarodników

Biały.

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Niemczech, Anglii, Litwie, Norwegii, Holandii, Szwecji[3].

Rośnie w lasach liściastych, na ziemi, szczególnie pod dębami i bukami. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[4].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb jadalny, nadaje się do przyrządzania potraw przeznaczonych do bezpośredniego spożycia. Przed przyrządzeniem zaleca się zdjęcie skórki, która bywa gorzkawa[6].

Gatunki podobne

Najbardziej do niej podobna jest wodnicha zaróżowiona (Hygrophorus erubescens), która jednak na kapeluszu i podstawie trzonu żółknie, trzon ma purpurowoczerwono nakrapiany i rośnie w górskich lasach świerkowych[4]. Wodnicha kozia (Hygrophorus capreolarius) cała jest winnoczerwona[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  6. 1 2 Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC, s. 472. ISBN 83-7404-513-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.